حضرت نوح(علیه السلام) پس از استحکام پایه هاى توحید و خداشناسى، به سراغ اصل معاد رفته و مى فرماید:
«ثُمَّ یُعِیدُکُمْ فِیها وَ یُخْرِجُکُمْ إِخْرَاجًا;(1) سپس شما را به زمین بازمى گرداند، و بار دیگر شما را خارج مى سازد».
راه اثبات معاد نیز سیر در آفاق و انفس است. کسانى که معاد را باور ندارند زمستان به باغها و زمین هاى کشاورزى و مانند آن نگاه کنند. هیچ اثرى از حیات درختان و گیاهان دیده نمى شود. امّا در فصل بهار همان زمین مرده زنده گردیده، و همه درختان و گیاهان سبز مى شوند. همانگونه که خداوند به زمین مرده حیات مجدّد مى بخشد، انسانهاى مرده را نیز از قبرها بیرون آورده و زندگى نوینى به آنها مى دهد.
اى انسانى که شصت سال عمر کرده اى! شصت بار صحنه معاد را در بهار هر سال مشاهده نموده اى. چگونه در مورد حیات پس از مرگ انسانها دچار شک و تردید شده اى؟
حضرت نوح(علیه السلام) در ادامه سیر انفس و آفاقى به خلقت زمین و کوهها اشاره کرده، مى فرماید:
«وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُمُ لْأَرْضَ بِسَاطًا * لِّتَسْلُکُواْ مِنْهَا سُبُلًا فِجَاجًا;(2) و خداوند زمین را براى شما فرش گسترده اى قرار داد، تا از راه هاى وسیع و درّه هاى آن بگذرید (و به هر جا مى خواهید بروید)».
وجود کوهها و دشتها در کره زمین از نعمتهاى الهى است. زیرا اگر تمام زمین کوه بود زندگى امکان پذیر نبود، همان گونه که اگر خبرى از کوه نبود و تمام زمین دشت صاف و پهناورى بود، نیز زندگى بسیار سخت و مشکل بود; چون بادها و طوفانها دایم در جریان بود و چیزى مانع وزش همیشگى آن نمى شد. و لذا خداوند متعال زمین را همچون فرش گسترده اى در میان کوهها قرار داد، تا زندگى ممکن شود.
نکته دیگر این که کوهها سر بر سر یکدیگر نگذاشته و امکان عبور و مرور از بین آنها وجود دارد. اگر کوهها همانگونه که از پایین به هم متّصلند از سمت قلّه هم به هم متّصل بودند و قسمتهاى مختلف کره زمین را از هم جدا مى کردند، رفت و آمد و سفر به قسمتهاى دیگر کره زمین ممکن نبود.
بنابراین، آفرینش کوهها به شکل کنونى خود نعمت و لطف دیگرى از سوى پروردگار عالم است.
در فصل دوم ملاحظه کردید که حضرت نوح(علیه السلام) براى هدایت قومش چه سختى ها و زحمات و مشکلاتى را به جان خرید و بصورت منطقى و دلسوزانه آنها را نصیحت کرد. امّا عکس العمل آنها چه بود؟
در فصل سوم درباره واکنش آنها بحث خواهیم کرد.

(1). سوره نوح، آیه 18.
(2). سوره نوح، آیات 19 و 20