مقدّمه:
در اسلام، انبوهى از احكام اقتصادى وجود دارد كه ناظر به دقيق ترين و ظريف ترين رفتارهاى اقتصادى بشر است. احكامى كه اگر تا ديروز اهميت آن براى مردم شناخته شده نبود، امروز با توجه به ناكامى ها و شكست نظام هاى اقتصادى شرق و غرب در عرصه هاى بين المللى، اهميت آن بيشتر آشكار شده است.
بى ترديد استقلال، ثبات سياسى، نفوذ در مجامع جهانى، اقتدار ملى و ميزان تسلط و امنيت هر جامعه به قدرت و كارآيى اقتصاد و توانمندى مالى آن بستگى دارد.
از سوى ديگر، اقتصاد بيمار و وابسته، در هر جامعه اى، زمينه ساز تزلزل ارزش هاى اخلاقى، حاكميت فساد و فحشا، ازدياد بزهكارى و آلودگى هاى اجتماعى است. عقب ماندگى اقتصادى در هر جامعه، موجب عقب ماندگى در حوزه هاى سياسى، فرهنگى و نظامى است و وابستگى به بيگانگان را بر جامعه تحميل مى كند.
از سوى سوم گاهى مسائل كلان اقتصادى چنان از اهميت و حساسيت بالايى برخوردار است كه يك تصميم بجا و معقول مى تواند جامعه را به اوج عظمت و اعتلا برساند و در برابر گاهى تصميمى نابجا و نسنجيده، شكست اقتصادى آن جامعه را به دنبال دارد.
اين ويژگى هاى انكارناپذير است كه جايگاه «مسائل اقتصادى» را در هر دين و آيينى ممتاز ساخته است.
نوشتار پيش رو به دنبال تبيين جايگاه اقتصاد و ارزش مال و ثروت در اسلام و اهميت آن در پيشرفت جوامع بشرى، در سه گفتار تنظيم و ارائه مى گردد:
گفتار اول: جايگاه مال و ثروت از منظر قرآن
گفتار دوم: جايگاه مال و ثروت از منظر روايات اسلامى
گفتار سوم: وسيله يا هدف؟