قوانین اسلام هماهنگ با قانون آفرینش است. خداوند متعال دستگاهى دارد به نام دستگاه آفرینش، که آن را قوانین تکوینى مى نامیم. و دستگاه دیگرى دارد که همان قوانین تشریع و دینى است، و این دو قانون هماهنگند. اگر اسلام در دستگاه تشریع به انسانها دستور انفاق مى دهد، در جهان آفرینش و عالم تکوین نیز موجودات در حال انفاق و بخشش هستند، که به نمونه هایى از آن اشاره مى شود:
الف) خورشید عالمتاب همواره در حال انفاق به تمام موجودات منظومه شمسى است. و بر اثر این انفاق شبانه روز میلیونها تُن از وزنش کاسته شده، و تبدیل به نور و گرما مى گردد، تا ما انسانها و دیگر موجودات از آن بهره مند شویم. در حالى که در مقابل این انفاق هیچ چیزى عائدش نمى شود.
ب) کره زمین به ساکنین خود ـ اعم از انسان و حیوان و دیگر موجودات ـ دائماً انفاق مى کند. مگر این میوه ها و دانه هاى غذایى و مانند آن از زمین به دست نمى آید؟ در مقابل چه چیزى به زمین مى دهیم؟ گاه نه تنها پاسخ بخشش هاى زمین به درستى داده نمى شود، که کمر به تخریب منابع طبیعى زمین مى بندیم!
ج) دریاها نیز همواره در حال انفاقند. آب درها بدون هیچ چشمداشتى بخار شده، و این بخارها دریایى از آب را به شکل ابرها در آسمان تشکیل داده، سپس به وسیله بادها به سرزمین هاى خشک رهنمون شده، و با بارش باران سرزمینهاى مذکور را سیراب مى کند.
د) حیوانات نیز از این قانون آفرینش مستثنا نیستند. به عنوان نمونه گاو که روزى چهل و گاه شصت لیتر شیر مى دهد، تنها مقدار کمى از آن به گوساله اش مى رسد، و بقیّه را سخاوتمندانه در اختیار انسانها قرار مى دهد.
زنبور عسل نمونه مناسب دیگرى براى ادّعاى فوق است. زنبور عسل تنها حیوانى است که در طول عمرش نمى خوابد و در طول شبانه روز مشغول کار و فعالیّت است تا شیرین ترین شیرینى ها و مفیدترین غذاها را در اختیار انسان قرار دهد. خداوند در این زمینه مى فرماید:
«(وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِى مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتاً وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ * ثُمَّ کُلِى مِنْ کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِى سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلا یَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِّلنَّاسِ إِنَّ فِى ذَلِکَ لاَیَةً لِّقَوْم یَتَفَکَّرُونَ); و پروردگار تو، به زنبور عسل وحى ] = الهام غریزى [ نمود که: از کوها و درختان و داربستهایى که (مردم) مى سازند، خانه هایى برگزین. سپس از تمام ثمرات (و شیره گلها) بخور و راههایى را که پروردگارت براى تو تعیین کرده است، به راحتى بپیما از درون (چینه دان) آنها، نوشیدنى با رنگ هاى مختلف خارج مى شود که در آن، شفا و درمانى براى مردم است; به یقین در این امر، نشانه روشنى است براى گروهى که فکر مى کنند».(1)
بنابراین عالم هستى در حال انفاق است و قوانین اسلام نیز هماهنگ با قوانین تکوین و آفرینش است، و لذا خداوند به انسانها دستور مى دهد که هماهنگ با عالم تکوین به نیازمندان جامعه کمک کنند.
هـ) دستگاههاى داخلى بدن انسان نیز در حال انفاقند. قلب انسان با مقدار کمى خون به حیات خود ادامه مى دهد، ولى سالیان دراز تلاش نموده، و بىوقفه فعالیّت مى کند تا خون را به تمام اعضاى بدن انسان برساند.
نتیجه این که عالم کبیر و خارج از بدن انسان، و عالم صغیر و درون بدن انسان، همه در حال انفاقند، و انسان هم باید اهل انفاق باشد، وگرنه وصله ناهمرنگ عالم خلقت است.
1. سوره نحل، آیه 68 ـ 69.
