سؤال 1175ـ دو یا چند نفر، شخصى را مورد ضرب و جرح قرار داده، و صدمات و جراحات متعدّدى، که موجب دیه است بر او وارد کرده اند، براى قاضى به علم اجمالى محرز است که صدمات و جراحات مذکور، توسّط دو یا چند نفر مشخّص ایجاد شده، ولى مصدوم نمى تواند معیّن کند که هر یک از صدمات و جراحات را کدام یک از ضاربین وارد کرده است. ضاربین نیز منکر هر گونه ایراد صدمه و جراحت بر مصدوم هستند، تکلیف پرداخت دیه چیست؟
جواب: هرگاه مسلّم باشد که جانیان یکى از چند نفر معلوم و مشخّص هستند، و هیچ یک از آنها اقرار نکند، دیه بالسویّه بین آنها تقسیم مى شود.
سؤال 1176ـ در یک نزاع پنج نفره، یکى از شرکت کنندگان نقص عضو پیدا کرده، ولى معلوم نیست کدام یک از این پنج نفر نقص را وارد کرده است. امّاعلم اجمالى وجود دارد که خارج از این پنج نفر نیست. آیا مجنىّ علیه مى تواند تقاضاى دیه کند؟ در صورتى که جواب مثبت باشد، دیه را چه کسى مى پردازد؟
جواب: در فرض مسأله دیه بین آن چهار نفر به طور مساوى تقسیم مى شود.
سؤال 1177ـ با توجّه به سؤال قبل، اگر تمام پنج نفر نقص عضو پیدا کرده باشند نحوه پرداخت دیه چگونه است؟
جواب: در فرض مسأله دیه هر یک از مجروحین بین چهار نفر دیگر به طور مساوى تقسیم مى شود; مشروط بر این که مسلّم باشد خودش جراحتى برخود وارد نکرده است.
سؤال 1178ـ در مواردى که قاتل معیّن، امّا مقتول مردّد بین دو نفر باشد، پرداخت دیه به اولیاى دم چگونه خواهد بود؟
جواب: در صورتى که به هیچ وجه نتوان مقتول را مشخّص کرد، باید دیه را میان وارثان آن دو تقسیم کرد.
سؤال 1179ـ دو پسر بچّه مشغول سنگ پرانى به سوى هم بودند. فرد سوّمى هم در نزدیکى آنها مشغول بازى بوده، که ناگهان سنگى به چشم ایشان برخورد کرده، و 80 درصد بینایى اش را از دست مى دهد. وى از هر دو پسر شکایت، و در خواست دیه نموده است. در طى رسیدگى دقیقاً مشخّص نشد که سنگ از ناحیه کدام یک از آن دو پرتاب شده، و خود مصدوم نیز نمى داند که کدام یک به طرف وى سنگ پرتاب کرده اند. ولى قطعاً سنگ را یکى از آن دو بچّه پرتاب کرده است. دادگاه در مورد دیه به چه ترتیب عمل نماید؟
جواب: در فرض سؤال ارش بین آن دو نفر تنصیف مى شود.
سؤال 1180ـ در صورتى که دو مرد مسلمان به طور عمد و مشترکاً دو مرد مسلمان دیگر را به قتل برسانند، و اولیاى دم مقتولین خواهان قصاص هر دو نفر باشند; آیا در مقام استیفاى قصاص، اولیاى دم هر کدام از مقتولین بایستى فاضل دیه هر یک از قاتلین را پرداخت نمایند؟
