هنگامى که به روایات اسلامى مى نگریم، و این میراث بزرگ و کم نظیر فرهنگى معصومین (علیهم السلام) را بررسى مى کنیم، با کمال تعجّب اثرى از عبادات استیجاریّه، به غیر از حجّ(1)، در روایات نمى یابیم !

   راستى چرا عبادات استیجاریه در روایات مطرح نشده است ؟

   آیا استیجار براى عبادت در آن زمان مرسوم نبوده است ؟

   آیا هیچ یک از مسلمانانى که از دنیا مى رفتند نماز و روزه قضا نداشتند ؟ یا روایاتى در این موضوع بوده، ولى به ما نرسیده است ؟

   همه اینها عجیب و شگفت انگیز است، و این امر سبب مى شود که لا اقل احتیاط کنیم و در مورد نماز و روزه استیجارى، براى این که کاملاً بى اشکال باشد، آن را از صورت اجاره خارج کنیم. به این معنى که مستأجر تبرّعاً و مجّانى عبادتهاى مورد نظر را انجام دهد، و از سوى دیگر صاحبان عبادتهاى استیجارى نیز تبرّعاً و از روى میل و رضایت وجهى به آنها بپردازند.

   ولى در حجّ استیجارى ـ که روایات خاص دارد ـ هیچ مانعى ندارد. ممکن است تفاوت حج با سایر عبادات استیجارى از این نظر باشد که حج عبادت پر خرج و پر زحمتى است، بدین جهت استیجار در آن بى مانع است، و در واقع هزینه ها براى مقدّمات آن است; ولى نماز و روزه و مانند آن که خرج و مؤونه خاصّى ندارد، روایتى درباره آن وارد نشده، و استیجار در آن مطرح نبوده است. والله العالم.

1 . براى آگاهى از روایات حجّ استیجارى به وسائل الشیعه، جلد 8، ابواب النیابة فی الحج، مراجعه کنید.