مسأله 342- «مصدود» به کسى گفته مى شود که شخصى (خواه دشمن یا مأموران دولت) او را بعد از احرام براى عمره یا حج، از انجام اعمال بازدارد و «محصور» به کسى گفته مى شود که بر اثر بیمارى و امثال آن نتواند اعمال حج یا عمره را به جا آورد.

مسأله 343- کسى که محرم به احرام «حج» یا «عمره» شود و دشمنى یا فرد دیگرى مانند عمّال دولت یا سارقین یا غیر آنها او را از رفتن به مکّه بازدارند، و راه دیگرى براى رفتن به مکّه نداشته باشد، و یا اگر راهى باشد هزینه آن را ندارد، در همانجا یک قربانى مى کند، و از احرام بیرون مى آید و احتیاط آن است که قربانى را به قصد بیرون آمدن از احرام انجام دهد، و نیز احتیاط آن است که موى سر خود را کوتاه کند، و اگر دسترسى به قربانى پیدا نکرد همانجا «نیّت» خارج شدن از احرام مى کند، و احتیاط آن است به جاى قربانى ده روز، روزه بگیرد (آن گونه که در «مسأله 347» گفته مى شود و اگر به آن صورت نتوانست روزه بگیرد تمام آن را در بازگشت روزه بگیرد.)

مسأله 344- مصدود شدن حاصل مى شود به جلوگیرى از آمدن به مکّه، و یا آمدن به مکّه و ممنوع شدن از انجام همه اعمال حج بر اثر زندان و بازداشت و هر عامل دیگر، و یا ممنوع شدن از وقوف به عرفات و مشعر، امّا اگر تنها از انجام اعمال منى ممنوع گردد نائب براى رمى و قربانى مى گیرد، سپس موى سر را مى تراشد یا کوتاه مى کند و از احرام بیرون مى آید، و بقیّه اعمال مکّه را شخصاً انجام مى دهد; و اگر وقوفها را انجام داده و فقط از انجام اعمال منى و اعمال مکّه ممنوع شود، براى رمى و قربانى نائب بگیرد سپس خودش تقصیر مى کند، و بعد براى اعمال مکّه نائب بگیرد. و در تمام این صورتها حجّ او صحیح است، و از احرام بیرون مى آید; مگر در جایى که ممنوع از ورود به مکّه یا انجام وقوف به عرفات و مشعر گردد، و به تعبیر دیگر از به جا آوردن اعمالى که با ترک آنها (حتّى بدون عمد) حج باطل مى شود، ممنوع گردد که در این صورت اگر قبلاً مستطیع بوده یا استطاعت او تا سال آینده باقى بماند حج بر او واجب مى شود و الاّ حج بر او واجب نیست.

مسأله 345- «محصور»، یعنى کسى که بر اثر بیمارى یا مجروح شدن یا شکستگى اعضاء و مانند آن نتواند اعمال حج و عمره را به جا آورد، داراى چهار حالت است:

1- محرم به احرام عمره مفرده باشد، ولى بر اثر بیمارى و مانند آن مجبور است به وطن بازگردد، یا در همان جا بسترى شود، و قادر به انجام اعمال عمره نیست، چنین کسى باید پول یک قربانى را به مکّه بفرستد و با دوستان خود قرار بگذارد که در فلان روز و فلان ساعت در مکّه براى او قربانى کنند، سپس در همان موعد معیّن تقصیر مى کند و از احرام بیرون مى آید، و همه چیز براى او حلال مى شود مگر زن، تا زمانى که حالش خوب شود و عمره مفرده به جا آورد، و اگر حالش خوب شد و نتوانست عمره به جا آورد، نائب مى فرستد، و در صورتى که کسى نباشد که براى او در مکّه قربانى کند در همان جا که هست قربانى مى کند و از احرام خارج مى شود و اگر آن هم ممکن نشد، در بازگشت به وطن قربانى مى کند، و مطابق دستور بالا عمل مى نماید.

2- هرگاه محرم به احرام «عمره از حجّ تمتّع» باشد، مانند مسأله قبل عمل مى کند (بنا بر احتیاط واجب) و اگر حجّ او واجب بوده باید سال بعد به جا آورد.

3- هرگاه محرم به احرام حجّ تمتّع (از مکّه) شده باشد و بر اثر یکى از این موانع نتواند هیچ یک از وقوف به «عرفات» یا «مشعر» را به جا آورد، در این صورت پول یک قربانى به وسیله دوستان خود به منى مى فرستد تا در روز عید (یا بعد از آن تا سیزدهم ماه) براى او قربانى کنند و در آن روز و ساعتى که با دوستان خود قرار داده تقصیر مى کند، و از احرام بیرون مى آید، و همه چیز بر او حلال مى شود جز زن (بنا بر احتیاط واجب) که باید در سال آینده حج به جا آورد تا بر او حلال شود، یا قبل از فرا رسیدن سال آینده عمره مفرده به جا آورد، و اگر نمى تواند نائب مى فرستد.

چنین کسى اگر حج بر واجب بوده باید سال آینده حجّ واجب را به جا آورد.

4- هرگاه یکى از دو وقوف را درک کند حجّ او صحیح است و براى بقیّه اعمال، هرچه را بتواند خودش به جا مى آورد و هرچه را نتواند نائب مى گیرد.

مسأله 346- هرگاه بیمار بهبودى یابد و بتواند خود را به حج برساند و لا اقل یکى از دو وقوف را درک کند باید برود و بقیّه اعمال را نیز به جا آورد.

* * *