مى توان حیله ها را به اعتبارى دیگر به چهار قسم زیر تقسیم کرد :
1 ـ حیله اى که با مقدّمه حلال و مباح، به مطلوب حلال مورد نظر منتهى مى شود.
2 ـ حیله اى که حیله کننده با مقدّمه حرام و غیر مشروع، خود را به مطلوب حلال مى رساند. هر یک از دو قسم فوق، یا واقعى و با قصد جدّى است ـ که مثالهاى آن گذشت ـ و یا صورى و ظاهرى است. مثالى که در باب ربا و ضمّ ضمیمه گفته شد، و نیز مثال حیله در باب شفعه، که تفصیل آن گذشت، از این قبیل مى باشد.
امّا حیله منفى صورى، که یکى از مثالهاى آن «حیله عقارب» است. و در کلمات برخى از فقهاى اهل سنّت ذکر شده، و شرح آن در مباحث آینده خواهد آمد. نتیجه این که طبق این تقسیم حیله بر چهار قسم است.