آقاى فاضل: نکته مناسبى را ذکر کردید، امّا ممکن است درویش آمادگى نداشته باشد.
درویش: نه قربان خستگى من با آرامش روح جبران شد. براى من چنین فرصت هایى کمتر پیش مى آید. اکنون این دل و گوشم در اختیار شما.
آقاى فاضل: بسیار خوب خلاصه داستان آدم از نظر قرآن چنین است: خداوند به ملائکه اعلام کرد که خلیفه اى در زمین قرار خواهم داد. گفتند: کسى را به خلافت مى گزینى که فسادجو و خونریز است؟ در صورتى که ما تو را تسبیح و تقدیس مى کنیم، خلافت خدایى لایق کسى است که متّصف به اوصاف خدایى باشد، موجود خاکى آمیخته با شهوت و غضب، لیاقت این منصب را ندارد. غرض از جانشین قرار دادن که همان تسبیح و تقدیس تو است به وجود ما حاصل مى شود چه حاجت که دیگرى را براى این کار برگزینى؟(1)
خداوند فرمود: من مى دانم آنچه را شما نمى دانید، آن گاه «علم» اسماء را به آدم آموخت، سپس حقایق آن «اسماء» را در معرض سؤال آورد و فرمود: اى ملائکه، اگر راست مى گویید و شما از موجود خاکى برترید، مرا خبر دهید از «نام هاى» آنها. گفتند: پروردگارا، ما از خود دانشى نداریم، جز آنچه خودت به ما آموختى، همانا علم و حکمت از آنِ تو است.
آن گاه آدم به امر خداوند، ملائکه را از آن علوم آگاه کرد. خداوند فرمود: آیا به شما نگفتم غیب و نهان آسمان ها و زمین نزد من است و از آنچه شما آشکار و پنهان مى کنید آگاهم؟
«و چون خداوند به ملائکه فرمان داد که به آدم سجده کنند همه سجده کردند، جز ابلیس که تکبّر ورزید و سجده نکرد و در زمره کافران درآمد».(2)
در اینجا چند پرسش مطرح مى شود.
1. سبب برترى آدم بر ملائکه چیست؟
2. چرا ابلیس از سجده خوددارى کرد؟
3. علوم آدم و «اسماء و مسمّیات» چه بود؟

 (1). تفسیر المیزان، ج 1، ص 116.
(2). مضمون آیه 30 ـ 34 سوره بقره.