در روایات اسلامى موقعیّت مؤمنان و مسلمانان نسبت به یکدیگر، و وظیفه آنها در برابر همدیگر بیان شده است. به این روایات توجّه کنید:
1ـ حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) فرمودند:
«اَلْمُؤْمِنُ اَخُو الْمُؤْمِنِ کَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ اِنِ اشْتَکى شَیْئاً مَنْهُ وَجَد اَلَمَ ذلِکَ فى سائِرِ الْبَدَنِ; مؤمنین برادر همدیگر و همچون اعضاى یک پیکرند; و هنگامى که عضوى ناراحت و بیمار شود همه اعضا، آن ناراحتى را احساس مى کنند».(1)
و به قول شاعر بلندآوازه شیخ مصلح الدین سعدى شیرازى:
بنى آدم اعضاى یکدیگرند *** که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوى به درد آورد روزگار *** دگر عضوها را نماند قرار
تو کز محنت دیگران بى غمى *** نشاید که نامت نهند آدمى(2)
طبق این روایت مسلمانان سراسر جهان بسان پیکر یک انسانند، اگر مسلمانى در گوشه اى از دنیا ناراحت و بیمار گردد و مشکلى برایش ایجاد شود دیگر مسلمانان باید از آن متأثّر شده، در حلّ آن بکوشند. اگر در بم زلزله اى مى آید و جان هزاران نفر را مى گیرد و هزاران نفر را بى خانمان مى کند، اگر سونامى عدّه زیادى از مردم شرق آسیا را در مرگ عزیزانشان عزادار و بى خانه مى کند، اگر جنگ در افغانستان و عراق و فلسطین و لبنان آسایش و آرامش را از ساکنان آن گرفته، و اگر بیمارى و خشکسالى مردم فلان کشور را تحت فشار قرار داده است، مسلمانان باید در مقابل تمام این حوادث عکس العمل نشان داده، و در حدّ وسع و امکاناتشان به یارى آنها بشتابند. همان گونه که هر زمان عضو بدن انسانى بیمار مى شود تمام بدن تب نموده، و فعالیّت خویش را دو چندان مى کند، تا آن عضو را از درد و رنج نجات دهد.
2ـ على(علیه السلام) دربستر شهادت خطاب به فرزندان عزیزش حسنوحسین(علیهما السلام) فرمود:
«اُوصیکُما وَجَمیعَ وَلَدى وَمَنْ بَلَغَهُ کِتابى بِتَقْوَى اللّهِ وَنَظْمِ اَمْرِکُمْ... وَصَلاحِ ذَاتِ بَیْنَکُمْ; حسن و حسین عزیزم و تمام کسانى که این نوشته من به آنها مى رسد! شما را به رعایت تقواى الهى و نظم و اصلاح امور مردم سفارش مى کنم».(3)
مفضل بن عمر مى گوید: «امام صادق(علیه السلام) بودجه اى در اختیار من گذاشت تا هر زمان شیعیانش بر سر امور مالى اختلافى داشتند از محلّ آن بودجه اختلافات آنها را حلّ و فصل کنم. دو نفر از شیعیان را مشاهده کردم که اختلاف دارند، پس از تحقیق و پرس و جو معلوم شد که اختلاف آنها به خاطر چهار صد درهم است. چهارصد درهم را به آنها دادم و اختلافشان برطرف شد. سپس به آنها گفتم: این پول از محلّ بودجه اى است که امام صادق(علیه السلام) به این منظور در اختیار من نهاده است».(4)
وظیفه هر مسلمانى است که در مقابل مشکلات سایر مسلمانان بى تفاوت نباشد، و به هر شکل ممکن در راه حلّ مشکلات آنها قدم بردارد.
4ـ مرحوم حاج شیخ عبّاس قمى(رحمه الله) در کتاب ارزشمند سفینة البحار، واژه هجران، حدیث تکان دهنده اى از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند. توجّه فرمایید:
«اَیُّما مسْلِمَیْنِ تَهاجَرا فَمکثاً ثَلاثَةَ اَیّام لَمْ یَصْطَلِحان اِلاّ ماتا خارِجَیْنِ عَنِ الاِسْلامِ; هرگاه دو مسلمان با یکدیگر قهر کرده، و قهر آنها سه روز ادامه پیدا کند و صلح نکنند و در همین حال بمیرند، مسلمان از دنیا نخواهند رفت». در ادامه حدیث آمده است: «هر کدام پیشقدم در صلح شود روز قیامت قبل از دیگرى وارد بهشت مى شود».(5)
خوانندگان محترم! برادرانى را سراغ داریم که به خاطر ارثیّه پدر 12 سال است که با یکدیگر قهرند، و این براى یک مسلمان بسیار زشت و ناپسند است، مخصوصاً اگر عامل قهر و هجران مسائل مادّى باشد. بى شک اصلاح ذات البین و برطرف کردن کدورت هاى مردم و آشتى دادن آنها، از مهمترین عبادتهاست. چه اشکال دارد که براى اصلاح زن و شوهرهایى که مدّتهاست با هم قهر کرده، و حتّى زن به خانه پدرش بازگشته، اقدام کرد؟
1. بحارالانوار، ج 61، ص 148، ح 25.
2. گلستان سعدى، باب اوّل، حکایت دهم.
3. نهج البلاغه، نامه 37.
4. البرهان فى تفسیر القرآن، ج 2، ص 647، ح 4205.
5. سفینة البحار، ج 8، ص 629.
