نماز رابطه انسان با خداست و مایه صفاى روح و پاکى دل و پیدایش روح تقوا و تربیت انسان و پرهیز از گناهان است. نماز مهمترین عبادات است که طبق روایات اگر قبول درگاه خدا شود عبادات دیگر نیز قبول خواهد شد و اگر قبول نگردد اعمال دیگر نیز قبول نخواهد شد. و نیز بر طبق روایات، کسى که نمازهاى پنجگانه را انجام مى دهد از گناهان پاک مى شود همان گونه که اگر شبانه روز پنج مرتبه در نهر آبى شست و شو کند اثرى از آلودگى در بدنش باقى نمى ماند. به همین دلیل، در آیات قرآن مجید و روایات اسلامى و وصایا و سفارشهاى پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) و ائمّه هدى(علیهم السلام)از مهمترین کارهایى که روى آن تأکید شده همین نماز است و لذا ترک نماز از بزرگترین گناهان کبیره محسوب مى شود. سزاوار است انسان نماز را در اوّل وقت بخواند و به آن اهمّیّت بسیار دهد و از تند خواندن نماز که ممکن است مایه خرابى نماز گردد جدّاً بپرهیزد. در حدیث آمده است روزى پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) مردى را در مسجد مشغول نماز دید که رکوع و سجود را بطور کامل انجام نمى دهد، فرمود: اگر این مرد از دنیا برود در حالى که نمازش این گونه باشد به دین من از دنیا نخواهد رفت.
روح نماز «حضور قلب» است و سزاوار است از آنچه مایه پراکندگى حواس مى شود بپرهیزد، معانى کلمات نماز را بفهمد و در حال نماز به آن توجّه داشته باشد و با حال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد، بداند با چه کسى سخن مى گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگى خداوند بسیار کوچک ببیند.
در حالات معصومین(علیهم السلام) آمده است به هنگام نماز آنچنان غرق یاد خدا مى شدند که از خود بى خبر مى گشتند، تا آنجا که پیکان تیرى در پاى امیرالمؤمنین على(علیه السلام)مانده بود، در حال نماز بیرون آوردند و آن حضرت متوجّه نشد.
براى قبولى نماز و کمال و فضیلت آن علاوه بر شرایط واجب باید امور زیر را نیز رعایت کند:
قبل از نماز از خطاهاى خود توبه و استغفار نماید و از گناهانى که مانع قبول نماز است مانند «حسد» و «تکبّر» و «غیبت» و «خوردن مال حرام» و «آشامیدن مسکرات» و «ندادن خمس و زکات» بلکه هر معصیتى بپرهیزد.
همچنین سزاوار است کارهائى که ارزش نماز و حضور قلب را کم مى کند انجام ندهد، مثلاً در حال خواب آلودگى و خوددارى از بول و در میان سر و صداها و در برابر منظره هایى که جلب توجّه مى کند به نماز نایستد و کارهایى که ثواب نماز را زیاد مى کند انجام دهد، مثلاً لباس پاکیزه بپوشد، موهاى خود را شانه زند و مسواک کند و خود را خوشبو نماید و انگشتر عقیق به دست کند.
