seyr və süluk 11 Material

RƏHMANİ MÜKAŞİFƏNİ ŞEYTANİ MÜKAŞİFƏDƏN VƏ REALLIĞI XƏYALDAN AYIRMAĞIN MEYARI

Rəhmani (ilahi) mükaşifəni şeytani mükaşifədən və reallığı xəyaldan ayırmağın hər hansı bir yolu varmı?

Rəhmani mükaşifəni tanımağın üç ümdə əlaməti var:
1.   Rəhmani mükaşifələr həm yəqin həddindədir, həm də imanın ən yüksək səviyyəsi ilə yanaşıdır. Halbuki, şeytani mükaşifələr bundan məhrumdur.
2.   Rəhmani mükaşifələr kitab və sünnəyə uyğundur, şeytani mükaşifələrdə isə belə deyil.
3.   Rəhmani mükaşifələrin məzmunu ağılauyğun olduğu halda, şeytani mükaşifələr başdan-ayağa mövhumat dolu və əsassızdır.

Şeytani kəşf və intuisiya

Hər kəşf (mükaşifə) və intuisiya həqiqətin göstəricisidirmi?

Həqiqi kəşf və intuisiya ilə yanaşı qeyri-həqiqi və xəyali kəşf və intuisiyalar olduqca çoxdur. Yəni, bəzən arıdıcıl təlqinlərin təsirindən, düşüncə və zehnin yanlış istiqamət almasından yaranır, bəzən də şeytanın təlqinləri sayəsində insan gözü önündə reallıqla üst-üstə düşməyən mənzərələr canlanır. Əksər sufilərin yazılı əsərləri çox ehtimalla şeytani ilhamlardan – təlqinlərdən qaynaqlanan hadisələrdir.

Quran və “mükaşifə və intuisiya”nın bir bilik qaynağı kimi etibarlılığı

Quran mükaşifə və intuisiyanı bir bilik qaynağı kimi təsdiq edirmi?

“Ənam” surəsinin 75-ci ayəsində həzrət İbrahimin (ə) səma və yer mələkutunu (səltənətini) müşahidəsindən söz açır, hansı ki yalnız mükaşifə və şühud ilə mümkündür. “Tövbə” surəsinin 105-ci ayəsi bu həqiqəti bəyan edir ki, Peyğəmbər (s) və imamlar insanların yaxşı və pis əməllərini görən dərk və bəsirətə sahibdirlər. “Nəcm” surəsində – bir qrup təfsirçilərin əqidəsinə əsasən – Peyğəmbərin (s) Cəbraili müşahidəsinə işarə edilir, başqa bir dəstənin nəzərinə görə Həzrət Rəsul (s) Allahın müqəddəs zatını müşahidə edir.
“Təkasur”, “Furqan”, “Ənfal”, “Yusif” və “Məryəm” surələrində də mükaşifə və intuisiyaya işarə edilib.

Şeytani kəşf və intuisiya

Hər kəşf (mükaşifə) və intuisiya həqiqətin göstəricisidirmi?

“Seyri-süluk”da müəllimə ehtiyac məsələsindən sui-istifadə

“Seyri-süluk”da müəllimə ehtiyac məsələsindən nə kimi sui-istifadələr olunmuşdur?

Hər zaman, hər bir xalq və millət arasında düzgün və yaradıcı məfhumlardan sui-istifadələr olunmuşdur. Əxlaq ustadı məsələsi, nəfsi saflaşdırma və Allaha doğru seyrin – hərəkətin daha effektiv olması üçün ümumi və xüsusi müəllimlərdən istifadə vacibliyi bu qaydadan müstəsna deyil.
Sufilərin bir dəstəsi özlərini “mürşid”, “şeyx”, “təriqət piri” və “qütb” adlandıraraq, başqalarını qeydsiz-şərtsiz özlərinə tabe etməyə çalışırlar. Deyirlər ki, təriqət pirindən şəriətə zidd əməllər görsəniz, irad tutmayın, çünki təslim olmuş ruhla bu işi görmək ona qarşı çıxmaqdır.

Hədislər və “mükaşifə, müşahidə və intuisiya”nın bir bilik qaynağı kimi etibarlılığı

Hədislər kəşf, müşahidə və intuisiyanı bir bilik qaynağı kimi təsdiq edirmi?

Mükaşifə və intuisiyanın etibarlılığına dəlalət edən hədislər çoxlu saydadır. Peyğəmbərin (s) İran, Rum (Bizans) və Yəmən saraylarının məhvini öngörməsi hədisi buna bir nümunədir, yaxud Peyğəmbərin (s) Mədinədə Cəfərin Mutə müharibəsində şəhid olacağını buyurması, yenə Peyğəmbərin (s) Cəbrail vasitəsilə Nəcaşinin ölümünü bildirməsi, ya da dünyanın gözəl və aldadıcı qadın surətində həzrət Əlinin (ə) gözünə görünməsi hədisləri bu qəbildəndir.
Həmçinin İmam Səccaddan (ə) nəql olunan hədisdə Həzrətin (ə) mükaşifə vasitəsilə İmam Hüseynin (ə) mübarək məzarının ətrafında evlərin, bazarların inşa edilməsindən xəbər verməsi.

TÖVBƏNİN FAYDALARI VƏ MÜSBƏT TƏSİRLƏRİ

Quran ayələri və hədislərdə tövbənin nə kimi fayda və bərəkətləri qeyd edilib?

Tövbənin bərəkəti olduqca çoxdur. Quran ayələri və hədislərdə də onlara geniş şəkildə işarə olunub. O cümlədən “Furqan” surəsinin 70-ci ayəsində buyurulur:
“Yalnız tövbə edib iman gətirən və yaxşı işlər görənlərdən başqa! Allah onların pis əməllərini yaxşı əməllərə çevirər”.
Bir hədisdə də deyilir ki, Allah-taala (həqiqi) tövbəkarlara üç dəyər verib. Hərgah onlardan birini bütün göy və yer sakinlərinə bağışlasa, onların qurtuluşuna yetər.

İSLAMİ HƏDİSLƏRDƏ ÖZÜNÜTANIMANIN TƏSİRLƏRİ

İslami hədislərə əsasən, insan şəxsiyyətinin kamilləşməsi və hidayətində özünütanımanın nə kimi təsirləri vardır?

İslami hədislərdə özünütanımanın bir çox müsbət təsirləri qeyd edilir, o cümlədən Əmirəl-möminin İmam Əli (ə) buyurur:
“Özünü tanıyıb dərk edən şəxs böyük səadət və hidayətə nail olmuşdur.”
“Həqiqi arif o kəsdir ki, özünü tanısın və (əsarət bağlarından) azad etsin, onu səadətdən uzaqlaşdıran amilllərdən təmizləsin.”
“Özünü tanıyan şəxs nəfsi ilə mübarizəyə qalxar, özünü tanımayan isə nəfsini boş buraxar.”

YUXUNUN REALLIQĞI VƏ GƏLƏÇƏK HADİSƏLƏRDƏ RABİTƏSİ

Yuxunun reallıqla, gələcək hadisələrlə bir rabitəsi varmı?

Yuxular bir neçə növ olur, yalnız bir hissəsi “gerçək yuxu” (doğru yuxu) adlanır, hansı ki bəzi gələcək həqiqətləri kəşf etmək üçün açardır. Bu iddianı Quran da təsdiq edir. Əlavə olaraq, təcrübə sayəsində bir çox nümunələri öz isbatını tapmışdır. Əlbəttə, yuxu özü-özlüyündə bilik qaynağı kimi təqdim edilə bilməz.

İSLAM ƏXLAQINDA ÖRNƏYİN ROLU

Quran ayələri və İslam hədislərində yaşam tərzi üçün hansı həddə örnəyin – nümunənin vacibliyi vurğulanmışdır?

“Təvəlla” və “təbərra” prinsiplərinə əsasən, biz Allah dostlarını sevmək, düşmənlərinə ədavət bəsləmək və din rəhbərlərini hər şeydə örnək götürməklə vəzifələndirilmişik. Allah-taala “Mumtəhənə” surəsinin 4-cü ayəsində buyurur:
“İbrahim və onunla birlikdə olanlarda sizin üçün gözəl bir nümunə vardır. Onlar öz qövmünə dedilər: “Həqiqətən, biz sizdən və sizin Allahdan başqa tapındığınız şeylərdən uzağıq””.
Habelə, “Əhzab” surəsinin 21-ci ayəsində buyurur:
“Allahın elçisi sizlərə – Allaha və axirət gününə ümidini bağlayanlara və Allahı çox zikr edənlərə gözəl nümunədir”.