در مورد این فرضیّه نیز باید به نکته اى توجّه کرد تا روشن گردد تا چه اندازه این فرضیّه بى پایه، و حساب نشده است:
مهمّ ترین عیب این فرضیّه آن است که با اساسى ترین دلیل توحید و خداشناسى که «برهان نظم» است، تضادّ غیرقابل انکارى دارد. زیرا فلاسفه الهى از قدیم ترین ایّام تا به امروز، براى اثبات مقصود خود روى نظام کائنات و جهان هستى تکیه مى کردند و وجود این نظام را نشانه و گواه زنده وجود یک مبدأ علم وقدرت و تأثیر او در ابداع و خلقت جهان مى دانستند.
بنابراین، خدا را در لابه لاى بى نظمى ها، استثنائات و حوادث مبهم و تاریک جستجو نمى کردند، بلکه در میان روشنى ها و قسمتهاى شناخته شده از نظام هستى، از او خبر مى گرفتند.
در حقیقت کلمات گنگ، نامفهوم و ناشناخته یک کتاب نمى تواند دلیل بر وجود یک نویسنده بزرگ و دانا گردد، بلکه سطور خوانده شده و مفهوم است که مى تواند سندى براى این واقعیّت محسوب گردد; و به همین دلیل است که «آلبرت وینچستر» زیست شناس معروف، مى گوید:
«هر کشف تازه اى که در دنیاى علم به وقوع مى پیوندد، صدها مرتبه بر استوارى ایمان من مى افزاید و آثار شرک و وسوسه نهانى را که کم و بیش در باطن معتقدات ما وجود دارد، از میان مى برد و جاى آن را به افکار عالى خداشناسى و توحید مى بخشد».
جالب این که در قرآن کتاب آسمانى مسلمانان که بیش از کتب مذهبى دیگر، از دلایل شناسایى خدا سخن مى گوید، اکثریّت نزدیک به اتّفاق آنها بر محور همین نظام شناخته شده بحث مى کند و حوادث استثنایى یا رویدادهاى ناشناخته را در این زمینه مورد ارزیابى و استناد قرار نمى دهد.
گاهى بر آفرینش زمین و عالى ترین شاهکار زمینى یعنى خود انسان تکیه کرده و مى گوید:
«(وَ فِى الاَْرْضِ آیاتٌ لِلْمُوقِنِینَ * وَ فِى أَنْفُسِکُمْ أَفَلاَ تُبْصِرُونَ); در روى زمین نشانه هایى براى صاحبان یقین است و در وجود خود شما (نیز آیاتى است) آیا نمى بینید؟».
و گاهى روى نظام شب و روز، نور و ظلمت، زندگى و مرگ، بهار و خزان، وزش بادهاى پر برکت، نزول باران و سیراب شدن زمینهاى مرده و پدیدار شدن گیاهان و گلها و میوه هاى رنگارنگ تکیه مى کند، و زمانى تمامى زمین و آسمان و همگى ذرّات این عالم را نشانه او مى شمارد:
«(وَ مِنْ آیاتِهِ خَلْقُ السَّمَاواتِ وَ الاْرْضِ); و از نشانه هاى او آفرینش آسمان و زمین است».
این ها همه نشان مى دهد که دلیل شناسایى خدا، معلومات و دانستنى هاى ما از این جهان است.
