این آیه وآیات بعد از آن همچنان ادامه بیان اعمال منافقان ونشانه هاى گوناگون آنهاست، مى فرماید: «هنگامى که به آنها گفته شود: بیائید تا رسول خدا براى شما استغفار کند، سرهاى خود را (از روى استهزاء وکبر وغرور) تکان مى دهند وآنها را مى بینى که از سخنان تو اعراض کرده وتکبر مىورزند» (وَاِذا قیلَ لَهُمْ تَعـالَوْا یَسْتَغْفِرْ لَکُمْ رَسُولُ اللهِ لَوَّوْا رُؤُسَهُمْ وَرَأَیْتَهُمْ یَصُدُّونَ وَهُمْ مُسْتَکْبِرُونَ).
روشن است که روح اسلام، تسلیم در برابر حق است وکبر وغرور; همیشه مانع این تسلیم است، به همین دلیل یکى از نشانه هاى منافقان، بلکه یکى از انگیزه هاى نفاق را همین خودخواهى وخود برتربینى وغرور مى توان شمرد.
(آیه 6) در این آیه براى رفع هرگونه ابهام در این زمینه، مى افزاید: به فرض که آنها نزد تو بیایند وبراى آنها استغفار کنى، زمینه آمرزش در آنها وجود ندارد بنابراین «براى آنها تفاوت نمى کند که، خواه استغفار کنى یا نکنى، هرگز خداوند آنان را نمى بخشد»! (سَواءٌ عَلَیْهِمْ اَسْتَغْفَرْتَ لَهُمْ اَمْ لَمْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ لَنْ یَغْفِرَ اللهُ لَهُمْ).
دلیل آن هم این است که: «خداوند قوم فاسق را هدایت نمى کند» (اِنَّ اللهَ لایَهْدِى الْقَوْمَ الْفـاسِقینَ). چرا که در گناه اصرار مىورزند ودر برابر حق مستکبرند.
استغفار پیامبر(صلى الله علیه وآله)تنها در صورتى اثر مى گذارد که زمینه مساعد وقابلیت لازم فراهم شود، اگر به راستى آنها توبه کنند وسر تسلیم در مقابل حق فرود آورند، استغفار پیامبر(صلى الله علیه وآله)وشفاعت او مسلماً مؤثر است، ودر غیر این صورت کمترین اثرى نخواهد داشت.
(آیه 7) سپس به یکى از گفته هاى بسیار زشت آنها که روشنترین گواه نفاق آنها محسوب مى شود اشاره کرده، مى فرماید: «آنها کسانى هستند که مى گویند: به افرادى که نزد رسول خداهستند انفاق نکنید (واز اموال وامکانات خود در اختیار آنها قرار ندهید) تا پراکنده شوند» (هُمُ الَّذینَ یَقُولُونَ لاتُنْفِقُوا عَلى مَنْ عِنْدَ رَسُولِ اللهِ حَتّى یَنْفَضُّوا).
غافل از این که «خزائن آسمانها وزمین از آنِ خداست ولى منافقان نمى فهمند» (وَلِلّهِ خَزائِنُ السَّمواتِ وَالاَْرْضِ وَلکِنَّ الْمُنـافِقینَ لایَفْقَهُونَ).
این بینواها نمى دانند که هرکس هرچه دارد از خدا دارد، اگر «انصار» مى توانند به «مهاجران» پناه دهند وآنها را در اموال خود سهیم کنند این بزرگترین افتخارى است که نصیبشان شده، نه تنها نباید منتى بگذارند، بلکه باید خدا را بر این توفیق بزرگ شکر گویند.
(آیه 8) سپس به یکى دیگر از نفرت انگیزترین سخنان آنها اشاره کرده، مى افزاید: «آنها مى گویند: اگر به مدینه بازگردیم، عزیزان ذلیلان را بیرون مى کنند»! (یَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنـا اِلَى الْمَدینَةِ لَیُخْرِجَنَّ الاَْعَزُّ مِنْهَا الاَْذَلَّ).
این همان گفتارى است که از دهـان آلوده «عبدالله بن ابى» خارج شد، ومنظورش این بود که ما ساکنان مدینه، رسول الله(صلى الله علیه وآله)ومؤمنان مهاجر را بیرون مى کنیم.
سپس قرآن پاسخ دندان شکنى به آنان داده، مى گوید: «عزّت مخصوص خدا ورسول او ومؤمنان است ولى منافقان نمى دانند» (وَلِلّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِه وَلِلْمُؤْمِنینَ وَلکِنَّ الْمُنـافِقینَ لایَعْلَمُونَ).
تنها منافقان مدینه نبودند که این سخن را در برابر مؤمنان مهاجر گفتند بلکه قبل از آنها نیز سران قریش در «مکّه» مى گفتند: اگر این گروه اندک مسلمان فقیر را در محاصره اقتصادى قرار دهیم، یا از مکّه بیرونشان کنیم، مطلب تمام است!
امروز نیز دولتهاى استعمارى به پندار این که خزائن آسمان وزمین را در اختیار دارند مى گویند ملتهائى را که در برابر ما تسلیم نمى شوند باید در محاصره اقتصادى قرار داد تا بر سر عقل آیند وتسلیم شوند!
این کوردلان خبر ندارند که با یک اشاره خداوند تمام ثروتها وامکاناتشان بر باد مى رود وعزت پوشالى آنها دستخوش فنا مى گردد.
