مسأله 672ـ وقت نماز ظهر و عصر از اوّل ظهر شرعى (یعنى مایل شدن خورشیداز وسط آسمان به سوى مغرب) تا هنگام غروب آفتاب است و بهترین راه براى پى بردن به دخول وقت ظهر استفاده از شاخص است و آن این است که قطعه چوب صاف یا میله اى را در زمین هموار بطور عمودى فرو کند، صبح که خورشید بیرون مى آید سایه آن به طرف مغرب مى افتد و هر چه آفتاب بالا آید این سایه کم مى شود، هنگامى که سایه به آخرین درجه کمّى رسید موقع ظهر است و همین که رو به زیادى گذارد و سایه به سوى مشرق برگشت اوّل وقت نماز ظهر و عصر است، البتّه در بعضى از شهرها مثل مکّه در بعضى از روزهاى سال هنگام ظهر سایه بکلّى از بین مى رود و آفتاب کاملاً عمودى مى تابد، در این گونه مناطق موقعى که مجدّداً سایه پیدا شد وقت نماز ظهر و عصر شده است.(1)

مسأله 673ـ نمازهاى ظهر و عصر هر کدام «وقت مخصوص» و «وقت مشترکى» دارد: وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا موقعى که به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد و وقت مخصوص نماز عصر موقعى است که به اندازه خواندن یک نماز به غروب باقى مانده باشد و اگر کسى تا این موقع نماز ظهر را نخوانده نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند و ما بین این دو، وقت مشترک نمازظهر و عصراست.

مسأله 674ـ هرگاه پیش از خواندن نماز ظهر سهواً مشغول خواندن نماز عصر شود و در بین متوجّه گردد، چنانچه در وقت مشترک باشد باید عدول کند، یعنى نیّت خود را به نماز ظهر برگرداند و قصد کند آنچه خوانده نماز ظهراست و به همین ترتیب آن را ادامه دهد و بعد از آن که نماز را تمام کرد نماز عصر را بخواند و اگر در وقت مخصوص ظهر باشد نماز او باطل است و باید نماز را به نیّت ظهر از سر بگیرد.

ــــــــــــــــــــــــــــ

1. باید توجّه داشت که ساعت 12 همیشه ظهر شرعى نیست، بلکه در بعضى از مواقع سال ظهر شرعى قبل از 12 و گاهى بعد از ساعت 12 است و ساعت 12 ساعت قراردادى و رسمى است نه شرعى.