این طرح که اخیراً طرفداران فراوانى پیدا کرده، و در محافل مختلف سخن از آن مى رود، و حتّى بعضى طرح زبان بین المللى «اسپرانتو» را که اخیراً به طرز مؤثّرى در حال گسترش است به عنوان مقدّمه اى از آن طرح بزرگ مى دانند، گام مؤثّر دیگرى در راه وصول به آن هدف نهایى است.

   البتّه بى شک مزاج دنیاى کنونى در حال حاضر آماده پذیرش چنین حکومتى نیست; زیرا هنوز در جامعه به اصطلاح پیشرفته اى همچون آمریکا، مسأله نژاد سفید و سیاه، حل نشده، و سیاهان از تبعیضات دردناکى در بطن این جامعه رنج مى برند.

   هنوز حکومت نژاد پرست آفریقاى جنوبى مورد تأیید قدرتهاى بزرگ است; و هنوز فاصله سه گروه «عقب افتاده» و «در حال توسعه» و «توسعه یافته» به قوّت خود باقى است بلکه شکافها بیشتر مى شود.

   امّا با همه اینها ـ همانطور که گفتیم ـ گسترش این افکار و مقبولیّت آن از سوى بسیارى از گروههاى جهان، هر چند در افق دور دستى قرار داشته باشد، خود دلیل زنده اى بر نضج گرفتن آمادگیهاى روحى فرهنگى و اجتماعى براى تحقّق یافتن «صلح و عدالت جهانى» محسوب مى شود.

غیر از آنچه در بالا گفتم نشانه هاى دیگرى نیز در گوشه و کنار مجتمعات جهانى، از قبیل «بازارهاى مشترک» و «اتّحادیه هاى بزرگ جهانى» و هرگونه تمایل به زندگى گروهى و گرایش به وحدت، به چشم مى خورد که مجموعاً نشان مى دهد جهان در راهى طولانى به سوى مقصدى که گفتیم پیش مى رود; و وصول به چنان هدفى را به ما نوید مى دهد.

* * *

1ـ باید توجّه داشت که نگارش این کتاب قبل از انقلاب اسلامى ایران بوده است.