صله رحم يا عَلىُّ، صِلَةُ الرَّحِمِ تَزيدُ
فِىالعُمرِ.
اى على، صله رحم ودوستى با خويشاوندان، بر عمر
مىافزايد. بحارالانوار، ج 77، ص 62
نور هدايتاسلام براى صله
رحم وكمك وحمايت ومحبّت به خويشاوندان اهمّيّت فوقالعادهاى قائل شده واز قطع رحم
وبريدن رابطه از خويشان وبستگان بهشدّت نهى كرده است.
اهمّيّت صله رحم تا آن
پايه است كه پيامبر اعظم صلی الله علیه و آله وسلم فرمود: «پيوند خويشاوندان شهرها را آباد مىسازد وبر
عمرها مىافزايد هر چند انجامدهندگان آن از نيكان نباشند».
در حديثى از امام
صادق علیه السلام مىخوانيم كه فرمود : «صِل رَحِمَکَ وَلَو بِشَربَةٍ مِن ماءٍ وَأفضَلُ ما
تُوصَلُ بِهِ الرَّحِمُ كَفُّ الأذى عَنها؛ پيوند خويشاوندى خود را حتّى با جرعهاى
از آب محكم كن وبهترين راه براى خدمت به آنان اين است كه (لااقل) از تو آزار
ومزاحمتى نبينند».[1]
زشتى گناه قطع رحم بهحدّى است كه امام سجّاد علیه السلام به
فرزندش نصيحت مىكند كه از مصاحبت با پنج طايفه بپرهيزد. يكى از آن پنج گروه
كسانىاند كه قطع رحم كردهاند: «يا بُنَىَّ اُنظُر خَمسَةً فَلا تُصاحِبهُم
وَإيّاکَ وَمُصاحَبَةَ القاطِعِ لِرَحِمِهِ فَإنّي وَجَدتُهُ مَلعوناً في كِتابِ
اللّهِ عزّ وَجَلَّ؛ بپرهيز از معاشرت با كسى كه قطع رحم كرده كه قرآن او را ملعون
ودور از رحمت خدا شمرده است».[2]
مختصر اينكه قرآن نسبت به قاطعان رحم
وپيوند خويشاوندى تعبيرات شديدى دارد واحاديث اسلامى نيز آنها را سخت مذمّت كرده
است.
از پيامبر صلی الله علیه و آله وسلم پرسيدند مبغوضترين عمل در پيشگاه خداوند كدام است؟
در پاسخ
فرمود: «شرك به خدا» پرسيدند: بعد از آن؟ فرمود: «قطع رحم».[3]
علّت
اينكه اسلام نسبت به حفظ پيوند خويشاوندى اينهمه پافشارى كرده اين است كه هميشه
براى اصلاح، تقويت، پيشرفت، تكامل وعظمت بخشيدن به يك اجتماع بزرگ چه از نظر
جنبههاى معنوى وچه اخلاقى بايد از واحدهاى كوچك آن شروع كرد، با پيشرفت وتقويت
واحدهاى كوچك، اجتماع خود به خود اصلاح خواهد شد.
اسلام براى عظمت مسلمانان از
اين روش به نحو كاملترى بهرهبردارى كرده است ودستور به اصلاح واحدهايى داده كه
معمولاً افراد از كمك واعانت وعظمت بخشيدن به آن رويگردانند، زيرا تقويت بنيه كسانى
را توصيه مىكند كه خونشان در رگ وپوست هم در گردش است، اعضاى يك خانوادهاند،
وپيداست هنگامى كه اجتماعات كوچك خويشاوندى نيرومند شد عمر انسان نيز طولانى مىشود
ودر نتيجه موجب عمران شهرها مىگردد. شايد حديثى كه مىگويد: «صله رحم باعث آبادى
شهرها مىشود» اشاره به همين معنى باشد.
[1] . كافى، ج 2، ص 151.
[2] . كافى، ج 2، ص 376.
[3] . همان، ص 290.