بر فرض که حدّى ثابت شود، و حاکم شرع تصمیم بر اجراى آن بگیرد، در چگونگى اجراى آن، به آداب و دستوراتى برخورد مى کنیم که مشحون از رحمت و رأفت اسلامى است; به نمونه هایى از این آداب فهرست وار اشاره مى کنیم:
1 ـ در ابتدا و انتهاى روزهاى زمستانى، که هوا بسیار سرد است و تازیانه مجرم را آزار فراوان مى دهد، نباید حد اجرا شود، بلکه باید در میانه روز که هوا گرمتر است اجرا گردد!
2 ـ در فصل تابستان باید بر عکس عمل شود، در وسط روز که هوا بسیار گرم است حد اجرا نگردد! بلکه در پایان روز انجام شود.(1)
3 ـ مجرم به هنگام دریافت تازیانه نباید خوابیده باشد، بلکه باید نشسته یا ایستاده باشد. زیرا ضربات تازیانه در این دو حالت آهسته تر نواخته مى شود، و مجرم درد کمترى را تحمّل مى کند!(2)
4 ـ اگر مجرم بیمار است تا زمان بهبودى اش اجراى حد به تأخیر مى افتد!(3)
5 ـ اگر باردار است تا زمان وضع حمل تأخیر مى افتد!(4)
و دیگر آدابى(5) که همگى نشانگر نهایت رأفت اسلامى حتّى در حقّ یک انسان گنهکار است; مشروح آن در کتابهاى فقهى آمده است.
توجّه به نکات سه گانه فوق، یعنى فلسفه حدود، راههاى اثبات مجازاتهاى اسلامى، و آداب اجراى حدود و تعزیرات، و اندیشه و تفکّر در ظرایف و ریزه کاریهاى موجود در آن، هر انسان منصف و به دور از پیشداورى را، وادار به اعتراف مى نماید که: رأفت و رحمت اسلامى حتّى در حدود و تعزیرات، که ظاهرى خشونت آمیز دارد، موجود است. بدین جهت اجراى مجازاتهاى اسلامى براى جامعه، بسیار بابرکت و منشأ خیرات فراوان خواهد بود. به گونه اى که برکات آن، از برکات بارانهاى پى در پى چهل شبانه روز هم افزونتر است!
1 . وسائل الشّیعه، جلد 18، صفحه 315 به بعد.
2 . وسائل الشّیعه، جلد 18، صفحه 369، حدیث اول.
3 . وسائل الشّیعه، جلد 18، صفحه 320 به بعد.
4 . وسائل الشّیعه، جلد 18، صفحه 378 به بعد.
5 . مثل این که زدن شلاق به اعضاء خطر آفرین ممنوع شده است. این روایت در وسائل الشّیعه، جلد 18، صفحه 369 به بعد ذکر شده است.