مقدّمه :
زکات نیز از عبادات مالى اسلام است، و با شرائط خاصّى واجب مىشود. در اهمیّت زکات همین بس که خداوند متعال در نزدیک به سى آیه قرآن، پس از دستور به نماز، سفارش به زکات مىکند، گوئى رابطهاى عمیق بین نماز و زکات است، به گونهاى که نماز بى زکات، نماز مقبولى نخواهد بود.(1)
 
روایات فراوانى نیز در مورد زکات وجود دارد، از جمله در روایتى مىخوانیم که: «مانع زکات و شخصى که زکات بر او واجب شده و نمىپردازد مسلمان از دنیا نمىرود!».(2)
 
سؤال ـ من به تازگى ازدواج کردهام، مجموع طلاهایى که همسرم و بستگانش، و نیز بستگان و آشنایان خودم به من هدیه کردهاند بیش از 15 مثقال معمولى (نصاب اوّل طلا) مىباشد، و اکنون بیش از یک سال است که از آنها استفاده مىکنم، آیا به این طلاها زکات تعلّق مىگیرد؟ زکات آن چقدر است؟
جواب : زکات تنها به طلاهایى تعلّق مىگیرد که به صورت سکّه رایج معامله باشد.
سؤال ـ خواهر شوهرم مقدارى از طلاجات خود را جهت استفاده در یک جشن به
رسم امانت به من داد، و سپس بطور ناگهانى و بخاطر معالجه به خارج از کشور سفر کرد، و اکنون بیش از یک سال است که این طلاها نزد من مىباشد و از آن استفاده مىکنم، شخصى مىگفت: «اگر کسى طلا قرض کند و یک سال نزد او بماند، باید زکات آن را بدهد». آیا این مطلب صحیح است، و زکات بر من واجب مىباشد؟
جواب : همانگونه که در مسأله بالا گفته شد این گونه طلاها زکات ندارد.
سؤال ـ زن بیوهاى هستم که براى حفظ ارزش اندک ذخیرهاى که دارم بیش از یک سال است که آن را تبدیل به سى عدد سکّه بهار آزادى کردهام. آیا به این سکّهها زکات تعلّق مىگیرد؟
جواب : چون این سکّهها بصورت پول رایج معامله در بازار به کار نمىرود، زکات ندارد.
 

(1) . وسائل الشیعه، جلد 6، صفحه 3، حدیث 1.
(2) . وسائل الشیعه، جلد 6، صفحه 18، حدیث 3 و 5.