اهمیت مسائل اقتصادى تنها از این نظر نیست که تأمین آزادى و استقلال و حیات مادى امتها، بدون آن امکان ندارد، بلکه از این نظر نیز هست که پیوند نزدیکى با مسائل زیربنائى جامعه حتى با مسائل «اخلاقى» دارد.
نه فقط آنها که با دید یک بعدیشان، اقتصاد را همه چیز و همه چیز را اقتصاد مى بینند، در اشتباهند، آنها که نقش حساس مسائل اقتصادى را در سرنوشت ملتها، در حیات و مرگشان، و در پیروزى و شکستشان نادیده مى گیرند نیز سخت در اشتباهند.
جریان یک اقتصاد سالم در پیکر اجتماع همچون جریان خون سالم در کالبد یک انسان است.
این ساده ترین و در عین حال گویاترین تفسیرى است که مى توان براى بیان نقش اقتصاد در جوامع انسانى ذکر کرد.
ممکن است در حال عادى توجّه به نقش گردش خون، در حیات یک انسان نداشته باشیم، امّا به هنگامى که مجراى یکى از شاهرگها به خاطر اختلال سیستم ضد انعقاد، با لخته اى خون بسته مى شود بلافاصله عکس العمل شدید آن ظاهر مى گردد، عضوى که مجراى خونش بسته شده فوراً فلج مى شود، و اگر این عضو از اعضاى فعالى همانند «قلب» یا «دستگاه تنفس» باشد، مرگ ناگهانى را حتماً با خود همراه خواهد داشت. حتى «فقر اقتصادى» عوارضى در پیکر اجتماع درست همانند «کم خونى» و «فقر الدم» همراه دارد:
در بیمارى فقر الدم چشم درست نمى بیند، گوش قدرت شنوائى را از دست مى دهد، زبان به لکنت مى افتد، دست و پاها مى لرزد، و مغز هم قدرت اندیشیدن را ندارد.
یک اجتماع که با فقر اقتصادى، یا یک سیستم ناسالم، دست به گریبان است، هر گونه توانائى و مهارت را از دست مى دهد، و گرفتار نارسائیهاى مرگبارى در همه زمینه ها مى شود.
یک سیاستمدار انقلابى،
یک فرمانده شجاع،
یک فیلسوف بزرگ،
یک دانشمند ماهر،
یک شاعر نکته پرداز
یک هنرمند چیره دست،
و یک تکنسین ورزیده، هرگز قادر به انجام رسالت خود در جامعه نیست مگر این که حداقل یک زندگى اقتصادى مناسب (نمى گویم مرفه) داشته باشد.
یکى از دانشمندان در مقدمه اش بر یک کتاب اقتصادى معروف، تعبیر روشنى از این مسئله دارد او مى گوید:
«زندگى مادى و معنوى هر فرد از روز تولد تا واپسین دقایق زندگى تحت سلطه اصول و قوانین روشهاى اقتصادى و اجتماعى قرار دارد، موقعیت بین المللى، استقلال; و رفاه ملتها (همه و همه) منوط به نتایج اقتصادى و اجتماعى آنها مى باشد و اضافه مى کنم که قبل از تولد، نیز انسان تحت تأثیر این عامل نیرومند قرار دارد، چه این که امروز ثابت شده بسیارى از بیمارى هاى جسمانى و یا عقب ماندگیهاى فکرى که دامن یک انسان را مى گیرد ممکن است بر اثر کمبود یا سوء تغذیه پدر و مادر و مظالم اجتماعى باشد که آثار نامطلوبش روى نطفه و جنین مشاهده مى شود.
به هر حال چه چیزى از این بدیهى تر مى تواند باشد که در سراسر زندگى خود با هزاران مساله روبرو هستیم که هر کدام به نحوى با مسائل اقتصادى پیوند دارد.
