مسأله 32- منظور از میقات جائى است که باید از آنجا براى حج یا عمره احرام بست، و بدون احرام نمى توان از آن گذشت.

مسأله 33- میقاتهاى احرام ده محل است که پنج میقات آن اصلى مى باشد.

1- مسجد شجره:

مسأله 34- مسجد شجره در کنار مدینه قرار دارد، و امروز به نام «آبارعلى» معروف است، تمام کسانى که مى خواهند از راه مدینه به حج روند باید از آنجا مُحرِم شوند، و جایز نیست تأخیر بیندازند، و مثلاً از «جحفه» که میان راه مکّه و مدینه است مُحرِم گردند، مگر بیماران و افراد ضعیف و کسانى که موانع دیگرى دارند.

مسأله 35- واجب نیست احرام از داخل مسجد شجره باشد، بلکه مى توان در کنار مسجد نیز احرام بست، و تفاوتى میان مسجد سابق و مسجد امروز که بسیار توسعه یافته است وجود ندارد، بنابراین زنانى که در حال عادت ماهانه هستند مى توانند در بیرون مسجد احرام ببندند.

2- جُحْفَه:

مسأله 36- «جحفه» محلّى است میان مدینه و مکّه در فاصله 15 کیلومترى مکّه و با جادّه اصلى مقدارى فاصله دارد، و آن میقات کسانى است که از مصر و شمال آفریقا و سوریه و اردن و لبنان (از طریق زمینى) به حج مى آیند، بلکه میقات تمام کسانى است که از آنجا عبور مى کنند.

مسأله 37- مسلمانان ایران و سایر نقاط که با هواپیما وارد فرودگاه جدّه مى شوند، و نمى خواهند به مدینه روند مى توانند به جحفه رفته، و از آنجا مُحرِم شده، به مکّه بروند.

مسأله 38- در «جحفه» مسجدى است که مى توان از بیرون مسجد یا داخل آن احرام بست و بهتر داخل مسجد است.

3- وادى عقیق

مسأله 39- وادى عقیق محلّى است در سمت شمال شرقى مکّه، و حدود 94 کیلومتر با آن فاصله دارد و آن میقات اهل «عراق» و مردم «نجد» است، و تمام کسانى که از آن محل عبور مى کنند مى توانند از آنجا مُحرِم شوند، این میقات داراى سه قسمت است; قسمت اوّل را «مسلخ» مى نامند، و قسمت دوم را «غمره» و قسمت سوم را «ذات عرق» و احرام بستن از تمام آنها جایز است هرچند افضل احرام از «مسلخ» است که قسمت اوّل آن مى باشد.

4- قرن المنازل

مسأله 40- «قرن المنازل» محلّى است نزدیک «طائف» که حدود 94 کیلومتر با مکّه فاصله دارد و آن میقات مردم آنجا یا کسانى است که از آنجا عبور مى کنند، بلکه تمام کسانى که به جدّه وارد مى شوند مى توانند به آنجا رفته و از آنجا مُحرِم شوند.

5- یلملم

مسأله 41- «یلملم» نام کوهى است در نواحى جنوبى مکّه (حدود 84 کیلومتر با آن فاصله دارد) و آن میقات کسانى است که از جنوب شبه جزیره عربستان مانند یمن به سوى مکّه مى آیند، و نیز تمام کسانى که از آنجا مى گذرند مى توانند از آنجا مُحرِم شوند.

این پنج میقات اصلى است.

6- شهر مکّه

مسأله 42- «مکّه» میقات براى «حجّ تمتّع» است; یعنى پس از انجام عمره براى اداى مناسک حج، که نخستین عمل آن رفتن به «عرفات» است، از شهر مکّه احرام مى بندند.

مسأله 43- فرقى بین محلاّت مکّه نیست و از هر نقطه آن مى تواند مُحرِم شود، حتّى در نقاطى که بر اثر توسعه شهر مکّه امروز به آن اضافه شده است; ولى احتیاط واجب آن است که از محدوده حرم خارج نباشد; مثلاً، امروزه مکّه امتداد یافته و از مسجد تنعیم که نزدیکترین حدّ حرم است فراتر رفته، اگر کسى از آنجا که بیرون حدّ حرم است مُحرِم به احرام حجّ تمتّع شود خالى از اشکال نیست و بهتر از همه جا مسجدالحرام است.

7- منزل خود انسان

مسأله 44- کسانى که منزلشان از میقات به مکّه نزدیکتر است میقاتشان همان منزل خودشان است، ولى جایز است بلکه بهتر است که آنها هم به یکى از میقاتهاى پنجگانه نخستین رفته و از آنجا مُحرِم شوند.

8- جعرّانه

مسأله 45- «جعرانه» محلّى است در انتهاى حرم میان طائف و مکّه و بنا بر احتیاط واجب اهل مکّه باید از آنجا احرام ببندند، همچنین کسانى که مدّت دو سال در مکّه اقامت کرده اند.

9- محاذات یکى از میقاتها

مسأله 46- کسانى که از میقات نمى گذرند هرگاه به محاذات هر یک از میقاتها برسند باید از همانجا مُحرِم شوند و لزومى ندارد حتماً به یکى از میقاتهاى پنجگانه نخستین بروند، و اگر از محاذات دو میقات مى گذرند باید وقتى به محاذات نخستین میقات مى رسند احرام ببندند.

مسأله 47- هرگاه محاذات میقات را به طور قطع بداند و یا از گفته اهل اطّلاع گمان حاصل شود کافى است از همان جا احرام ببندد، امّا اگر شک کند و راهى براى تحقیق نباشد بهتر است قبل از رسیدن به آن محل نذر احرام کند و از آنجا مُحرِم شود.

مسأله 48- هرگاه از راهى بگذرد که محاذى هیچیک از میقاتها نیست احتیاط آن است که به مقیات رود و از آنجا مُحرِم شود یا به جائى برود که محاذى یکى از میقاتها باشد، و اگر آن هم امکان ندارد از هرجا که احتمال دهد محاذى یکى از میقاتها است مُحرِم مى شود سپس به اوّلین نقطه حرم (در اطراف مکّه) که رسید احرام خود را تجدید مى کند (یعنى از نو نیّت کرده و «لبّیک» مى گوید.)

مسأله 49- فرقى در مسأله محاذات میقات، میان صحرا و دریا و هوا نیست، بنابراین هرگاه با هواپیما از محاذات یکى از میقاتها عبور کند باید از همانجا مُحرِم شود و بلافاصله «لبّیک» بگوید (و این که در چنین صورتى در حال احرام زیر سقف خواهد بود حکمش بعداً خواهد آمد.)

10- أدنى الحل

مسأله 50- «أدنى الحل» یعنى اوّلین نقطه خارج از حرم، میقات کسانى است که عمره مفرده به جا مى آورند (اعم از عمره حجّ قِران و إفراد یا عمره مفرده که در هر موقع از سال مى توان به جا آورد.)

مسأله 51- بهتر این است که براى عمره مفرده از یکى از سه محل زیر «حدیبیّه» یا «جعرّانه» یا «تنعیم» که نزد اهل مکّه معروف است، احرام ببندد و آسانتر براى کسانى که مى خواهند بعد از حج، عمره مفرده به جا آورند این است که به مسجد تنعیم که حدود هشت کیلومتر با مسجدالحرام فاصله دارد و در حال حاضر جزء شهر مکّه شده، رفته، از تنعیم مُحرِم شوند.

مسأله 52- کسانى که از طریق جدّه براى عمره مفرده به سوى مکّه مى روند باید از «حدیبیّه» (که فاصله آن با مکّه حدود 17 کیلومتر است) مُحرم شوند (حدیبیّه دورترین حدّ حرم است.)

مسأله 53- بهتر این است که احرام عمره مفرده، نیز از یکى از میقاتهاى پنجگانه اوّل (مسجد شجره، جحفه، قرن المنازل، وادى عقیق و یلملم) انجام گیرد، بنابراین کسانى که قصد عمره مفرده دارند و قبلاً به مدینه مى روند، بهتر است از مسجد شجره یا لااقل جحفه مُحرِم شوند.

مسأله 54- ترتیب میقاتها به طور خلاصه به صورت زیر است:

میقات «عمره حجّ تمتّع» یکى از میقاتهاى پنجگانه اوّل است خواه حجّ واجب باشد یا مستحب.

2- میقات «حجّ تمتّع»، مکّه است.

3- میقات «حجّ إفراد یا قِران» یکى از میقاتهاى پنجگانه است.

4- میقات «عمره مفرده» أدنى الحلّ است; یعنى نخستین محلّى است که از حرم مکّه بیرون مى باشد (مانند تنعیم و جعرّانه و حدیبیّه).

5- میقات کسانى که خانه آنها بعد از میقات است همان منزلشان مى باشد که براى عمره تمتّع یا حجّ «إفراد» و «قِران» مى توانند از آنجا مُحرِم شوند، ولى بهتر است آنها نیز از یکى از میقاتهاى پنجگانه مُحرِم شوند.