سؤال 1113 ـ شخصى با کامیون خود به جبهه رفته، هم خودش شهید شده و هم کامیون او نابود گردیده است، سپس دولت عوض کامیون را به خانواده شهید داده است، آیا همسر شهید مى تواند سهم الارث خود را از آن ادعا کند؟
جواب: اگر آوردن کامیون به جبهه به امر دولت بوده یابه ضمانت او (هرچند ضمانت جنبه عام داشته باشد نه در خصوص این شخص) همسر شهید یک هشتم از کامیون را به ارث مى برد و اگر شخص مزبوربا میل خود و بدون امر و ضمانت دولت اقدام به چنین کارى کرده،باید از مسؤولین ذى ربط پرسید که هدف آنها تنها کمک کردن به فرزند شهید بوده یا همسر او را هم شامل مى شود و نیز باید سؤال کرد که آیا این هدیه به نسبت سهم الارث است یا بیشتر و کمتر؟
سؤال 1114 ـ چگونگى ارث زن و شوهر را از همدیگر در صورتى که وارث دیگرى نباشد، بیان فرمایید؟
جواب: هرگاه زوج یا زوجه از دنیا برود و وارث دیگرى نباشد، اگر زوجه از دنیا برود تمام مال از آن زوج است و اگر زوج از دنیا برود یک چهارم مال از آن زوجه و بقیه به امام(علیه السلام) تعلّق مى گیرد.
سؤال 1115 ـ زن اوّل زید در وقت وضع حمل مرده و بچّه او هم به فاصله کمى از دنیا رفته است. بعد از یک سال دختر یکى از اقوام را گرفته است و بیست سال هم زندگى نموده اند و از این زن دوّم اصلا اولاد ندارد و فعلا شوهر مرده است، ارث زن چگونه است؟
جواب: هرگاه شوهر هیچ فرزندى در زمان مرگ نداشته باشد یک چهارم اموال او به همسرش مى رسد (غیر از زمین) بقیّه متعلّق به ورثه دیگر است.
سؤال 1116 ـ آیا زن، از آب قنات یا چاه ارث مى برد؟
جواب: فقط از آن مقدار آبى که درحال مرگ شوهر در آن موجود است ارث مى برد.
سؤال 1117 ـ آیا مهریه زن جزء ترکه اوست و اگر جزء ترکه اوست آیا شوهر مى تواند به نسبت سهم الارث خود از آن، کسر و مانده مهریه را به سایر ورثه زن (زوجه خود) پرداخت نماید؟
جواب: آرى جزء ترکه اوست و مانند سایر اموال تقسیم مى شود.
سؤال 1118 ـ آیا در ازدواج دائم، مرد مى تواند ضمن عقد با همسرش شرط کند که اگر زن وارث مرد واقع شد، ارث خودش را به فرزند آن مرد که از زوجه مرحومه او باقى مانده است ببخشد و هبه کند؟
جواب: با توجّه به این که این شرط کاملا مبهم است خالى از اشکال نیست.
سؤال 1119 ـ آیا زوجه از پولى که عوض دیه خون شوهر گرفته حقّى دارد و چه مقدار؟
جواب: آرى، از آن مانند سایر اموال ارث مى برد.
سؤال 1120 ـ شوهر این جانب فاطمه، در سال 63 فوت کرده است، با توجّه به 1ـ باغات پسته 2ـ سه واحد منزل مسکونى که سند آنها به نام آن مرحوم است. 3ـ تراکتور با تمام وسایل 4ـ چاه و پمپ و ساختمان موتورخانه و امتیاز آب و برق و پروانه چاه. 5ـ اموال منقول و وسایل خانه. با توجّه به مطالب فوق الذّکر لطفاً به سؤالات زیر جواب دهید:
الف) آیا بنده از این اعیانى حقّى دارم و اگر دارم به چه صورت مى باشد؟
ب) با توجّه به این که در طول 13 سال ارثیه مرا نداده اند، آیا درآمد این چند سال به من تعلّق مى گیرد؟
ج) آیا در دادن ارثیه، قیمت روز پرداخت ملاک مى باشد یا قیمت روز مرگ میّت و اگر قیمت روز مرگ میّت ملاک است، آیا تورّم این چند سال محاسبه مى شود؟
جواب: الف) یک هشتم از قیمت اعیانى و یک هشتم اموال منقول به هر دو زن مى رسد که به طور مساوى میانشان تقسیم مى گردد.
ب) نسبت به درآمد اموال منقول باید منافع این مدّت را بپردازند و احتیاط آن است که نسبت به اعیانى نیز همین کار را بکنند.
ج) قیمت یوم الادا ملاک است.
