این حقیقت را هم نباید انکار کرد که شعرا و نویسندگان صوفیّه نوعاً سنّى بوده اند چنانکه کتاب هایشان به صراحت گواهى مى دهد، از جمله سهروردى(1) عبدالقادر، محى الدّین، غزالى، جامى، هجویرى را مى توان نام برد. در کتاب هاى اغلب این آقایان صدها مرشد مورد بحث قرار مى گیرند، ولى متأسّفانه از ائمّه و رجال بزرگ شیعه کمتر نام برده مى شود. و این خود دلیل قاطعى است که حتّى خود ارباب طریقت، رهبران شیعه را رهبر تصوّف نمى شناخته اند... و خلاصه مولوى که زبان گویاى جمعیّت فقراست و همگى او را قبول دارند در دیوان خود به طور جامع و مانع، روح مطلب را بیان کرده و گوید:
 
چون ابوبکر آیت توفیق شد *** با چنان شه صاحب و صدّیق شد
چون عمر شیداى آن معشوق گشت *** حقّو باطل را چو دل فاروق گشت
چون که عثمان آن عیان را عین گشت *** نور فائق بود و ذوالنّورین گشت(2)
 
و صریح تر آنکه عقیده شیعه را در امر امامت رد کرده و گوید:
پس امام حىّ مطلق آن ولیست *** خواه از نسل عمر یا از علیست
ادیب زاده: خدا به صوفیان صبر دهد با این مصیبت چه مى کنند؟
ریاضعلى با لحن سست و ملایم زیر لب گفت: اقطاب و نویسندگان و شعراى ما تقیّه مى کرده اند و لذا کلماتشان بوى تسنّن مى دهد.
ادیب زاده: بوى تسنّن نمى دهد صریح است، این همه شواهد براى تصدیق این مطلب کافى نیست؟ امّا اینکه گفتید صوفیان در تقیّه بوده اند، ما از شما مى پرسیم که در تاریخ شیعه فقط صوفیان در تقیّه بوده اند، امّا هزاران مرد نامى و سرآمد علم و فضیلت که در مکتب تشیّع پرورش یافتند و به پیروان آل محمّد(علیهم السلام) مشهور بودند و کتاب هاى تاریخ آیینه نمایش آنهاست، پشت کوه قاف زندگى مى کرده اند؟ چطور حجاب تقیّه اینها را در خود نپوشاند و فقط صوفیان را از حریم آل محمّد(علیهم السلام) دور کرد، چرا صدها نویسندگان بزرگ شیعه که چون ستارگان فروزان در افق تاریک دوره هاى بحرانى جلوه گرى کردند و آن همه مجاهدات قلمى کردند در تقیّه نبودند، امّا بیچاره نویسندگان صوفیّه مجبور بودند در هر قرنى به اقتضاى وضع روز «ابن الوقت» باشند و از مرام متداول آن روز ترویج کنند؟ یعنى در روز گرمى بازار تسنّن، رهبران اهل سنّت را از اولیا و ارباب طریقت و صاحب کرامت معرّفى نمایند و روز گرمى بازار تشیّع، به «على هو، على حق..». گفتن بپردازند.

 (1). احیاء العلوم، ج 1، ص 6.
(2). مثنوى، ص 124.