سؤال 717ـ در صورت اختلاف بین زن و مرد در وقوع و عدم وقوع طلاق، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: در صورتى که بیّنه شرعیّه بر طلاق نباشد، قول منکر طلاق مقدّم است.
سؤال 718ـ در صورت اختلاف بین زن و مرد در وقوع عقد نکاح، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: در صورت نبودن بیّنه شرعیّه یا قرائن قطعیّه، قول منکر نکاح مقدّم است.
سؤال 719ـ در صورت اختلاف بین زوجین در دائم یا منقطع بودن عقد نکاح، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: قول مدّعى عقد موقّت مقدّم است; ولى احتیاط آن است که در پایان مدّت، صیغه طلاق نیز جارى گردد.
سؤال 720ـ در صورت اختلاف زوجین در مورد وقوع و عدم وقوع نزدیکى، قول کدام یک مقدّم است؟ توضیح این که زوجین بعد از عقد نکاح، قصد جدایى از هم را دارند، و زوجه مدّعى است که به واسطه نزدیکى، مستحقّ کل مهریّه است، و زوج با ادّعاى عدم نزدیکى، زوجه را مستحقّ نصف مهریّه مى داند. حق با کیست؟
جواب: قول عدم نزدیکى مقدّم است (البتّه با قَسم)، مگر این که مدّتى بدون مانع با هم خلوت داشته باشند، که ظاهر حال مواقعه باشد.
سؤال 721ـ در صورت اختلاف زوجین، در این که رجوع صورت گرفته یا خیر، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: قول منکرِ رجوع، مقدّم است.
سؤال 722ـ در صورت اختلاف زوجین در این که رجوع در زمان عدّه صورت گرفته یا بعد از آن، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: قول زوجه مقدّم است.
سؤال 723ـ در صورت اختلاف بین زن و مرد در مورد این که عقد نکاح سابق به قوّت خود باقى است، یا به علل شرعى مانند طلاق و فسخ، زوجیّت خاتمه یافته، قول کدام یک مقدّم است؟
جواب: قول مدّعى بقاى زوجیّت، مقدّم است.
سؤال 724ـ الف) اگر بخشى از مهریّه زنى سه دانگ خانه بوده که به مبلغ صد میلیون ریال تقویم شده باشد، و مرد زمینى به همین مبلغ، یا بیشتر، بخرد و خانه اى در آن بنا کند، آیا در خصوص این بخش از مهریّه زن برائت حاصل کرده است؟
ب) اگر بین زن و مرد اختلاف شود، و مرد مدّعى باشد که زمین ساختمان را بابت مهریّه زوجه تسلیم نموده، و زن مدّعى شود که تحت عنوان هبه دریافت کرده، قول کدام یک مقدّم مى شود؟
ج) در فرض بالا کدام یک باید دلیل و بیّنه ارائه دهد؟
د) اصولا کسى که مالى به دیگرى مى دهد، ظهور در تبرّع دارد یا عدم تبرّع؟
هـ) اگر ثابت شود خانه اى که زوج ساخته، و به زن تسلیم کرده، و سند را هم به نام زوجه نموده، حداقل سه برابر مبلغى است که مرد موقع اجراى صیغه عقد نکاح به عنوان بخشى از مهریّه متعهد شده، آیا مرد مجاز است با بخش دیگرى از مهریّه زوجه، مثلا وجه رایج، یا طلا و سکّه مقدار اضافى را تهاتر نماید؟ یعنى آیا تعهّدات دیگر زوج راجع به سایر اقلام مهریّه در حدّ ارزش اضافى خانه ساقط مى شود؟
و) و اگر تهاتر نمى شود، آیا زوج حق دارد به اعتبار این که مقروض به زوجه نبوده، از مالى که به زوجه داده و تصوّر مى کرده بابت دین خود داده، رجوع و آن را مطالبه و مسترد کند؟
جواب الف تا و: در صورتى که خانه را با مشخّصاتى که در مهریّه اشاره شده تهیّه، و به عنوان مهریّه به زن تحویل دهد برائت ذمّه از این نظر حاصل شده است. و ادّعاى زن در مورد هبه بودن قبول نیست; مگر این که اقامه بیّنه شرعیّه کند. از این گذشته، در فرض هبه بودن، مرد حقّ رجوع در هبه را دارد (مگر این که زن و شوهر خویشاوند همدیگر باشند.) و در صورتى که قیمت خانه زائد بر مقدار توافق در مهریّه باشد، اضافه را مى تواند (در صورت موافقت زوجه) بابت بقیّه حساب کند. و در صورت عدم موافقت زوجه مى تواند اضافه را باز پس بگیرد; (مشروط بر این که مصالحه اى بر کلّ خانه انجام نشده باشد.)
سؤال 725ـ شوهر زنى سه سال و نیم قبل فوت کرده، و از آن تاریخ تاکنون ادّعایى در مورد دائمى بودن عقد ازدواج نداشته، بلکه قرائنى هم بر موقّت بودن ازدواج ایشان وجود دارد. اخیراً مدّعى دائمى بودن ازدواج خود با آن مرحوم شده است، ولى همسر اوّل و دائمى مرحوم منکر دائمى بودن رابطه زوجیّت مدّعى است. اگر قرار باشد که صحّت و سقم موضوع با سوگند شرعى اثبات شود، قسم را باید همسر موقّت که مدّعى دائمى بودن است یاد کند، یا قسم متوجّه همسر دائمى است که منکر ادّعاى مدّعى است؟
جواب: همسر مدعیّه باید براى اثبات ادّعاى خود بیّنه شرعیّه اقامه کند، و قسم کافى نیست، و منکر باید سوگند یاد کند که او همسر دائمى نیست.
