مسأله ـ حیض، که گاهى از آن تعبیر به «عادت ماهیانه» و گاهى «پریود» و برخى اوقات «رگل» مىشود، خونى است که غالبآ در هر ماه چند روزى از رحم زنان خارج مىشود، و به هنگام انعقاد نطفه، غذاى فرزند است.
زن را در موقع دیدن این خون «حائض» مىگویند، و در شرع مقدّس اسلام احکامى دارد که در مسائل آینده خواهد آمد.
سؤال ـ در مسأله شماره 426 توضیح المسائل مرقوم فرمودهاید: «حیض خونى است که در هر ماه چند روزى از رحم زن خارج مىشود، و به هنگام انعقاد نطفه غذاى فرزند است». انطباق این مسأله با توجّه به نکات مشروحه ذیل، با موازین علمى مبهم است. لذا خواهشمند است توضیحات بیشترى مرقوم فرمایید :
یک دوره عادت ماهیانه در یک زن بالغ قبل از یائسگى معمولا داراى مراحل ذیل مىباشد :
1ـ مرحله افزایش حجم رحم؛ در این مرحله، رحم زن در اثر ترشّح هورمون استروژن ضخیم مىشود،ضخیم شدن دیواره رحم به منظورآمادگى رحم براى پذیرفتن جنین مىباشد.
2ـ در صورتى که آبستنى صورت پذیرد و جنین تشکیل شود، جنین موجود در لایه ضخیم و پرخون لانه گزینى مىکند، در اینجا جنین تا مدّتى از موادّ غذایى که به وسیله
خون حمل مىگردد تغذیه مىکند و رشد مىنماید؛ در واقع جنین از خود خون به عنوان غذا تغذیه نمىنماید؛ بلکه از اکسیژن و موادّ غذایى که به وسیله خون حمل مىشود استفاده مىکند.
3ـ تقریبآ سه هفته پس از لانه گزینى، جفت تشکیل مىشود، در اینجا وظیفه جفت، گرفتن موادّ غذایى و اکسیژن از بافت ضخیم شده رحم، و انتقال آن به جنین از طریق بند ناف مىباشد، همین طور گاز کربنیک حاصل از فعّالیّتهاى حیاتى، جنین را به خون مادر انتقال مىدهد و... وظیفه دیگر جفت، ترشّح هورمون مادرى یا پرژسترون مىباشد، که از عادت ماهیانه جلوگیرى مىکند.
4ـ در صورتى که آبستنى اتّفاق نیفتد دیواره ضخیم و پرخون شده رحم تخریب و شروع به ریزش مىنماید، که به نام عادت ماهیانه معروف مىباشد. پس از پایان خونریزى، دیواره رحم مجدّدآ خود را براى پذیرش جنین بعدى آماده مىکند؛ یعنى شروع به ضخیم شدن و پرخون شدن مىنماید. و لذا وقتى یک زن آبستن مىشود معمولا به دلیل ترشّح هورمونهاى مخصوص، که شرح آن گذشت، اصولا قاعدگى اتّفاق نمىافتد (نه اینکه جنین آن خون را مىخورد) یعنى اصولا خونریزى وجود ندارد، که جنین آن را بخورد.
5ـ کلّیه مراحل فوق به وسیله ترشّح هورمونهاى مختلف کنترل مىشود، و اگر این هورمونها را توسّط تزریق یا خوراکى به یک زن بدهند قاعده نمىشود؛ با توجّه به مطالب فوق چگونه مىتوان خوردن خون را به عنوان غذاى بچّه محسوب داشت؟
جواب : منظور این نیست که دیواره رحم خونریزى مىکند و جنین آن را مىبلعد، بلکه منظور این است که در موقع باردارى خون در عروق مادر ذخیره مىشود و از طریق جفت یا غیر آن به جنین منتقل مىگردد و جنین موادّ غذایى و اکسیژن موجود را از همان خون مادر مىگیرد، همان گونه که در مدّت شیرخوارگى غالبآ عادت ماهانه نیست، زیرا قسمتهایى از خون تبدیل به شیر مىشود و غذاى نوزاد مىگردد؛ پس اگر بگوییم: «خون غذاى بچّه است» منظور این معنى است، نه آنچه نوشتهاید.