اطلاق واژه «خير» درباره مال و ثروت در آيات قرآن نشانگر نگاه مثبتِ دين به امكانات مالى است و اهميت آن را مى رساند.
در قرآن مى خوانيم: «كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالاَْقْرَبِينَ بِالْمَعْرُوفِ» بر شما مقرّر شده هنگامى كه يكى از شما را مرگ فرا رسد اگر خيرى از خود بجاى گذارده، براى پدر و مادر و نزديكان، به طور شايسته وصيت كند».(1)
در اين آيه دو نكته قابل توجه است:
1. بديهى است منظور از «خير» در اينجا اموال مشروع است.
2. تعبير به «خير» به صورت مطلق شامل خير براى دنيا و آخرت مى شود، بنابراين تمام برنامه هاى فرهنگى، اجتماعى و اقتصادى در آن جمع است.
در ضمن بايد توجه داشت كه راغب در مفردات بعد از آنكه خير را به معنى هرگونه امر مطلوب تفسير مى كند (ضدّ شرّ) تصريح كرده است كه خير در آيات متعددى به معناى مال آمده و از بعضى دانشمندان نقل مى كند كه حتماً بايد مال قابل ملاحظه اى باشد و به اموال محدود و مختصر كه جايى براى وصيت ندارد خير گفته نمى شود.(2)
اطلاق واژه «خير» به معنى مال يا مال كثير در آيات ديگرى نيز وارد شده است از جمله:
(قُلْ مَا أَنفَقْتُمْ مِنْ خَيْر فَلِلْوَالِدَيْنِ).(3)
(وَمَا تُنفِقُوا مِنْ خَيْر فَلاَِنفُسِكُمْ).(4)
اين تعبيرات، همگى نشان مى دهد كه امكانات مالى وسيع و مشروع، هرگز از ديدگاه اسلام نكوهيده نيست، بلكه مطلوب و مرغوب است.
(1) . بقره، آيه 180 .
در برخى از تفاسير آمده است: «مال» اگر كثير باشد به آن «خير» اطلاق مى شود و به مال اندك «خير» نمى گويند. (ر.ك: مجمع البيان، ج 2، ص 17 ; المنار، ج 2، ص 134-135 و درالمنثور، ج 1، ص422، ذيل آيه 180 سوره بقره) شايد مراد از «اشحةً على الخير» همين باشد ـ در مفردات راغب در واژه خير، اين نكته به عنوان قول برخى از علما ذكر شده است.
(2) . مفردات، ريشه «خير».
(3) . بقره، آيه 215 .
(4) . بقره، آيه 272 .
