مسأله 823ـ نجس کردن مسجد حرام است، خواه زمین مسجد باشد و یا سقف و بام و طرف داخل دیوارها و احتیاط واجب آن است که طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نکند، مگر آن که واقف آن را جزء مسجد قرار نداده باشد.
مسأله 824ـ هرگاه مسجد نجس شود بر همه لازم است که بطور واجب کفائى نجاست را برطرف کنند، یعنى اگر یک یا چند نفر اقدام به تطهیر کنند از دیگران ساقط مى شود وگرنه همه گنهکارند و کسى که مسجد را نجس کرده در این حکم با دیگران تفاوتى ندارد.
مسأله 825ـ هرگاه نتواند مسجد را تطهیر کند مثل این که مسافر و در حال عبور باشد، یا احتیاج به کمک دارد و پیدا نکند، احتیاط واجب آن است که به دیگران که مى توانند تطهیر کنند اطّلاع دهد.
مسأله 826ـ هرگاه جایى از مسجد نجس شود که تطهیر آن بدون کندن یا خراب کردن ممکن نیست باید آنجا را بکنند، یا اگر خرابى زیادى لازم نمى آید خراب نمایند و بنابر احتیاط واجب جایى را که کنده اند یا خراب کرده اند به حالت اوّل بازگردانند و بهتر است کسى که نجس کرده تعمیر آن را بر عهده گیرد و اگر مخارجى داشته باشد بنابر احتیاط واجب ضامن است.
مسأله 827ـ هرگاه مسجدى را غصب کنند و آن را از صورت مسجد بکلّى در آورند، بطورى که دیگر به آن مسجد نگویند، باز هم نجس کردن آن بنا بر احتیاط حرام است و تطهیر آن لازم است.
مسأله 828ـ آلوده کردن حرم پیامبر(صلى الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) اگر موجب هتک باشد حرام است و در این صورت تطهیر آن نیز واجب است، بلکه اگر بى احترامى هم نباشد احتیاط آن است که آن را تطهیر کنند.
مسأله 829ـ نجس کردن فرش مسجد نیز حرام است و چنانچه نجس شود باید آن را تطهیر کرد و اگر خسارتى لازم آید کسى که آن را نجس کرده است ضامن است (بنابر احتیاط واجب).
مسأله 830ـ بردن عین نجاست مانند خون و بول در مسجد حرام است هر چند بى احترامى به مسجد نباشد بنابر احتیاط واجب، مگر چیز جزئى که گاه در لباس و بدن شخص وارد شونده یا در لباس بچّه هاى کوچک است، امّا بردن متنجّس (چیزى که نجس شده مانند لباس و کفش نجس) در صورتى که بى احترامى به مسجد نباشد و سبب آلودگى مسجد نیز نشود حرام نیست.
مسأله 831ـ اگر براى روضه خوانى و مراسم سوگوارى یا جشن مذهبى و مانند آن مسجد را چادر بزنند و سیاهى بکوبند و اسباب چاى و غذا در آن ببرند، در صورتى که این کارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نماز خواندن نشود اشکال ندارد.
مسأله 832ـ تزیین کردن مسجد به طلا اشکال دارد. همچنین احتیاط واجب آن است که عکس چیزهایى که روح دارد مثل انسان و حیوان را در مسجد نصب نکنند، ولی در جای دیگر مانند کتابخانه مسجد مانعی ندارد.
مسأله 833ـ اگر مسجد خراب شود نمى توانند زمین آن را بفروشند یا داخل ملک و جادّه کنند، حتّى فروختن در و پنجره ها و چیزهاى دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود باید آنها را صرف تعمیر همان مسجد کنند و هرگاه به درد آن مسجد نخورد باید در مساجد دیگر صرف شود و اگر به درد مساجد دیگر نیز نخورد باید آن را بفروشند و پولش را اگر ممکن است صرف تعمیر همان مسجد و گرنه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
مسأله 834ـ ساختن مسجد مستحبّ است و هر قدر در جاى مناسبتر و بهترى باشد که مسلمانان از آن بیشتر استفاده کنند بهتر است. تعمیر مسجد نیز مستحبّ است و از بهترین کارها است و اگر مسجد طورى خراب شود که تعمیر آن ممکن نباشد مى توانند آن را بکلّى خراب کنند و دوباره بسازند.
مسأله 835ـ مسجدى که خراب نشده و قابل استفاده است اگر نیاز به توسعه دارد مى توان آن را خراب کرد و بهتر و بزرگتر ساخت.
مسأله 836ـ تمیز کردن مسجد و روشن کردن چراغ آن و کوشش در تأمین حوائج
آن مستحبّ است و نیز مستحبّ است کسى که مى خواهد به مسجد برود خود را خوشبو کند و لباس پاکیزه بپوشد و ته کفش خود را به هنگام ورود به مسجد وارسى کند که آلوده نباشد و شایسته است موقع داخل شدن پاى راست و موقع بیرون آمدن پاى چپ را بگذارد و زودتر به مسجد آید و دیرتر از مسجد بیرون رود.
مسأله 837ـ وقتى انسان وارد مسجد مى شود مستحبّ است دو رکعت نماز به قصد تحیّت و احترام مسجد بخواند و اگر نماز واجب یا مستحبّ دیگرى بخواند کافى است.
مسأله 838ـ خوابیدن در مسجد و سخن گفتن درباره کارهاى دنیا و خواندن اشعارى که نصیحت و مانند آن در آن نباشد مکروه است و همچنین انداختن آب دهان و بینى و اخلاط سینه در مسجد و بلند کردن صدا و داد و فریاد و آنچه با موقعیّت مسجد منافات دارد مکروه مى باشد.
مسأله 839ـ بردن بچّه به مسجد نه تنها مکروه نیست بلکه کاری پسندیده است. ولی مجانین را نباید به مسجد برد.
مسأله 840ـ کسى که سیر و پیاز و مانند اینها خورده و بوى دهانش مردم را آزار مى دهد مکروه است به مسجد برود.
