در حالى که از سویى طرفداران مذاهب بزرگ و زنده جهان، بعثت پیامبران خدا را براى تعلیم و تربیت نوع انسان، لازم و حتمى مى شمرند و بدون آن همه چیز (حتى نظام اجتماعى) را ناقص مى دانند و دلایل گوناگونى براى این ادّعا مى آورند.
از سوى دیگر برهمایىها، به طور کلى بعثت پیامبران را بیهوده و بلکه محال و غیر معقول دانسته و انجام همان وظایفى را که عقل براى انسان تعیین مى کند کافى مى شمرند و بیش از آن براى بشر در پیشگاه خداوند، وظیفه اى قائل نیستند! در اینجا لازم است با منطق و طرز تفکر برهمایىها1 آشنا شویم تا زمینه فکرى مناسبى براى بحث هاى آینده (لزوم بعثت انبیاء) براى ما پیدا شود.
برهمایىها مى گویند:
1ـ پیامبران آنچه را که ممکن است براى ما بیاورند از دو حالت خارج نیست:
الف) عقل ما آن را درک مى کند.
ب) عقل ما آن را درک نمى کند.
اگر عقل ما آن را درک مى کند، احتیاجى به زحمت پیامبران نیست و اگر درک نمى کند (یعنى نامعقول است)!، اصلا قابل قبول نیست، زیرا هیچ انسانى زیر بار چیزهاى غیر معقول نمى رود.
2ـ گناهى از این بزرگ تر نیست که انسانى خود را بدون چون و چرا در اختیار انسان دیگرى ـ که مثل خود اوست ـ بگذارد و مانند یک جماد، مطیع اراده و میل او باشد و هیچ اراده اى از خود نداشته باشد. اصولا پیامبران چه فضیلتى نسبت به ما دارند؟ و به کدام دلیل، این همه مقام را براى خود قایلند؟ اگر کارهاى خارق العاده اى انجام مى دهند، اشخاص دیگرى هم هستند که چنین مى کنند و ادعایى هم ندارند!
3ـ استدلال هاى عقلى، آشکارا ما را با خدا آشنا مى سازند، نعمت هاى فراوان او را به ما معرفى مى کنند، ما را به خضوع و شکر در برابر او وا مى دارند و از کفران و ناسپاسى بر حذر مى دارند. اگر به این فرمان عقل، گردن نهیم جزاى خیر و گر نه مستحقّ مجازات خواهیم بود. اگر سخن پیامبران مطابق این حکم عقلى باشد، کارى انجام نداده اند و اگر با آن مخالفت کنند، بزرگ ترین دلیل خلاف گویى، آنها همین است.
این نمونه هایى از دلایل «مخالفین سرسخت» بود.
