در حدیثى از امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم: «التَّقِیَّةُ مِنْ أَفْضَلِ اَعْمالِ الْمُؤْمِنِ یَصُونُ بِهَا نَفْسَهُ وَ أخْوانَهُ عَنِ الْفاجِرِینَ; تقیّه از بهترین اعمال افراد با ایمان است که به کمک آن هم خود و هم برادران خویش را از چنگال فاجران رهایى مى بخشد». یعنى نیروها را براى مبارزه و اصولى ذخیره مى کند.(1)
در روایت دیگرى از امام باقر(علیه السلام) چنین نقل شده که فرمود:
«أَىُّ اَقَرُّ لِلْعَیْنِ مِنَ التَّقِیَّةِ إِنَّ التَّقِیَّةَ جُنَّةُ الْمُؤمِن; چه چیز بهتر از تقیّه مى باشد که به مؤمن دید کافى و روشن بینى مى دهد؟ تقیّه سپر انسان با ایمان است».(2)
و نیز از امام صادق(علیه السلام) در این زمینه سخن کوتاه و روشنى نقل شده که فرمود:
«اَلتَّقِیَّةُ تُرْسُ الْمُؤْمِنِ وَ التَّقِیَّةُ حِرْزُ الْمُؤْمِن; تقیّه سپر فرد با ایمان است، و تقیّه وسیله حفظ و نگاهدارى او به هنگام مبارزه است».(3)
«ترس» (بر وزن قرص) و «جنة» (بر وزن غصه) و «حرز» (بر وزن حفظ) که در این احادیث درباره تقیّه به کار رفته تقیّه مفهوم واحدى دارد.
و به معناى سپر و یا سایر وسایلى است، که سرباز در پناه آن در میدان نبرد، خود را حفظ مى کند، بنابراین در مفهوم تقیّه یک مفهوم دفاع در مقابل دشمن افتاده اند.
و به تعبیر دیگر در این کلمه کوتاه و پرمعنا چهره سرباز هوشیار و فهمیده اى را تماشا مى کنیم که در عین شجاعت و شهامت از به هدر دادن نیروهایش سخت مضایقه دارد; او مى کوشد از این راه نیروهاى پر ارزش خویش را براى مبارزه اى پیگیرتر و وسیع تر نگاهدارى کند. اصولا پوشیدن «زره» و گرفتن «سپر» به دست، کار سربازان مجاهد است، و گرنه گوشه گیران فاقد مسئولیت و فرار کنندگان از زیر بار تعهدها و محافظه کاران ترسو; هرگز نه زره بر تن مى کنند و نه سپر به دست مى گیرند چون جهادى ندارند که نیاز به پوشش حفاظتى داشته باشند.
1 . وسائل الشیعه، ابواب امر به معروف، باب 28، حدیث 3 .
2 . همان مدرک، باب 26، حدیث 24 .
3 . همان مدرک، باب 24، حدیث 6 .