نظریه امامت: راهبرد اهل‌بیت(علیهم السلام) در جهت‌دهی تحول و توسعه دانش سازمان و مدیریت

از ضرورت‌های انسان معاصر، زمینه‌سازی تحول و گسترش علوم اسلامی و انسانی در چارچوب مکتب اسلام و براساس پارادایم اندیشه شیعی است؛ انسانی که از‌یک‌سو گرفتار شهوت و غضب و از‌سوی‌دیگر شیفته کشفیات علمی و سرگرم دستاوردهای صنعت و تکنولوژی است. از روش‌های کارآمد در این خصوص، یادآوری علمی مسئله امامت در فرهنگ شیعه، به‌آندیشمندان عرصه مدیریت و مدیران سازمان‌ها در دوره معاصر است؛ مسئله‌ای که در سنت و سیره ائمه معصومین(ع) مورد اهتمام جدی بوده و به صیانت و احیای آن در دوره غیبت توصیه شده است. منطقی که اهل‌بیت(ع) به تبیین و نهادینه‌سازی آن در عمل و اندیشه جامعه اسلامی اهتمامی ویژه داشتند و برای پاسداری از آن از هیچ اقدامی دریغ نکردند....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر امیرعلی لطفی/دکتر عبدالمؤمن حکیمی

بهترين مردم در پيوند خويشاوندى

امام حسين عليه السّلام در ضمن خطبه ای می فرمايند: «و بهترين مردم در پيوند خويشاوندى کسی است که با آن کس بپيوندد که پيوند خويشاوندى را گسسته، چرا که تنه درختان در کشتگاه خويش به همراهی شاخه ها بلند می شوند؛ وَ إِنَّ أَوْصَلَ النَّاسِ مَنْ وَصَلَ مَن قَطَعَهُ وَ الْأُصُولُ عَلَى مَغَارِسِهَا بِفُرُوعِهَا تَسْمُو». چنانکه درخت با همراهی و اتصال همه اجزاء آن رشد می کند، جامعه انسانی نيز چون اجزای درختان محتاج هم است و هيچ کس به تنهايی امکان رشد و کمال ندارد. رشد در ميان خانواده اهميّت بيشتری دارد، چرا که تعلّق عاطفی و خيرخواهی و حمايت در پيوند های خانوادگی بيشتر است.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

دانشمندان و آثار شیعه در علوم سیاسی در قرن سیزده و اوایل قرن چهارده قمری

ما در این مقاله برآنیم که بگوییم عالمان شیعی در حوزه معرفت سیاسی و نه الزاماً علوم سیاسی، واجد آثار ارزشمندی می‌باشند. بررسی این آثار در دوره زمانی 1200 تا 1326ق که نهضت مشروطیت در میانه این سال‌ها به‌وقوع پیوست، حاکی از آن است که آنان تأملات بسیاری در امور و موضوعات سیاسی داشته و در ‌این‌باره آثار ارزشمندی تولید کرده‌اند. این آثار دربرگیرنده مهم‌ترین تأملات فلسفی و فقهی و تاریخی آنان است که می‌تواند بخش‌های نانوشته تاریخ تحولات فکری‌ - سیاسی ایران در دوره جدید و نیز تفکر سیاسی در میان جوامع شیعی را به روایت ما درآورد. به‌غیر از این‌دوره، ادوار دیگری هم وجود دارد که می‌تواند مکمل این مقاله شود...

Writer: دکتر عبدالوهاب فراتی

نقش شیعه (خواجه نصیرالدین و ملاصدرا) در طبقه‌بندی علوم سیاسی

طبقه‌بندی دانش سیاسی نزد اندیشمندان شیعه را می‌توان سعادت محوری در دنیا و رضای خدا درنظر داشت. این امر نزد هر اندیشمندی با توجه به شرایط، متفاوت است و به نوع نگاه اندیشمندان و تعامل آنان با قدرت بازمی‌گردد؛ یعنی اندیشمند می‌تواند وضع موجود را بپذیرد و به‌مرور، ساختارها را تغییر دهد. نگاه و عملکرد خواجه نصیر به سیاست این‌گونه بود. از دیگرسو می‌تواند با نگاه آرمانی و فکر فلسفی نقدکننده وضع موجود باشد که ملاصدرا چنین می‌اندیشید....

Writer: دکتر علی شیرخانی/ هادی ترکی

نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول گزاره‌های دانش سیاسی؛ اجتماع از منظر فیلسوفان شیعه

معمولا در بحث و بررسی از نوآوری‌های دانشمندان شیعه در دانش‌ سیاسی، اولین، موضوع «ریاست فاضله» است که بی‌تردید از مفهوم امامت در اعتقاد شیعه اثر می‌پذیرد. موضوع ریاست‌ فاضله کم و بیش در آثار علمی و پژوهشی موجود قابل‌ملاحظه و پیگیری است. افزون‌بر موضوع ریاست فاضله، موضوعاتی چون نسبت عقل و وحی، دین و فلسفه، دین و سیاست و فیلسوف و پیامبر نیز از نوآوری‌ها در فلسفه سیاسی است که در آثار فیلسوفان شیعه به‌چشم می‌خورد. در این‌میان، مفهوم «اجتماع» در فلسفه سیاسی و نوآوری‌های فیلسوفان شیعه در این‌باره کم‌و‌بیش مغفول واقع‌شده و تحت‌الشعاع موضوعات یادشده قرارگرفته است. ازاین‌رو، در این مقاله برای پژوهش درباره نقش عالمان شیعه در تولید گزاره‌های دانش سیاسی یا نوآوری‌های آنان در دانش سیاسی به موضوع مفهوم «اجتماع» در فلسفه سیاسی می‌پردازیم....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمدرضا یزدانی‌مقدم

اگر دارايى ات براى تو نباشد تو براى آن هستى

امام حسين عليه السلام فرمود: «اموال تو اگر براى تو نيست، تو براى آن هستى، پس برای آن باقی نمان، چرا که آن برای تو باقی نمی ماند، و آن را مصرف کن قبل از آنکه تو را نابود سازد؛ مَالُكَ إِنْ لَمْ يَكُنْ لَكَ كُنْتَ لَهُ، فَلَا تَبْقَ عَلَيْهِ، فَإِنَّهُ لَا يَبْقَى عَلَيْكَ، وَ كُلْهُ قَبْلَ أَنْ يَأْكُلَكَ». اين حديث نورانی می گويد، اگر کسی دلبسته ثروت خويش باشد و آن را مصرف نکند، مالک واقعی نيست؛ بلکه خدمت گزار مال است. شايسته است يک مالک مالش را برای امور مباح زندگی خويش و در راه خدا برای امور خلق خدا مصرف کند و عمرش را برای نگهداری آن صرف نکند. چرا که مال برای انسان نخواهد ماند. در حالی که دلبستگی، حرص و تکاپوی زياد برای نگهداری آن انسان را به هلاکت می اندازد.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

هر كه بخشش كرد، سرورى يافت و هر كه بخل ورزيد، فرومايه شد

«امام حسين عليه السّلام در ضمن خطبه ای می فرمايند: ... هان اى مردم! هر كه بخشش كرد، سرورى يافت و هر كه بخل ورزيد، فرومايه شد. همانا بخشنده ‌ترين مردم كسى است كه به کسی مالی بخشد که اميد آن را ندارد؛ أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ جَادَ سَادَ وَ مَنْ بَخِلَ رَذُلَ وَ إِنَّ أَجْوَدَ النَّاسِ مَنْ أَعْطَى مَنْ لَا يَرْجُوهُ». از روايات متعددى استفاده مى‏ شود و تجربيات روزانه نيز آن را تأييد مى‏ كند كه‏ «سخاوت» محبّت دوست و دشمن را جلب مى‏ كند، بر عدد دوستان مى ‏افزايد و از دشمنان مى ‏كاهد. در حالی که بخيل دوستانش را از دست مى ‏دهد و در زندگى در برابر انبوه مشكلات غريب و تنها مى ‏ماند.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

بررسی فقه سیاسی شیعی و دیدگاه فقهای شیعه

در این تحقیق، صرفاً به بررسی فقه سیاسی و آرای فقها در این حوزه می‌پردازیم. با توجه به این‌که رویکردهای گوناگونی برای بررسی ادوار فقه سیاسی وجود دارد، مدل تحقیق در این مقاله، بررسی برآیندی ادوار تاریخی مکتب فقهی است؛ یعنی در هر دوره تاریخی، مکتب فقهی شاخصی که در فقه سیاسی تولید، ترویج یا بسط دانش داشته است، مورد بررسی قرار گرفته است. بر‌همین مبنا، با توجه به اهمیت و خصلت گرانیگاهی انقلاب اسلامی و اعتلای دانش فقه سیاسی و نیز امکان اجرایی شدن آن در این دوره و به قدرت رسیدن فقیهان و حاکمیت فقه، یعنی همان مدل مطلوب اندیشه شیعی، تاریخ فقه سیاسی و طبقه‌بندی آن از زاویه انقلاب اسلامی بررسی می‌شود....

Writer: مجتبی فرهنگیان

نقش عالمان شیعی در پیدایش و گسترش و تحول مطالعات سیاسی

فقه سیاسی به‌مثابه میراث علمی فقیهان، مدیون زحمات بی‌دریغ آنان از آغاز عصر غیبت تاکنون بوده است. مباحث فقه سیاسی که مانند هر دانشی در آغاز به گزاره‌هایی خاص محدود بود، در طول زمان و در سایه پاسخ‌گویی فقیهان به مسائل عصر خویش، گسترش یافت و با بررسی بسیاری از مباحث سیاسی و ارائه دیدگاه‌های فقه شیعه در آن خصوص، به بالندگی رسیده است.فقیهان شیعی در طول سالیان پس‌از غیبت امام معصوم(ع)، با استنباط از منابع فقهی (کتاب، سنّت، عقل و اجماع)، دیدگاه شیعه را در خصوص اندیشه سیاسی، متناسب با شرایط جامعه، عرضه کردند و در طول زمان بر کمال و تفصیل آن افزودند.

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدسجاد ایزدهی

گره گشايی و اندوه زدايی از بندگان خدا

«امام حسين عليه السّلام در ضمن خطبه ای می فرمايند: «... و هر کس اندوه مؤمنی را بزدايد، خداوند اندوه دنيا و آخرت را از او بزدايد، و هر که نيکی کند، خداوند به او نيکی کند، و خداوند نيکوکاران را دوست می دارد؛ ... وَ مَنْ نَفَّسَ كُرْبَةَ مُؤْمِنٍ فَرَّجَ اللَّهُ عَنْهُ كُرَبَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ وَ مَنْ أَحْسَنَ أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْهِ وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ». «تَنفيس» همان زدودن غم است. در جايى كه ممكن است عامل غم برطرف شود زدودنش از اين طريق خواهد بود؛ مانند زدودن فقر از طريق كمك مالى و آنجا كه نمى ‏توان عامل آن را برطرف كرد مى ‏توان از طريق تسلى دادن، غم و اندوه را سبك نمود، مانند كسى كه عزيزش را از دست داده با تسليت گفتن و دلدارى دادن به وسيله دوستان، غم و اندوهش كاهش مى ‏يابد يا برطرف مى ‏شود. اينها همه مصداق تنفيس است.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

باگذشت ‏ترين مردم کيست؟

امام حسين عليه السّلام در ضمن خطبه ای فرمودند: «باگذشت ‏ترين مردم كسى است كه از جايگاه قدرت گذشت كند؛ خَطَبَ الْحُسَيْنُ‏ عليه السّلام: ... إِنَّ أَعْفَى النَّاسِ مَنْ عَفَا عَنْ قُدْرَةٍ ...». ارزش عفو در جايى بسيار بالاست كه انسان قدرت بر انتقام و مقابله به مثل دارد، و اگر راه عفو را پيش مى‏ گيرد، از موضع ضعف نيست. اين گونه عفو مفيد وسازنده است، هم براى مظلومى كه پيروز شده، زيرا سبب صفاى دل و تسلط او بر هواى نفس مى ‏شود، و هم براى ظالمى كه مغلوب گشته، زيرا او را به اصلاح خويشتن وا مى ‏دارد.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نقش دانشمندان شیعه در گسترش مطالعات سیاسی اسلامی

در جهان کنونی، مطالعات سیاسی اسلامی به‌عنوان یک رشته مستقل موردتوجه است. پیداست که دانشمندان مختلف، اعم از مسلمان و غیر‌مسلمان در تکوین این رشته علمی، نقش داشته‌اند، ولی محور اصلی مقاله حاضر، بررسی نقش عالمان شیعه در تکوین و گسترش مطالعات سیاسی اسلامی است. روش و رویکرد بحث و تأمل در این‌زمینه، از سنخ علم‌شناسی و دانش‌های درجه دوم خواهد بود...

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی/ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی قاسمی

نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مطالعات سیاسی در تمدن اسلامی

براساس شواهد تاریخی دین اسلام، نه‌تنها به سیاست بی‌توجه نبوده، بلکه اصولی را در ارتباط با زندگی سیاسی بیان کرده که همواره الهام‌بخش مسلمانان بوده است. پرداختن اسلام به سیاست، برخاسته از رسالت کلی این دین در تحقق و گسترش مدنیتی بود که در کنار معنویت، اهداف جاویدان و روح تعالیم آن‌را تشکیل می‌دادند. اندیشمندان مسلمان نیز در پرتو این آموزه‌ها و تعالیم به‌ اندیشیدن و مطالعه درباره سیاست پرداختند و وجهی از اندیشه و دانش سیاسی را تحقق بخشیدند که یکی از ابعاد مهم فرهنگ و تمدن اسلامی را تشکیل داد. اندیشه و دانش سیاسی شکل‌گرفته در تمدن اسلامی با تجربه ویژه آن از دولت و حکومت پیوندی نزدیک داشت و برداشت‌های گوناگون مذاهب و فرقه‌ها از آموزه‌های اسلام، نوعی تکثر پدید آورد. بنابراین، هم‌چنان‌که منازعات سیاسی نقشی مهم در شکل‌گیری این مذاهب و فرقه‌های اسلامی داشت، آنها نیز در گسترش و تحول مطالعات سیاسی سهیم بودند....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی میرموسوی

شخصیت‌ها و آثار علمی شیعه در علم اقتصاد

میان آثار تاریخ عقاید اقتصادی، توجه چندانی به نقش علما و اندیشمندان شیعه در شکل‌گیری و تکامل اندیشه‌های اقتصادی نشده است. تبیین نقش والای متفکران شیعه در دانش اقتصاد به‌صورت عام و اقتصاد اسلامی به‌صورت خاص نه‌تنها می‌تواند به تقویت هویت علمی شیعه کمک کند، بلکه زمینه‌ساز مشارکت بیشتر محققان و نظریه‌پردازان شیعه در پیشبرد این مسیر علمی با بهره‌مندی از رهیافت‌های قرآن کریم و آموزه‌های معصومین(ع) است. در این مقاله، تلاش می‌شود گام‌های اولیه در مسیر بازشناسی سهم متفکران شیعه در پیشبرد اندیشه اقتصادی برداشته شود. برای این‌منظور، به‌صورت خاص در سه دوره (قرون اولیه اسلامی قرون پس از آن و دوران معاصر شکل‌گیری علم مدون اقتصاد اسلامی) بررسی می‌شود و در این بررسی تلاش می‌شود نقش محققان شیعه در پیشبرد اندیشه‌های اقتصادی و به‌صورت خاص اندیشه‌های اقتصاد اسلامی مورد توجه قرار گیرد....

Writer: دکتر محمدجواد توکلی/ محسن رحمتی‌نیا

شکر نعمت، نعمتت افزون کند

امام حسين عليه السّلام می فرمایند: «شكرگزارىِ تو بر نعمتی پيشين، زمينه ساز نعمتِ آينده است؛ شُكْرُكَ لِنِعْمَةٍ سَالِفَةٍ، يَقْتَضِي نِعْمَةً آنِفَةً». از آيات و روايات چنين به دست مى ‏آيد كه اسلام بر پايه حق‏ شناسى است و يكی از راه های افزايش و جاودانه شدن نعمت ها، شكرگزاری است. كسى كه از نعمت ‏هاى پروردگار قدردانى مى‏ كند، خواه در دل باشد يا با زبان يا عمل، نشان مى ‏دهد كه لايق نعمت است.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نقش شیعه در گسترش سبک زندگی اسلامی

تأملی در تاریخ چهارده قرن گذشته نشان می‌دهد دانشمندان و فرهیختگان مکتب تشیع، نقش مهمّی در گسترش سبک زندگی اسلامی داشته‌اند. پژوهش حاضر، درپی واکاوی نقش شیعیان در مطالعه، تألیف، تحلیل، عصری‌سازی و ترویج سبک زندگی‌اسلامی است. از آن‌جاکه این فعالیت‌ها در دوران معاصر شتاب بیشتری به خود گرفته‌اند، در این مقاله نیز بیشتر به بررسی موضوع در دوران معاصر پرداخته‌ایم....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم رضایی آدریانی

نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مبانی جامعه‌شناسی

عالمان مسلمان شیعه در طول سال‌های متمادی، با بهره‌گیری از روش‌های وحیانی، عقلی، تجربی، نقلی و شهودی به مجاهدت علمی در زمینه اجتماعی - جامعه‌شناختی مشغول بوده‌اند. بخشی از این مجاهدت علمی به‌منظور پیدایش و تولید مباحث اجتماعی بوده است. برخی حوزه‌هایی که ایشان در آن جهت مطالب مفیدی عرضه کرده‌اند، بدین‌قرار است: فطرت و ماهیت انسان، منشأ زندگی، مراحل زندگی، اجتماعی‌شدن، تعاون و همبستگی اجتماعی، تقسیم‌کار اجتماعی، فقر، قشربندی اجتماعی، فرهنگ، حکومت و سیاست، مدینه فاضله، آسیب‌شناسی اجتماعی، علم مدنی، اصالت جامعه، عناصر تشکیل‌دهنده اجتماع، تعاون و همکاری، تخصصی‌شدن مشاغل، محبت و همبستگی اجتماعی، هنجارها و قوانین اجتماعی، کنترل اجتماعی، زندگی اجتماعی و ضرورت وحی و....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین اژدری‌زاده

تبارشناسی مطالعات اجتماعی اندیشمندان شیعه

مطالعات اجتماعی مسلمین در حوزه علوم اجتماعی در طول تاریخ، در ضمن مباحث فقهی، فلسفی، تفسیری و در قالب طبقه‌بندی رایج و مرسوم و حاکم بر فضای علمی جهان اسلام مطرح شده است. تنوع رویکردی، مجاری و ابزار‌های شناخت از شهود و عقل و وحی و تجربه و تاریخ و سطوح و لایه‌های مطالعات دینی از قبیل مطالعات منقول و معقول عرفانی و فلسفی و تفسیری، فردی و اجتماعی، نظری و عملی، زمینه‌ساز تکثر این مطالعات بوده است. در این نوشتار بر آن هستیم تا مطالعات اجتماعی اندیشوران شیعه را جریان‌شناسی کنیم....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن خیری

نقش عالمان شیعه قرن 3-7ق در گسترش متدولوژیک جامعه‌شناسی

در این پژوهش، برای بررسی نقش عالمان شیعه در تحولات متدولوژی جامعه‌شناسی، با توجه به انتخاب نمونه‌ای از دیدگاه برخی عالمان شیعه، از قرن سوم تا هفتم هجری، به صورت‌بندی علوم و نظریه‌های جامعه‌شناختی و روش‌شناسی ایشان اشاره می‌کنیم. در این پژوهش، متد را از نگاه روش‌شناسی بررسی می‌کنیم؛ یعنی عالمان شیعه برای شناخت حقیقت و دستیابی به دانش‌ها و پاسخ به پرسش‌های گوناگون، از شیوه‌هایی استفاده می‌کنند که از نظر عالمان شیعه منحصر در تجربه نیست. این روش‌ها متنوع است و با توجه به موضوع پژوهشی انتخاب می‌شود....

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمیر‌صالح حسینی

درخواست کمک مالی از نظر امام حسين (ع)

در حديثى از امام حسين(ع) مى‏ خوانيم كه: «شخصى خدمت آن حضرت رسيد و تقاضايى مالی كرد. امام(ع) فرمود: سؤال و تقاضا شايسته نيست مگر در بدهكارى سنگين يا فقر ناتوان‏ كننده يا ديه ثابت و مسلّم. سائل عرض كرد: من به دليل يكى از اين سه چيز خدمت شما رسيده ‏ام. امام(ع) امر کرد يكصد دينار به او دادند. (هر دينار يك مثقال طلا بود)؛ وَ أَتَاهُ رَجُلٌ فَسَأَلَهُ فَقَالَ(ع) إِنَّ الْمَسْأَلَةَ لَا تَصْلُحُ إِلَّا فِي غُرْمٍ فَادِحٍ أَوْ فَقْرٍ مُدْقِعٍ أَوْ حَمَالَةٍ مُقَطَّعَةٍ فَقَالَ الرَّجُلُ مَا جِئْتُ إِلَّا فِي إِحْدَاهُنَّ فَأَمَرَ لَهُ بِمِائَةِ دِينَارٍ». حضرت سيّد الشهداء در این حديث ضمن برخوردی سخاوتمندانه، با توجّه به «کرامت انسان» اصل را بر عدم مسئلت و تقاضای مالی گذاشته، ولی چند «موقعيّت اضطراری» را استثناء کرده اند.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

اندیشه اجتماعی در معارف اهل‌بیت(علیهم السلم)

هدف اسلام هدایت انسان است و در این مسیر هم به بعد فردی انسان یعنی رابطه انسان با خود، با خداوند و با طبیعت. و هم به بعد اجتماعی او یعنی رابطه انسان با دیگران و سازمان‌های اجتماعی، توجه دارد؛ زیرا انسان در هر دو بعد قویاً و همواره محتاج هدایت و راهبری است. افزون‌بر این‌که بعد اجتماعی زندگی انسان به‌دلیل حضور و دخالت عناصر و متغیرهای مختلف، بسی پیچیده‌تر و چالشی‌تر و همواره کانون تلاقی انواع تضادها، تزاحم‌ها، تعارضات، کشمکش‌ها و بحران‌هاست. آری هدایت اسلامی، شامل تربیت است و سیاست. تربیت، از ساختن و به‌ثمر رساندن فرد آغاز می‌شود به‌منظور ساختن و به‌ثمر رساندن جامعه و سیاست، از ساختن و به ثمر رساندن جامعه آغاز می‌شود، به‌منظور ساختن و به ثمر رساندن فرد؛ بنابراین، تربیت و سیاست، دو واقعیت توأمان‌اند و دو روی یک سکه...

Writer: دکتر سید حسین شرف‌الدین

نقش عالمان شیعه در تصویب نخستین قوانین موضوعه در حقوق ایران

پس از پیروزی انقلاب مشروطیت در چهاردهم مرداد 1285شمسی و تشکیل مجلس قانون‌گذاری بر‌اساس شیوه‌های مدرن اروپایی، فصل جدیدی در ساختار حقوقی‌ - ‌سیاسی جامعه ایران آغاز شد. در تدوین این قوانین و تصویب آنها، قشرها و گروه‌های گوناگونی نقش داشته‌اند که میزان تأثیر عالمان دینی شیعه مهم‌ترین رکن این پژوهش است....

Writer: مصطفی خیری‌زاده/ حمیدرضا حیدریان

مزیت‌ها و اثرگذاری مطالعات حقوقی شیعه بر مکتب حقوقی طبیعی جدید (مطالعه موردی نظام حقوق قراردادها)

روشن است در حوزه تولید قواعد، اراده اشخاص یا دولت یگانه منبع حقوقی خواهد بود و اصل لزوم قراردادی فقط از این دو‌گونه اراده برمی‌آید. در نظام‌های حقوقی و مکاتب حقوقی غیر‌دینی، اصل بر حاکمیت اراده شخص است و منزلتی برای اراده الهی در تشریع قائل نمی‌شود. اما نظام حقوق قراردادها در ایران، حاوی مقرراتی است که متناسب با آموزه‌های حقوقی شیعی تدوین شده است. این نوشتار بر آن است که چگونگی اثر‌گذاری مطالعات حقوقی شیعی در نظام حقوق قراردادها (با مثال نظام حقوقی ایران) و امتیازات آن بر مکتب حقوق طبیعی مدرن را بکاود....

Writer: دکتر حمیدرضا طوسی

نقش حکمای شیعه در گسترش علم‌النفس فلسفی

معارف قرآن کریم و آموزه‌های امامان شیعه نقش انکارناپذیری در طرح و بحث مسائل علم‌النفس اسلامی دارد. در این مقاله، مواردی نشان داده شد که حکمای اسلامی از آموزه‌های قرآن و امامان شیعه الهام گرفته و در تکامل مباحث علم‌النفس، تاثیرگذار شدند...

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری

نيازهاى مردم به شما از نعمت‏ هاى خدا بر شماست

امام حسين عليه السلام در يكى از خطبه ‏هاى خود فرمود: «و بدانيد نيازهاى مردم به شما از نعمت ‏هاى خدا بر شماست، از اين نعمت ناراحت نشويد كه تبديل به نقمت خواهد شد؛ وَ اعْلَمُوا أَنَّ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَيْكُمْ مِنْ‏ نِعَمِ‏ اللَّهِ‏ عَلَيْكُمْ‏، فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ‏ فَتَحُورَ نِقَماً». كسانى كه خداوند نعمت فراوانى به آنها داده، بايد از مراجعات مكرر مردم تعجب يا وحشت نكنند، اين خود نعمت ديگرى است كه بتوانند با نعمت‏ هاى وافرى كه در اختيار آنهاست گره از كار مردم بگشايند. امیر المؤمنین می فرماید: «آن‏ كس كه وظيفه واجب خود را در برابر اين نعمت‏ هاى الهى انجام دهد زمينه دوام و بقاء آنها را فراهم ساخته و آن‏ كس كه به وظيفه واجب خود در برابر آنها عمل نكند آنها را در معرض زوال و فنا قرار داده است».

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

خير دنيا و آخرت در چيست؟

مردى از اهل كوفه خدمت امام حسين عليه السّلام نامه نوشته و عرض كرد: اى آقا و سرورم، برنامه ‏اى به من بدهيد كه خير دنيا و آخرت در آن جمع باشد. امام عليه السّلام جواب كوتاه و پرمعنايى براى او نوشتند: به نام خداوند بخشنده‏ بخشايشگر، كسى كه رضايت خدا را بر ناراحتى مردم ترجيح دهد، خداوند قلب ‏هاى مردم را به سوى او جلب خواهد كرد و كسى كه رضايت مردم را بر خشنودى خدا ترجيح دهد، خداوند او را به مردم وا مى ‏گذارد، والسّلام؛ «عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) قَالَ: كَتَبَ رَجُلٌ إِلَى الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍ‏ (ع) يَا سَيِّدِي أَخْبِرْنِي بِخَيْرِ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَةِ فَكَتَبَ إِلَيْهِ‏ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‏ أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّهُ مَنْ‏ طَلَبَ‏ رِضَى‏ اللَّهِ‏ بِسَخَطِ النَّاسِ‏ كَفَاهُ‏ اللَّهُ‏ أُمُورَ النَّاسِ وَ مَنْ طَلَبَ رِضَى النَّاسِ بِسَخَطِ اللَّهِ وَكَلَهُ اللَّهُ إِلَى النَّاسِ، وَ السَّلَامُ».

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

آفریدگان را نیافریدیم، مگر برای ...

روزى امام حسين عليه السلام‏ به اصحاب خود فرمود: اى مردم! خدای تعالی خلق ننموده است بندگان را مگر از براى آنكه او را بشناسند، و چون او را شناختند عبادتش كنند، و چون او را عبادت نمودند، از عبادت غير او بى ‏نياز شوند؛ «أَيُّهَا النَّاسُ! إِنَ‏ اللَّهَ‏ جَلَّ ذِكْرُهُ‏ مَا خَلَقَ‏ الْعِبَادَ إِلَّا لِيَعْرِفُوهُ‏، فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ، فَإِذَا عَبَدُوهُ اسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَنْ سِوَاهُ ...». ما همه براى عبادت پروردگار آفريده شده ‏ايم، اما مهم اين است كه بدانيم حقيقت «عبادت» چيست؟ آيا تنها انجام مراسمى مانند ركوع و سجود و قيام و قعود و نماز و روزه منظور است؟ يا حقيقتى است ما وراى اينها؟

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نعمت پروردگارت را بازگو

مردى معناى آيه «وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ؛ ‏و امّا نعمت پروردگارت را بازگو» را از حضرت سيّدالشهدا عليه السلام پرسيد. آن حضرت فرمود: خدا به پيامبر صلّی الله عليه و آله امر کرده تا نعمت هايى را كه در امر دين به او عطا كرده، بازگو كند و به زبان آورد؛ «سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنْ مَعْنَى قَوْلِ اللَّهِ وَ أَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ قَالَ(ع) أَمَرَهُ‏ أَنْ يُحَدِّثَ بِمَا أَنْعَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَيْهِ فِي دِينِهِ». اين حديث اشاره به دو نکته مهم دارد: نکته اوّل: اينکه يكى از مراحل شكر نعمت‏ هاى الهى بازگو كردن آن است. نکته دوّم: اينکه خداوند درباره «دين» نعمت هايی ويژه به فرستاده گرامی خويش بخشیده است.

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

SiteTitle

نظریه امامت: راهبرد اهل‌بیت(علیهم السلام) در جهت‌دهی تحول و توسعه دانش سازمان و مدیریت

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر امیرعلی لطفی/دکتر عبدالمؤمن حکیمی

بهترين مردم در پيوند خويشاوندى

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

دانشمندان و آثار شیعه در علوم سیاسی در قرن سیزده و اوایل قرن چهارده قمری

Writer: دکتر عبدالوهاب فراتی

نقش شیعه (خواجه نصیرالدین و ملاصدرا) در طبقه‌بندی علوم سیاسی

Writer: دکتر علی شیرخانی/ هادی ترکی

نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول گزاره‌های دانش سیاسی؛ اجتماع از منظر فیلسوفان شیعه

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر احمدرضا یزدانی‌مقدم

اگر دارايى ات براى تو نباشد تو براى آن هستى

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

هر كه بخشش كرد، سرورى يافت و هر كه بخل ورزيد، فرومايه شد

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

بررسی فقه سیاسی شیعی و دیدگاه فقهای شیعه

Writer: مجتبی فرهنگیان

نقش عالمان شیعی در پیدایش و گسترش و تحول مطالعات سیاسی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدسجاد ایزدهی

گره گشايی و اندوه زدايی از بندگان خدا

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

باگذشت ‏ترين مردم کيست؟

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نقش دانشمندان شیعه در گسترش مطالعات سیاسی اسلامی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر نجف لک‌زایی/ حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدعلی قاسمی

نقش شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مطالعات سیاسی در تمدن اسلامی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدعلی میرموسوی

شخصیت‌ها و آثار علمی شیعه در علم اقتصاد

Writer: دکتر محمدجواد توکلی/ محسن رحمتی‌نیا

شکر نعمت، نعمتت افزون کند

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نقش شیعه در گسترش سبک زندگی اسلامی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ابراهیم رضایی آدریانی

نقش عالمان شیعه در پیدایش، گسترش و تحول مبانی جامعه‌شناسی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسین اژدری‌زاده

تبارشناسی مطالعات اجتماعی اندیشمندان شیعه

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن خیری

نقش عالمان شیعه قرن 3-7ق در گسترش متدولوژیک جامعه‌شناسی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر سیدمیر‌صالح حسینی

درخواست کمک مالی از نظر امام حسين (ع)

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

اندیشه اجتماعی در معارف اهل‌بیت(علیهم السلم)

Writer: دکتر سید حسین شرف‌الدین

نقش عالمان شیعه در تصویب نخستین قوانین موضوعه در حقوق ایران

Writer: مصطفی خیری‌زاده/ حمیدرضا حیدریان

مزیت‌ها و اثرگذاری مطالعات حقوقی شیعه بر مکتب حقوقی طبیعی جدید (مطالعه موردی نظام حقوق قراردادها)

Writer: دکتر حمیدرضا طوسی

نقش حکمای شیعه در گسترش علم‌النفس فلسفی

Writer: حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر ابوالحسن غفاری

نيازهاى مردم به شما از نعمت‏ هاى خدا بر شماست

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

خير دنيا و آخرت در چيست؟

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

آفریدگان را نیافریدیم، مگر برای ...

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری

نعمت پروردگارت را بازگو

Writer: به کوشش حجت الاسلام احمد حيدری