ما معتقديم: در قيامت پيامبران و امامان معصوم و اولياء الله بعضى از گنهكاران را به اذن خدا شفاعت مى ‏كنند و مشمول عفو الهى مى ‏گردند، ولى فراموش نكنيم كه اين اذن تنها براى كسانى است كه پيوندهاى خود را از خدا و اولياء الله قطع نكرده باشند، بنابراين شفاعت ‏بى قيد و شرط نيست، آن نيز نوعى رابطه با اعمال و نيات ما دارد.
«و لا يشفعون الا لمن ارتضى؛ آنها جز براى كسى كه خدا راضى به شفاعت اوست، شفاعت نمى‏ كنند!» (1)
و چنانكه در گذشته نيز اشاره شد «شفاعت‏» راهى است ‏براى تربيت انسان و وسيله ‏اى است‏ براى جلوگيرى از غوطه‏ور شدن در گناه و قطع تمام پيوندها و روابط از اولياء الله به انسان مى‏ گويد اگر آلوده گناه هم شده ‏اى، از همان جا باز گرد و بيش از اين گناه مكن!
به يقين مقام ‏«شفاعت عظمى‏» از آن پيامبر اسلام (ص) است و بعد از او ساير پيامبران و امامان معصوم و حتى علما و شهدا و مؤمنان عارف و كامل و از آن فراتر قرآن و اعمال صالحه نيز براى بعضى شفاعت مى ‏كنند.
در حديثى از امام صادق (ع) مى ‏خوانيم: «ما من احد من الاولين و الآخرين الا و هو يحتاج الى شفاعة محمد (ص) يوم القيامة؛ هيچ كس از اولين و آخرين نيست مگر اين كه نياز به شفاعت محمد (ص) در قيامت دارد!» (2)
در حديث ديگرى در كنز العمال از پيامبر اكرم (ص) آمده است: «الشفعاء خمسة: القرآن و الرحم و الامانة و نبيكم و اهل بيت نبيكم؛ در روز قيامت پنج ‏شفيع وجود دارد: قرآن، صله رحم، امانت و پيامبر شما و اهل بيت او». (3)
در حديث ديگرى از امام صادق (ع) مى ‏خوانيم: «اذا كان يوم القيامة بعث الله العالم و العابد، فاذا وقفا بين يدى الله عز و جل قيل للعابد انطلق الى الجنة، و قيل للعالم قف تشفع للناس بحسن تاديبك لهم؛ روز قيامت كه مى ‏شود خداوند «عالم‏» و «عابد» را مبعوث مى ‏كند، هنگامى كه در پيشگاه خداوند متعال قرار مى ‏گيرند، به‏ «عابد» گفته مى‏ شود:به سوى بهشت ‏برو! و به عالم گفته مى‏ شود: بايست و براى مردم به خاطر تربيت ‏خوبى كه نسبت ‏به آنها داشتى شفاعت كن!» (4)
اين حديث اشاره لطيفى نيز به فلسفه شفاعت دارد.