مسأله 588: واجب است زن بدن و موى خود را از نامحرم بپوشاند و احتیاط مستحب آن است که از پسر نابالغ که خوب و بد را مى فهمد و به حدّى رسیده که مورد نظر شهوانى است مستور دارد، ولى پوشانیدن صورت و دستها تا مچ واجب نیست.
سؤال 589: نظر حضرتعالى در مورد اصل مسأله حجاب چیست؟ رعایت آن، مخصوصاً در شهرهاى مذهبى، و بالاخص در اماکن مقدّسه دینى، چه حکمى دارد؟
جواب : بدون شک حجاب از مسلّمات اسلام است و تمام فقهاى اسلام در آن اتّفاق نظر دارند و هر گونه بد حجابى و بى حجابى بر خلاف شریعت مقدّسه است، خصوصاً در شهرهاى مذهبى و از آن بالاتر در أماکن مقدّسه دینى باید بیشتر مراعات شود و گناه بد حجابى و بى حجابى در این أماکن بیشتر است و بدون شک پوشیدن چادر همه جا، مخصوصاً در این أماکن، اولى است.
سؤال 590: حجاب از نظر اسلام چیست؟ و چه نوع پوششى براى زن حجاب است؟ آیا موهاى مصنوعى، که بعضى از زنها بر سر مى گذارند، حجاب موهاى طبیعى محسوب مى شود؟
جواب : حجاب شرعى در مورد زنان پوشیدن تمام بدن به جز صورت و دستها تا مچ مى باشد، امّا بعضى از انواع پوشش که زینت ظاهرى محسوب مى شود، مثل موهاى مصنوعى کافى نیست و همچنین لباسهایى که لباس زینت محسوب مى شوند کافى نیست.
سؤال 591: گفته مى شود که استفاده از چادر مشکى مناسب نیست و کراهت دارد و خانمها باید از پوشاک روشن و رنگهاى متنوّع استفاده نمایند و دلیلى ندارد که توصیه شود خانمها کفش و مانتوى تیره بپوشند، نظر شما در این مورد چیست؟
جواب : انتخاب چادر مشکى براى زنان، مکروه نیست و استفاده از رنگهاى ساده دیگر، مادام که منشأ مفاسدى نشود، جایز است; البتّه رنگهاى سنگین بهتر است.
سؤال 592: در عرف مرسوم است که بانوان بعد از ازدواج، خود را به امورى از قبیل برداشتن زیر ابرو و زائل کردن موهاى صورت و مانند آن زینت مى کنند، آیا پوشیدن صورت در این حالت لازم است؟
جواب : اگر تنها کم کردن موهاى صورت و ابرو و مانند آن باشد اشکالى ندارد.
سؤال 593: چنانچه زن با خود زینت داشته باشد (مانند حلقه ازدواج، یا انگشتر، یا چهره اش را آراسته باشد) آیا واجب است صورت و دستها را هم بپوشاند؟
جواب : در مورد حلقه و انگشتر مانعى ندارد; ولى در مورد آرایش مشکل است.
سؤال 594: آیا سرمه کشیدن، ابرو چیدن، انگشتر عقیق، ساعت، عینک طبّى زیبا، براى زنان زینت به حساب مى آید که پوشش آن لازم باشد؟
جواب : ظاهراً جزء زینت ممنوع نیست.
سؤال 595: چنانچه نپوشاندن صورت و دستها تا مچ، براى برخى از زنان در جامعه فسادى را به دنبال داشته باشد، آیا پوشاندن آن واجب است؟
جواب : در این صورت واجب مى شود; ولى تا یقین به چنین چیزى نداشته باشد پوشانیدن وجه و کفّین لازم نیست.
سؤال 596: آیا شوهر، یا پدر و مادر، مى توانند همسر و یا دختران خود را مجبور کنند تا دستها و صورتشان را نیز به هنگام خروج از منزل بپوشانند؟
جواب : اجبار در این امر جایز نیست; ولى هر گاه پدر و مادر یا شوهر حسّاسیت خاصّى داشته باشند رعایت آن خوب است.
مسأله 597: در مورد حجاب واجب، کافى است که زن بدن خود را، جز صورت و دستها تا مچ، به هر وسیله اى که مى تواند بپوشاند و لباس خاصّى شرط نیست; ولى پوشیدن لباسهاى تنگ و چسبان و همچنین لباسهاى زینتى اشکال دارد.
سؤال 598: آیا بر زنان و دختران لازم است پاهایشان تا مچ را نیز بپوشانند؟ یا آنچه اکنون در جامعه رواج پیدا کرده، که با پاى بدون پوشش ظاهر مى شوند، اشکالى ندارد؟
جواب : پوشیدن روى پا و کف پا بهتر است.
سؤال 599: آیا پوشیدن جورابهاى نازک، در صورتى که پا در آن پیدا باشد، براى زنان جایز است؟
جواب : اگر پا در آن پیدا باشد جایز نیست; ولى معلوم بودن حجم پاها ضررى ندارد.
سؤال 600: اگر مدرسه اى ابلاغ کند که دختران به هنگام ورزش باید لباس مخصوص ورزش بپوشند، چه حکمى دارد؟
جواب : پوشیدن لباس ورزشى براى دختران، در صورتى که در محیط مخصوص خودشان باشند، مانعى ندارد.
سؤال 601: پوشیدن لباسهاى مبتذل، یا لباسهاى تنگ و مهیّج، یا مدلهائى که موجب ترویج فرهنگ غرب است، بویژه براى زنان، چه حکمى دارد؟
جواب : این گونه لباسها اشکال دارد و بر پسران و دختران و مردان و زنان مسلمان لازم است رعایت موازین عفّت اسلامى را، که مایه سعادت دنیا و آخرت آنهاست، بنمایند.
سؤال 602: آیا پوشیدن مانتو براى زنان، در صورتى که حجاب اسلامى حفظ نشود و برجستگى هاى اندام مشخّص باشد، اشکال دارد؟
جواب : در صورتى که لباس چسبان باشد حرام است; ولى اگر لباس گشاد باشد اشکال ندارد.
سؤال 603: پوشیدن مانتو چه حکمى دارد؟ آیا جزء لباسهاى زینتى است؟
جواب : پوشیدن لباسهاى زینتى اشکال دارد; ولى مانتوهاى معمولى زینتى نیست و لباسى که تمام بدن جز صورت و کفّین را بپوشاند کافى است; هر چند چادر محفوظ تر و بهتر است.
سؤال 604: منظور از لباس زینتى، که پوشیدن آن اشکال دارد، چیست؟
جواب : منظور لباسهایى است که در عرف مردم آن را لباس زینت مى خوانند.
سؤال 605: مقدار پوشش زنان مسلمان، در برابر زنان غیر مسلمان چیست؟
جواب : بهتر آن است که بدن خود را در برابر زنان غیر مسلمان برهنه نکنند; هر چند با پوشاندن عورت، ظاهر کردن بقیّه حرام نیست.
سؤال 606: گفته مى شود که زن باید خود را از پسر بچّه ممیّز بپوشاند، بفرمایید ممیّز بودن پسر بچّه از چه راهى شناخته مى شود؟
جواب : مستحبّ است خود را از چنین پسرى بپوشاند، و منظور از ممیّز این است که از مسائل جنسى آگاه باشد.
سؤال 607: شنیده شده است که حجاب بر زنان بزرگسال، که امید ازدواج آنها نمى رود، لازم نیست، لطفاً در این مورد به سؤالات زیر پاسخ دهید:
الف: چنین زنانى چه مقدار از بدنشان را در مقابل نامحرم مى توانند نپوشانند؟
جواب : مى توانند سر و گردن و مقدارى از دستها را نپوشانند; ولى پوشانیدن براى آنها نیز بهتر است.
ب: آیا این حکم اختصاص به زنان بیوه دارد، یا شامل زنان شوهردار، که در این سنّ و سال هستند، نیز مى شود؟
جواب : این حکم شامل همه زنان در این سنّ و سال مى شود.
ج: حکم مذکور مختصّ پوشش و نظر است، یا شامل لمس هم مى شود؟
جواب : این حکم شامل لمس نمى شود.
سؤال 608: پوشیدن لباسهایى که فقط تنه را مى پوشاند براى بانوان در مقابل یکدیگر و در مکانهاى ورزشى مخصوص بانوان، که هیچ مردى حضور ندارد، چه حکمى دارد؟
جواب : در فرض مسأله مانعى ندارد، مگر در مواردى که مفاسد خاصّى ظاهر گردد.
سؤال 609: برخى از مادران، دختران خود را، که به سنّ بلوغ شرعى نرسیده اند، با سر و پاى برهنه در خیابان ها و مجالس در حضور نامحرمان مى آورند، وظیفه چنین مادرانى چیست؟
جواب : بر پدر و مادر لازم است فرزندان خود را از زمان طفولیّت به مسائل اسلامى آشنا کنند.
سؤال 610: آیا حجاب از ضروریّات دین است؟ منکر حجاب چه حکمى دارد؟ لطفاً توضیح دهید که منظور از «ضرورى دین» چیست؟
جواب : آرى حجاب از ضروریّات دین و برگرفته از قرآن مجید است و همه مذاهب اسلامى آن را قبول دارند و منظور از ضرورى دین چیزى است که هر کس با مسلمین مقدارى معاشرت داشته باشد، مى فهمد مسلمانان به آن پایبند هستند.
سؤال 611: فلسفه حجاب بانوان چیست؟ آیا حجاب با آزادى زنان در جامعه منافات ندارد؟
جواب : حجاب براى حفظ شخصیّت زن و جلوگیرى از انحراف جوانان و گسترش فساد در جامعه اسلامى است و همانگونه که اصل پوشیدن لباس براى زنان و مردان منافات با آزادى آنها ندارد، حجاب نیز چنین است.
