در اسلام به همه افراد به عنوان یک وظیفه واجب دستور داده شده که دعوت به سوى حق و مبارزه با فساد کنند.
این دو وظیفه که در فقه اسلام به نام «امر به معروف» و «نهى از منکر» معروف است، همه مسلمانان را ملزم مى کند که بر وضع اجتماع خود نظارت صحیح و دائمى داشته باشند و اگر کسى از راه حق و عدالت منحرف گردید به راه راست دعوت کنند، و اگر مرتکب خلاف، گناه، یا تجاوزى شد از آن کار باز دارند.
اهمّیت امر به معروف و نهى از منکر به قدرى است که از فروع مهمّ اسلامى شناخته شده و قرآن مجید درباره آن مى فرماید:
( کُنْتُمْ خَیْرَ أُمَّة أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ; شما بهترین امتى بودید که به سود مردم در جهان قدم گذاردید چرا که شما امر به معروف و نهى از منکر مى کنید).(1)
پیشوای بزرگ اسلام امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرماید:
«آن کس که نه با دست و نه با زبان و دل با فساد مبارزه نکند «مرده زنده نماست»!(2)
اجراى این دو وظیفه مهم که در واقع از آثار و حقوق متقابل زندگى دسته جمعى است، به هر مسلمانى اجازه مى دهد که روح «اجتماعى بودن» را به طور کامل در خود حفظ کرده و از مرحله فردیّت گام بیرون نهاده و چیزى جز اجتماع نبیند، هر فردى خود را در برابر همه افراد اجتماع مسؤول دانسته و اجتماع هم خود را در برابر هر فرد مسؤول ببیند، در موقع لزوم انتقاد کرده، و به هنگام نیاز پیشنهاد دهند و خلاصه در ساختن اجتماع خود - از هر نظر - سهیم باشند چرا که در زندگى دسته جمعى خوشبختى و بدبختى افراد اجتماع به هم پیوسته است و نمى توانند در برابر رفتار یکدیگر بى تفاوت بمانند
1. سوره آل عمران، آیه 110.
2. نهج البلاغه کلمات قصار.