رأفت و رحمت اسلامى نه تنها تمام انسانها را ـ باقطع نظراز کیش وآیین آنها ـ شامل مى شود،بلکه سایر موجودات وجانداران را نیز در بر مى گیرد!
بر همین اساس در تعالیم اسلامى، روایاتى وجود دارد که پیرامون حقوق حیوانات سخن مى گوید، به یک نمونه آن اشاره مى کنیم، تا هر چه بیشتر با گستره رحمت و محبّت اسلامى آشنا شویم:
پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) براى چهارپایان شش حق بیان فرموده، که صاحبان این حیوانات باید این حقوق را محترم بشمارند، و آن را رعایت کنند:
«یَبْدَءُ بِعَلَفِها اِذا نَزَلَ»;
هنگامى که به منزل مى رسد، اوّل به سراغ آب و غذاى حیوان برود; آن را سیراب کند و غذایش دهد; سپس به فکر غذاى خویش باشد.
«وَ یَعْرِضُ عَلَیْهَا الْماءَ اِذا مَرَّ بِه»;
به هنگام سفر و در بین راه، هر جا به نهر آبى رسید، حیوان را به کنار آب ببرد (تا اگر تشنه بود آب بخورد).
«وَ لا یَضْرِبُ وَجْهَها فَاِنَّها تُسَبِّحُ بِحَمْدِ رَبِّها»;
(اگر مى خواهد حیوان با سرعت بیشتر حرکت کند) با تازیانه بر سر و صورتش نزند; زیرا حیوانات نیز به ذکر و تسبیح خداوند مشغول هستند، و سزاوار نیست بر سر و روى حیوانى که تسبیح خدا مى گوید تازیانه زده شود.
«وَ لایَقِفُ عَلى ظَهْرِها اِلاّ فى سَبیِلِ اللّهِ»;
بر پشت حیوانِ متوقّف، سوار نگردد، مگر در راه خدا (مثلا در میدان جنگ، که در آنجا سوار بودن بر حیوان در حال توقّف هم اشکالى ندارد، چون اگر به خاطر رعایت حال حیوان پیاده شود، احتمال غافلگیرى توسّط دشمن مى رود).
«وَلا یَحْمِلُها فَوْقَ طاقَتِها»;
حیوانات هم قدرت و تحمّل محدودى دارند، باید توانایى حیوان را در نظر بگیرد، و بیش از توانش بر او حمل نکند.
«وَ لا یُکَلِّفُها مِنَ الْمَشْىِ اِلاّ ما تُطیقُ»;
نه تنها در مورد بارکشى، بلکه در طىّ مسافتها و سفرها نیز باید مراعات حیوانات را نمود، و به اندازه طاقت و تحمّلشان از آنها سوارى گرفت.
این امور، دستورات ظریفى است که در دنیاى امروز به آن عمل نمى شود و کسى به آن توجّهى نمى کند، بلکه بسیارى قدرت درک و تحلیل آن را ندارند; امّا آیین رحمت گستر اسلام به تمام این ریزه کاریها توجّه دارد و پیراوانش را به آن دعوت مى کند. آیا چنین آیین مقدّسى، آیین خشونت است؟
