یَـأَیُّهَا الَّذِینَ َامَنُواْ أَنْفِقُواْ مِن طَیِّبَاتِ مَاکَسَبْتُمْ وَمِمَّآ أَخْرَجْنَا لَکُم مِّنَ الاَْرْضِ وَلاَتَیَمَّمُواْ ا لْخَبِیثَ مِنْهُ تُنفِقُونَ وَلَسْتُم بِآخِذِیهِ إِلاَّ أَنْ تُغْمِضُواْ فِیهِ وَاعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ غَنِىٌّ حَمِیدٌ
اى کسانى که ایمان آورده اید از قسمتهاى پاکیزه اموالى که (از طریق تجارت) به دست آورده اید و از آنچه از زمین براى شما خارج ساخته ایم (از منابع و معادن زیرزمینى) انفاق کنید و به سراغ قسمتهاى ناپاک نروید تا از آن انفاق کنید در حالى که خود شما (به هنگام پذیرش اموال) حاضر نیستید آن را بپذیرید مگر از روى اغماض و کراهت، و بدانید خداوند بى نیاز و شایسته ستایش است.
«سوره بقره ، آیه 267»
توضیح
در شأن نزول این آیه از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که این آیه درباره جمعى نازل شد که ثروتهایى از طریق رباخوارى در زمان جاهلیّت جمع آورى کرده بودند، و از آن در راه خدا انفاق مى کردند، خداوند آنها را از این کار نهى کرد و فرمود از اموال پاک و حلال انفاق کنند !
در «تفسیر مجمع البیان» پس از نقل این حدیث، از على(علیه السلام) نقل مى کند که فرمود این آیه درباره کسانى نازل گردید که به هنگام انفاق، خرماهاى خشک و نامرغوب را با خرماى خوب مخلوط مى کردند به آنها دستور داده شد که از این کار بپرهیزند.
این دو شأن نزول هیچ گونه منافاتى با هم ندارند و ممکن است آیه در مورد هر دو دوسته نازل شده باشد که یکى ناظر به پاکى معنوى و دیگرى ناظر به مرغوبیّت مادّى و ظاهرى انفاق است.
ولى باید توجّه داشت که طبق آیه 275 سوره بقره، کسانى که در زمان جاهلیّت اموالى از طریق رباخوارى جمع آورى کرده بودند و پس از نزول آیه خوددارى از ادامه رباخوارى نمودند، اموال گذشته بر آنها حلال شده است یعنى این قانون شامل گذشته نمى شده، ولى مسلّم است که این مال در عین حلال بودن با اموال دیگر فرق داشت و در حقیقت شبیه اموالى بود که از طرق مکروه به دست بیاید.
