سؤال: طبق آنچه در بالا گذشت یکى از اهداف و فلسفه هاى اعتکاف دورى گزیدن از مردم، و توجّه به خداست. در حالى که اسلام رهبانیّت مسیحیان که چیزى شبیه اعتکاف است را نفى کرده است. همانگونه که در آیه 27 سوره حدید صریحاً رهبانیت مسیحیان بدعتى شمرده شده که خداوند آن را امضا نکرده است.
و در روایات متعدّد نیز پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) آن را نهى فرمودند. که مى توانید روایات مذکور را در میزان الحکمه، جلد چهارم، حرف الراء، واژه رهبانیّه مطالعه فرمایید.
خلاصه اینکه چرا اعتکاف ستوده شده، و رهبانیّت مسیحیان تقبیح گشته، در حالى که مشابه یکدیگرند؟
پاسخ: اوّلا: طبق برخى از تفاسیر، خداوند متعال رهبانیّت در آیین مسیح را نفى نکرده است، چرا که رهبانیّت هر چند جزء آیین مسیح نبود، بلکه پیروانش آن را ابلاغ کردند، ولى در آغاز چهره معتدل و ملایمى داشت، امّا بعداً به انحراف گرایید و سر از مفاسد بسیارى درآورد. و تعبیر به «فمارعوها حق رعایتها» در آیه 27 سوره حدید دلیل بر آن است که اگر حق آن ادا مى شد سنّت خوبى بود. و تعبیر آیه 82 سوره مائده که از «رهبانها» و «عالمان» مسیحیان راستین با نظر موافق و مثبت یاد مى کند نیز شاهد این مدّعاست. شرح بیشتر در این زمینه را در تفسیر نمونه، جلد 23 ذیل آیه 27 سوره حدید مطالعه فرمایید.
ثانیاً: تفاوت بین رهبانیّت و اعتکاف فراوان است، که نمونه بارز آن بودن در مسجد جامع شهر و در میان سایر معتکفان مسلمان از شرایط اصلى اعتکاف است، در حالى که قوام رهبانیّت به انزوا و گوشه گیرى و دور بودن از مردم است.
بنابراین قیاس رهبانیّت به اعتکاف قیاس نادرستى است.
در پایان از خداوند بزرگ مى خواهیم که روز به روز بر معرفت و آگاهى ما نسبت به معارف اسلامى بیفزاید، و توفیق عبادت و اطاعت هر چه بیشتر، مخصوصاً اعتکاف، به همگان عنایت فرماید. آمین یا ربّ العالمین.
و آخر دعوانا ان الحمدلله ربّ العالمین.
قم ـ حوزه علمیّه ـ ابوالقاسم علیان نژادى
شروع: 3/5/1384
پایان: 27/4/1385