در این جا این سؤال مطرح مى شود که اصلاً چرا بعضى از مردم محروم و نیازمند و مسکین باشند که لازم شود ما به آنها انفاق کنیم ، آیا بهتر نبود خداوند به آنها هر چه لازم بود مى داد تا نیازى نداشته باشند که ما به آنها انفاق کنیم؟
آخرین آیه مورد بحث، گویى اشاره به پاسخ همین سؤال است; مى فرماید :
«خداوند روزیش را بر هر کس بخواهد گشاده مى دارد و بر هر کس بخواهد تنگ مى کند، چرا که او نسبت به بندگان آگاه و بینا است (انّ ربّک یبسط الرّزق لمن یّشاء ویقدر انّه کان بعباده خبیراً بصیراً).»
در واقع، این یک آزمون براى شما است وگرنه براى او همه چیز ممکن است; او مى خواهد به این وسیله شما را تربیت کند، و روح سخاوت و فداکارى و از خود گذشتگى را در شما پرورش دهد.
بعلاوه، بعضى از مردم اگر کاملاً بى نیاز شوند راه طغیان و سرکشى پیش مى گیرند، و صلاح آنها این است که در حدّ معیّنى از روزى باشند، حدّى که نه موجب فقر گردد، نه طغیان.
از همه اینها گذشته، وسعت و تنگى رزق در افراد انسان (بجز موارد استثنایى یعنى از کار افتادگان و معلولین) بستگى به میزان تلاش و کوشش آنها دارد و این که مى فرماید خدا روزى را براى هر کس بخواهد تنگ و یا گشاده مى دارد، این خواستن هماهنگ با حکمت او است و حکمتش ایجاب مى کند که هر کس تلاشش بیشتر باشد، سهمش فزونتر، و هر کس کمتر باشد، محرومتر گردد.
بعضى از مفسّران در پیوند این آیه با آیات قبل، احتمال دیگرى را پذیرفته اند و آن این که آیه اخیر در حکم دلیل براى نهى از افراط و تفریط در انفاق است; مى گوید حتّى خداوند با آن قدرت و توانایى که دارد در بخشش ارزاق حدّ وسط را رعایت مى کند، نه آنچنان مى بخشد که به فساد کشیده شوند، و نه آنچنان تنگ مى گیرد که به زحمت بیفتند، همه اینها براى رعایت حال و صلاح بندگان است.
بنابراین، سزاوار است که شما هم به این اخلاق الهى متخلّق شوید، طریق اعتدال در پیش گیرید، و از افراط و تفریط بپرهیزید.
در این جا توجّه شما عزیزان را به چند نکته جلب مى کنیم :
