چون سخن از مسئله ارتباط با ارواح مجدّداً به میان آمد، ناچاریم این نکته را اضافه کنیم که فعلاً مسئله ارتباط با ارواح یا احضار ارواح، به صورت یک دکّان خطرناک درآمده و درست بساطى همانند بساط جن گیرها و رمّالها درست کرده اند; تا مردم بینوا را سرگردان کنند.
درست است که اصل مسئله ارتباط از نظر علمى و فلسفى قابل قبول است; ولى مطمئن باشید شاید در میان هزاران مدّعى، یکى آگاه به اصول این علم نیست.
توسعه ناراحتى هاى روانى مردم از یک سو، و رجزخوانى ها و ادّعاهاى پرطمطراق دروغین بعضى از این مدّعیان از سوى دیگر، سبب شده که جمعى از ساده لوحان حتّى براى درمان بیماریهاى روانى خود به آنها رو آورند، و آنها هم از این وضع حدّاکثر سوءاستفاده را بکنند.
همین تازگى، جوانى که ناراحتى مختصر روانى داشت و به دنبال اینها چهار ماه سرگردان شده بود، داستان رقّت انگیز خود را براى من نقل کرد; داستانى که اگر شما هم مى شنیدید مسلّماً متأثّر مى شدید.
در بعضى کشورها هنگامى که این خیمه شب بازیها به راه مى افتد، فوراً جمعى از دانشمندان به فکر مى افتند جلسه اى تشکیل دهند و این مدّعیان را حاضر نمایند و وضع آنها را از نزدیک بررسى کنند و آنگاه نظر نهایى خود را اعلام دارند.
براى نمونه گزارش زیر را ملاحظه فرمایید:
در سال 1875، انجمن فیزیک وابسته به دانشگاه سن پترزبورگ بنا به پیشنهاد مندلیف هیأتى را مأمور کرد تا درباره احضار ارواح به مطالعه بپردازد و نتایج تحقیقات خود را اعلام کند.
جز مندلیف یازده دانشمند دیگر نیز در کمیسیون شرکت داشتند و سرانجام پس از تشکیل جلسات عدیده و مذاکرات فراوان، نتایج کار هیئت به شرح ذیل اعلام گشت:
پس از تحقیقات و مطالعات و مشاهدات بسیار، به این نتیجه رسیدیم که پدیده هاى مربوط به ارواح، به علّت حرکات ناخودآگاه یا اشتباه ضمیرى مى باشد و احضار ارواح جز موهومات، چیز دیگرى نیست، به این ترتیب مکانیسم اعمال محرّک فکر، نه تنها انتقال اندیشه را باعث مى شوند; بلکه بعضى از پدیده هاى روحى را نیز ایجاد مى کند. ضمناً در آغاز قرن ما یک فیزیکدان آمریکایى به نام روبرت وود به کمک اشعّه ماوراء بنفش، تقلّبات جلسات احضار ارواح را برملا کرد.(1)
البته تحقیقات بالا در مورد مدّعیان دروغین که بسیار زیادند، به عمل آمده بود; اى کاش در محیط ما هم این موضوع عملى مى شد!
ما بارها دعوت علنى کردیم که مدّعیان بیایند و در مجمعى از اهل فضل ـ اگر راست مى گویند ـ نشان دهند; ولى ناتوانى خود را با عدم پاسخ به این دعوتهاى مکرّر اثبات نمودند.
