مطالعه و برسى در پیرامون اسرار شگفت انگیز جهان آفرینش ـ همان طور که در بحث خداشناسى بهترین راهنما و تکیه گاه استدلالات ما بود ـ در بحث لزوم بعثت پیامبران نیز مى تواند راهنماى خوبى باشد. در واقع هنگام مطالعه اسرار جهان هستى (مخصوصاً با وسعت و دامنه اى که امروزه علوم طبیعى پیدا کرده) به موضوعاتى برخورد مى کنیم که این نکته را با وضوح و صراحت به ما مى آموزد که: «سازنده این جهان براى رساندن هر موجودى به کمال ممکن خود، همه گونه وسایل لازم را در اختیار آنها گذارده و در این راه، کوچک ترین مضایقه اى نکرده است»
نه تنها به هر موجودى وسایل ضرورى براى ادامه حیات داده، بلکه از دادن وسایل غیر ضرورى ـ که در این راه مى تواند کمک هاى جزئى به او بکندـ خوددارى ننموده تا به راحتى بتواند به سیر تکاملى خود ادامه دهد...مثلا: اگر چشم را مأمور تصویر بردارى از مناظر مختلف کرده، براى تکمیل کار آن، همه گونه ابزار و وسایل را به او بخشیده است. از جمله:
1ـ براى اینکه این دستگاه بتواند در یک لحظه از مناظر مختلف دور و نزدیک تصویر بردارى کند، عدسى چشم را به گونه اى آفریده که مى تواند کار هزاران عدسى را براى تصویر بردارى از فواصل مختلف انجام دهد و این کار عجیب و خارق العاده را با عضلات کوچکى به طور خودکار انجام مى دهد. یعنى با فشار آوردن بر روى عدسى چشم، تحدّب و برجستگى آن را به سرعت کم و زیاد کرده و با فاصله هاى اجسام تطبیق مى دهد.
2ـ براى اینکه چشم بتواند در برابر نورهاى شدید و ضعیف به خوبى انجام وظیفه کند، مردمک آن، چنان حساس قرار داده شده که بدون توجه ما در مقابل نورهاى شدید، خود به خود تنگ و در برابر نورهاى ضعیف، وسیع مى شود تا اشعه نورانى به مقدار متناسبى وارد این دستگاه شود و به شبکیه حساس چشم ـ که از هر فیلم عکاسى حساس تر است ـ آسیبى نرساند.
3ـ براى اینکه انسان در مقابل گرد و غبار و طوفان، مجبور نباشد تمام چشم خود را ببندد و فعالیت آن را به کلى متوقف سازد; مژگان ها چنان قرار داده شده که در چنین مواقعى، شبکه اى مانند پرده کرکره تشکیل مى دهد و در عین اینکه از داخل شدن ذرات غبار به چشم جلوگیرى مى کند، شعاع نور را به آسانى به درون آن مى فرستد.
4ـ روى لبه پلک هاى چشم، یک سلسله غده چربى قرار داده شده تا لبه پلک ها ـ که همیشه با هم اصطکاک پیدا مى کنند ـ نرم باشد و برخورد آنها با یکدیگر ایجاد ناراحتى نکند.
5ـ پلک هاى چشم آن چنان حساس قرار داده شده که حتى در برابر حوادث و آسیب هاى احتمالى بر روى هم قرار مى گیرند و چون در این مواقع، فرصتى براى فکر کردن نیست، این عمل به طور غیر ارادى و خیلى سریع انجام مى گیرد... و بسیارى امور دیگر.
البته تصدیق مى فرمایید که اگر هر یک از این امور از میان برود، قسمتى از فعالیت چشم متوقف مى شود. بنابراین معلوم مى شود که سازنده چشم، تمام وسایلى را که براى تکمیل کار آن لازم بوده بى مضایقه در اختیار انسان گذارده است.
در کف دست و سر انگشتان، خطوط برجسته اى دیده مى شود که در هنگام گرفتن اشیاء گوناگون به ما کمک مى کند و از لیز خوردن اجسام صیقلى جلوگیرى مى نماید. در ضمن چون نقشه این خطوط در افراد با یکدیگر تفاوت کلى دارد، مى تواند معرّف صاحب آن شود و همین نقش هاست که در انگشت نگارى از آن استفاده و هنگام وقوع جنایت ها دست هاى گناهکار را معرفى مى کند.
تفاوت انگشتان با یکدیگر (از نظر طول و ضخامت) از جمله امورى است که انجام کارهاى گوناگون را براى انسان آسان مى کند و اگر درست دقت کنیم همین موضوع ساده است که به پیشرفت صنایع ظریف، کمک شایان کرده است، در صورتى که اگر هر پنج انگشت (از نظر طول، ضخامت و سایر موارد) مساوى بودند، بسیار کم مصرف تر از حالا بودند.
اینها نمونه هاى ساده اى هستند و از این قبیل، هزاران نمونه پیچیده تر در سر تا پاى وجودمان، جانداران، عالم گیاهان و بلکه در تمام موجودات این جهان دیده مى شود .
اکنون باید حساب کرد آیا ممکن است آفریدگارى که تا این اندازه وسایل تکامل را در اختیار هر عضوى از اعضاء بدن ما و سایر جانداران و گیاهان قرار داده، موضوع بعثت پیامبران را ـ که مطابق توضیحات گذشته نقش بسیار مؤثرى در تکامل نوع بشر از نظر مادى و معنوى دارد ـ نادیده بگیرد و جامعه انسانیت را از این موهبت بزرگ محروم کند؟!
آیا هیچ عاقلى پیدا مى شود که بگوید: بعثت پیامبران حتى به اندازه غده هاى چربى پلک چشم ها یا خطوط سرانگشتان، در زندگى بشر مؤثر نیست؟!
با این حال چگونه مى توان باور کرد که سازنده این جهان، ساده ترین وسایل تکامل را از نظر تکوین در اختیار نوع انسان گذارده باشد، ولى در عالم تشریع، اساسى ترین رکن آن را ـ که فرستاده پیامبران براى رهبرى بشر است ـ فراموش کرده باشد.؟!
شیخ الرئیس ابو على سنیا در کتاب شفاضمن عبارت کوتاه و جالبى به این معنى اشاره کرده و مى گوید:
«و الحاجة الى هذا (بعث الرسل) فى ان یبقى نوع الانسان و یتحصل وجوده اشد من الحاجة الى انبات الشعر على الأشفار و على الحاجبین و تقعیر الاخمص من القدمین و اشیاء اخر من المنافع ـ التى لا ضرورة فیها فى البقاء ـ...فلا یجوز ان یکون العنایة الازلیة
تقتضى تلک المنافع و لا تقتضى هذه! یعنى مسلماً احتیاج به بعثت پیامبران در بقاع نوع انسان و تحصیل کمالات وجودى او از روییدن موهاى مژگان، ابرو، فرورفتگى کف پاها و امثال این منافع ـ که براى ادامه حیات انسان ضرورى نیست ـ بیشتر است... بنابراین امکان ندارد که عنایت ازلى، آن منافع را ایجاب کرده باشد و این را ابجاب نکند!» 16
آرى جهان آفرینش به وسیله مژگان هاى چشم، خطوط سر انگشتان، فرو رفتگى کف پاها، غده هاى چربى بین موها، نرمى لاله گوش، فشردگى عضلات پا و... به آنهایى که تصور مى کنند آفریدگار جهان، انسان را آفریده و او را در برابر انبوه مشکلات زندگى و پرتگاه هایى که در مسیر سعادت اوست تنها گذارده، با صراحت مى گویند:
«کسى که هنگام آفرینش انسان حتى از کوچک ترین وسایل غیر ضرورى غفلت نکرد، محال است او را چنین تنها بگذارد!» 17
1- آیة ا... مکارم شیرازى; آفریدگار جهان.
