سؤال 923 ـ این جانب با شوهرم توافق کردیم که مبلغى را به صورت اقساط بپردازم تا مرا طلاق خلعى بدهد، وقتى طلاق مذکور انجام شد، از طریق دادگاه اقدام به گرفتن دختر دو ساله ام کردم درحالى که اقساط مذکور را مى پردازم، ولى چون شوهرم از گرفتن دخترم ناراحت شده است مى گوید: چون تمام مبلغ را تا کنون نداده اى مطلّقه نیستى وطلاق بهم خورده است، آیا این حرف صحیح است؟
جواب: طلاق خلعى واقع شده و مرد نمى تواند برگردد مگر این که زن برگردد.
سؤال 924 ـ این جانب با بذل یکصد عدد سکّه بهار آزادى از همسرم مطلّقه خلعى شده ام، در زمان عدّه طىّ نامه کتبى به دفتردار محضر، مراتب رجوع به بذل را اعلام کردم، اکنون متوجّه شده ام که دفتردار رجوع قانونى را به علّت فراموشى در دفتر ثبت ننموده است، حکم رجوع چیست؟ آیا مستحقّ دریافت مهریّه هستم؟
جواب: چنانچه در عدّه، رجوع به بذل خود کرده اید و به شوهر اطّلاع داده اید، حق دارید بذل خود رابازپس گیرید و اگرخبر نداده اید عده گذشته است کافى نیست و هر گاه دفتردار متکفّل این کار شده و کوتاهى کرده است ضامن مى باشد.
سؤال 925 ـ همسر این جانب نسبت به احکام اسلامى بى اعتناست و تمکین نمى کند و هنوز غیر مدخوله است، آیا مى توانم او را طلاق دهم؟ طلاق او از چه نوعى است و حکم مهریّه او چیست؟
جواب: سزاوار است مدّتى با او مدارا کنید و او را نصیحت کرده و به او محبّت نمایید شاید تدریجاً عوض شود و کار به طلاق نکشد و در غیر واجبات و محرّمات زیاد سختگیرى ننمایید، اگر نتیجه نگرفتید مى توانید از او جدا شوید، ولى چون مطابق آنچه نوشته اید این زن ناشزه و غیر مدخوله است حقّ نفقه ندارد و اگر او بخواهد طلاق بگیرد، طلاق او طلاق خلع است و جز از طریق بذل مهریّه یا مانند آن و رضایت زوج امکان پذیر نیست.
سؤال 926 ـ در رساله حضرت امام(رحمه الله) آمده است: در صورت رجوع زن بمابذل، مرد مى تواند دوباره بدون عقد او را زن خود قرار دهد، حال سؤال این است که اگر زن تقاضاى استرداد مهریّه بخشیده شده خود را کرد و مرد هم پرداخت، ولى دیگر نمى خواهد با او زندگى کند و از او متنفّر است، با این وصف آیا زن پس از انقضاى ایّام عدّه مى تواند شوهر کند؟ یا اگر مرد مُرد ارث به او تعلّق مى گیرد یا طلاق به قوّت خود باقى است؟ در ضمن آیا مسأله مذکور صرفاً مربوط به طلاق خلع است یا در مبارات هم همین طور است؟
جواب: مرد اگر بخواهد مى تواند رجوع کند و اگر نخواهد مى تواند رجوع نکند. در مبارات نیز اگر مایل نباشد رجوع نمى کند و در مواردى که طلاق رجعى است در زمان عدّه از یکدیگر ارث مى برند.
سؤال 927 ـ طلاق خلعى واقع شده است ولى شوهر مدّعى است که قبل از طلاق با همسرم آمیزش کرده ام و دیگر این که شاهدین عدلین حضور نداشته اند بلکه طلاق در حضور عدّه اى از مؤمنین ظاهر الصّلاح واقع شده است، آیا چنین طلاقى صحیح است؟
جواب: طلاق مزبور در هر حال محکوم به صحّت است زیرا ادّعاى شوهر در مورد مواقعه قبل از طلاق در فرض مسأله پذیرفته نیست و به اعتراف خود او ظاهر حال شهود، عدالت بوده و ما مأمور به باطن نیستیم، بنابر این طلاق اشکالى ندارد مگر این که با دلیل شرعى ادّعاى خود را ثابت کند.
سؤال 928 ـ اگر مردى زنى را به طلاق خلعى دوّم مطلّقه کند، لیکن قبل از انقضاى عدّه، زن به بذلش رجوع کند امّا زوج مى گوید: من رجوع مى کنم به شرط آن که اکنون که به قرء دوّم رسیدى تو را صیغه مى کنم و به عقد انقطاعى در مى آورم و همین عمل هم انجام شد، امّا باز اختلاف شروع شد و آنها بر بذل مدّت توافق کردند و احتیاطاً طلاق نیز جارى شد. اکنون بیان فرمایید:
الف) آیا این زن باید سه ماه عدّه طلاق نگهدارد و یا عدّه 45 روزه عقد انقطاعى نگهدارد؟
ب) آیا بذل مدّت صحیح است یا طلاق سوّم؟
ج) اگر چنانچه بذل مدّت صحیح باشد آیا مجدّدا مى تواند صیغه کند و یا محلّل لازم است؟
جواب: الف) احتیاط این است که عدّه طلاق نگهدارد.
ب) از جواب بالا معلوم شد.
ج) احتیاط آن است که بدون محلّل ازدواج نکند.
سؤال 929 ـ آیا طلاق خلع بدون گرفتن مال از زن صحیح است؟
جواب: صحیح نیست.
