از آنجا که مسأله مدیریّت و فرماندهى هم مسأله بسیار پیچیده، و هم بسیار ظریفى است، طبعاً آفات آن نیز بسیار زیاد است.

   و به تعبیر دیگر، نقاط مثبتى که در مدیریّت شرط است متعدّد مى باشد و طبعاً در مقابل هر نقطه مثبت، نقطه منفى تصوّر مى شود که از آفات مدیریّت مى باشد; و به همین دلیل، شاید یک اشاره اجمالى و فهرستوار به این آفات براى درک مسأله کافى باشد.

   در اینجا به «30 آفت مهم» اشاره شده که هر یک از آنها به تنهائى کافى است یک مدیر لایق، یا فرمانده شایسته را به شکست وناکامى بکشاند; زیرا مى دانیم اگر براى رسیدن به یک هدف 30 شرط لازم باشد، فقدان یکى از آنها براى ناکامى کافى است.

   فى المثل، اگر لازم باشد براى انتقال نیروى برق از نقطه اى به نقطه دیگر کلیدهاى 30 پست در وسط راه را بزنیم تا برق به محلّ مورد نظر منتقل گردد، نزدن یکى از این کلیدها با خاموشى همراه است، هر چند بقیّه را زده باشیم.

   به هر حال، «فهرست این آفات» چنین است:

   1ـ «تبعیض بى دلیل در میان افراد و نفراتى که تحت مدیریّت و فرماندهى او قرار دارند»

   2ـ «سپردن کارها به دست افراد نامناسب (خواه کار کوچک را به فرد بزرگ بسپارد، یا کار بزرگ را به فرد کوچک)»

   3ـ «راه دادن به افراد متملّق و چاپلوس به محدوده کار خود»

   4ـ «حبّ ثناء و مدح»

   5ـ «جاه طلبى (حبّ جاه)»

   6ـ «مال اندوزى و حرص»

   7ـ «تنگ نظرى و بخل»

   8ـ «حسادت نسبت به همکاران»

   9ـ «اعتنا به شایعات و ترتیب اثر دادن به آنها»

   10ـ «ریخت و پاش و اسراف و تبذیر»

   11ـ «از دست دادن فرصتها به خاطر تردید و عدم شهامت در تصمیم گیرى یا ترس و بزدلى»

   12ـ «هدر دادن نیروهاى لایق به خاطر مسائل کوچک یا لجاجت و کینه توزى»

   13ـ «چسبیدن به نقاط ضعف و فراموش کردن نقاط قوّت و عدم توجّه به معدِّلها»

   14ـ «هواپرستى و هوسبازى»

   15ـ «انتقامجوئى و کینه توزى»

   16ـ «استبداد به رأى»

   17ـ «عجله و شتاب و عدم تحقیق در کارها»

   18ـ «سوء ظنّ مفرط (البتّه گاه مختصرى سوء ظن براى مدیران و فرماندهان براى این که در حوادث غافلگیر نشوند لازم است)»

   19ـ «خوشبینى زیاد»

   20ـ «غرور و غفلت»

   21ـ «عصبانیّت و خشونت»

   22ـ «انعطاف و نرمش بیش از حد و سازشکارى با منحرفان»

   23ـ «عدم اعتماد به همکاران»

   24ـ «انحصار طلبى و قبضه کردن کارها»

   25ـ ترجیح دادن افراد ضعیف براى همکارى به خاطر تسلیم بودن آنها»

   26ـ «لجاجت در اشتباه و تمادى در غفلت»

   27ـ «عدم عفّت در سخن (بدزبانى)»

   28ـ «عدم رعایت ادب در برخوردها»

   29ـ «آلوده کارهاىِ اجرائى شدن (یک مدیر خوب کسى است که حتّى الامکان خود را آلوده کارهاى جزئى، نکند)»

   30ـ «ترک صراحت و بطور کلّى دوروئى و نفاق با دوستان و همکاران»

   البتّه آفات مدیریّت منحصر به اینها نیست; آنچه گفتیم قسمت مهمّى در این زمینه است که با مطالعه و دقّت در آن مى توان به جهات دیگر نیز واقف شد.

* * *