سؤال 1320ـ با توجّه به این که در قتل خطا، در پایان سال اوّل، باید 31 دیه مقرّر شرعى پرداخت شود، هرگاه نصف از 31 در موعد مقرّر پرداخت، و باقى مانده آن در سال بعد پرداخت گردد، لطفاً بفرمایید:
آیا نصف باقى مانده باید به قیمت سال جارى پرداخت گردد، یا به قیمت سال گذشته؟
جواب: باید به قیمت سال جارى پرداخت شود.
سؤال 1321ـ در مواردى نظیر قتل خطاى محض، که بنا بر قول مشهور دیه ظرف سه سال و هر سال ثلث آن باید پرداخت شود، با عنایت به این که بر اساس فتواى برخى از فقها ملاک قیمت یوم الأدا مى باشد، بفرمایید در محاسبه ثلث در صورت تعذّر اعیان شش گانه، چگونه باید عمل کرد؟ آیا از ابتدا قیمت کلّ دیه بر اساس نرخ روز محاسبه مى شود، و جانى در هر سال ملزم به پرداخت ثلث همان قیمت است، یا این که در پرداخت هر ثلث، قیمت یوم الأداى همان ثلث ملاک است، یعنى در هر سال باید با توجّه به قیمت سوقیّه همان سال، ثلث دیه را محاسبه و پرداخت نماید؟
جواب: در هر سال باید ثلث دیه را به قیمت روز محاسبه و ادا کند، مگر این که در ابتدا مصالحه اى روى قیمت صورت گرفته باشد.
سؤال 1322ـ شخصى در حادثه تصادف رانندگى مرتکب قتل غیر عمد شده، و فوراً خود را به نیروى انتظامى معرّفى نموده است. قاضى مربوطه، بعد از طىّ مراحل قانونى و با تعیین مقدار دیه، حکم آن را صادر کرده، ولى مسؤولین اجراى احکام ابلاغ پرداخت آن را به مسؤولین بیمه تأخیر انداخته اند; بدین علّت سال بعد مقدار دیه افزایش یافته است. آیا متّهم مدیون همان مقدار دیه اى است که قاضى آن را معیّن نموده، و حکمش را صادر کرده، یا اضافه سال بعد را هم باید بپردازد؟
جواب: هرگاه مسؤول اجراى احکام در ابلاغ حکم کوتاهى کرده، ضامن مبلغ مازاد دیه مى باشد.
سؤال 1323ـ اگر فرد مزبور بعد از وقوع حادثه فرار کند، و پس از چندین سال نیروى انتظامى او را دستگیر و به دادگاه تحویل دهد. به طورى که حکم دادگاه در سالِ افزایشِ مقدارِ دیه صادر شود. آیا جانى باید دیه سال وقوع حادثه را بپردازد، یا دیه سال صدور حکم را؟
جواب: باید دیه را به قیمت روز بپردازد.
