در این جا نیز اسلام دستورهاى دو جانبه اى دارد:
از یکسو: براى حفظ استقلال و اصالت جامعه اسلامى ترتیبى اتخاذ نموده که از هضم شدن مسلمانان در جوامع غیر اسلامى و یا نفوذ دیگران در شئون حیاتى آنها مصون بمانند، و به همین جهت به مسلمانان دستور مى دهد که غیر مسلمانان را تکیه گاه و محرم اسرار خودتان قرار ندهید:
( لاَ تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِّنْ دُونِکُمْ لاَ یَأْلُونَکُمْ خَبَالاً; اسرارتان را در اختیار بیگانگان نگذارید چرا آنها از هر شر و فسادى درباره شما فرو گذارى نخواهند کرد!
و نیز دستور مى دهد با آنها که از در دشمنى در آمده اند طرح دوستى نریزید، مگر این که در وضع خود تجدیدنظر کرده و دست از خصومت باز دارند.
قرآن مجید مى فرماید:
( لاَّتَجِدُ قَوْماً یُؤمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الاْخِرِ یُوَآدُّونَ مَنْ حَآدَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ )«هرگز نمى بینى کسانى که ایمان به خدا و روز رستاخیز دارند طرح دوستى با دشمنان خدا و پیامبر بریزند).
از سوى دیگر: براى این که جوامع اسلامى بتوانند به صورت «یک واحد پر قدرت و فعّال جهانى» زندگى کنند و از جنبه هاى مثبت دیگران با احترام متقابل و شرایط صحیح بهره ببرند، اجازه مى دهد که با همه «اهل کتاب» (پیروان پیامبران پیشین) همزیستى مسالمت آمیز داشته باشند، و حتّى از آنها به صورت یک اقلیّت در کشورهاى اسلامى حمایت کنند و مادامى که دست به جنایتى نزده اند حقوق آنها را محترم شمارند.
این گونه اقلیّت ها در فقه اسلامى «اهل ذمّه» (هم پیمانان) نامیده مى شوند و شرایط خاصّى دارند که آن را «شرایط ذمّه» مى نامند و موظّفند که آن شرایط را دقیقاً رعایت کنند.
اگر مصالح مسلمین ایجاب کند مى توانند با دیگران معاهداتى داشته باشند، مشروط بر این که این پیمان ها هیچ گونه خدشه و لطمه اى به حیثیّت، استقلال و منافع مسلمین وارد نسازد و البتّه در صورت عقد پیمان باید تا زمانى که از ناحیه طرف مقابل نقض نشده، نسبت به پیمان هاى خود وفادار بمانند.
وفاى به عهد و پیمان در اسلام یک حکم عمومى است، و باید درباره مسلمانان و غیر مسلمانان یکسان اجرا گردد و به عذر این که طرف مقابل مسلمان نیست، نمى توان پیمان او را شکست.
