گاه مى شود که فرد یا افرادى با آشکار ساختن عقیده باطنى خود نابود مى شوند.
و یا براى همیشه از صحنه مبارزات اجتماعى طرد مى گردند، یا گرفتار ضرر و زیان قابل ملاحظه اى خواهند شد که روى تلاش هاى آینده آنها اثر منفى خواهد گذارد بى آن که از اظهار عقیده; بهره اى شایسته براى آنها و جامعه به بار آید و یا حتى یک گام به هدف نزدیک تر شوند.
در این جا عقل و منطق حکم مى کند که گرفتار احساسات بى دلیل نشوند و نیروهاى خود را به هدر ندهند; بلکه براى موقع لزوم ذخیره کنند زیرا نیروهاى سازنده و خلاّق; آن قدر زیاد نیستند که با دست و دل باز آنها را از کف دهیم; گاه مى شود براى تربیت یک فرد لایق، سالها یک جامعه باید زحمت کشد و نیرو صرف کند، چگونه مى توان به سادگى به خاطر یک احساس آنى و زودگذر آن را به هدر داد و احساس مسئولیت نکرد؟!
مخصوصاً در محیط هایى که کمبود نیروى انسانى صالح بیشتر احساس مى شود، این مسأله شکل حساس ترى به خود مى گیرد، لذا مى بینیم در آغاز پیدایش اسلام پیامبر(صلى الله علیه وآله) حدود سه سال عقیده درونى خود را مکتوم مى داشت و جز با گروه کوچکى آن هم به گونه محرمانه در میان نمى گذاشت.
کم کم مسلمانان نیرو گرفتند و نخستین سد تقیّه پس از سه سال شکسته شد، و دعوت اسلام علنى و آشکار گردید.
اما باز یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله) که تعدادشان در آن روزها بسیار اندک بود، گهگاه در چنگال دشمنان متعصب و لجوج گرفتار مى شدند و تحت بازجویى قرار مى گرفتند، و ممکن بود به خاطر گفتن یک جمله به قتل برسند; به این گونه افراد دستور تقیّه داده مى شد تا نیروى خود را براى دفاع از این مکتب نوبنیاد حفظ کنند و بیهوده و بى هدف و بى دلیل جان خود را به خاطر نیفکنند و آن را براى لحظه پیکار سرنوشت ذخیره سازند،
