زکات نیز از عبادات مالى اسلام است، و با شرایط خاصّى واجب مى شود. در اهمیّت زکات همین بس که خداوند متعال در نزدیک به سى آیه قرآن، پس از دستور به نماز، سفارش به زکات مى کند، گویى رابطه اى عمیق بین نماز و زکات است، به گونه اى که نماز بى زکات، نماز مقبولى نخواهد بود.(1)

روایات فراوانى نیز در مورد زکات وجود دارد، از جمله در روایتى مى خوانیم که: «مانع زکات و شخصى که زکات بر او واجب شده و نمى پردازد مسلمان از دنیا نمى رود!».(2)

زکات هم مانند خمس موارد معیّنى دارد، یک قسم از آن زکات بدن و حیات انسان است که هر سال یک مرتبه در روز عید فطر پرداخت مى شود و تنها بر کسانى که قدرت پرداخت آن را (از نظر مالى) دارند واجب است، مسائل این نوع از زکات در پایان بحث روزه گذشت.

قسم دیگر، زکات اموال است و تنها نُه چیز (گندم، جو، خرما، کشمش، شتر، گاو، گوسفند، طلا و نقره سکّه دار) است که زکات واجب دارد.

مسأله 482ـ مصرف زکات هشت مورد است که مى توان آن را در تمام یا برخى از این موارد مصرف کرد و برخى از آن موارد بدین قرار است:

1. فقیر و مسکین.

2. بدهکارى که نمى تواند قرض خود را بدهد.

3. غیرمسلمانانى که اگر به آنها زکات داده شود، به دین اسلام مایل مى شوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک مى کنند.

4. سبیل الله (در راه خدا) یعنى در کارهایى که براى اسلام نفع داشته باشد; مانند ساختن مسجد، کتابخانه، کارهاى فرهنگى و تبلیغى و تقویت رزمندگان اسلام.(3)

5. ابن السبیل; مسافرى که در سفر مانده و محتاج شده، به مقدار نیازش مى تواند از زکات استفاده کند هر چند در محل خود غنى و بى نیاز باشد.

* افراد ضعیف الایمانى که با گرفتن زکات تقویت مى شوند و تمایل به اسلام پیدا مى کنند مى توانند از زکات استفاده کنند.

1 . وسائل الشیعه، ج 6، ص 3، ح 1.
2 . همان مدرک، ص 18، ح 3 و 5.
3 . براى آشنایى با سایر موارد زکات مى توانید به رساله توضیح المسائل، بحث مصرف زکات، مسأله 1641 مراجعه کنید.