همه کس فلسفه جهیزیّه را درک مى کند.
دو همسر که مى خواهند زندگى مشترک جدیدى را آغاز کنند باید حدّاقلّ وسائل زندگى داخلى را دارا باشند، وگرنه مجبورند سربار پدر و مادر گردند که این موضوع هم مایه ناراحتى آنها است، و هم استقلال زوجین را از بین مى برد.
لذا همه جا معمول است که بستگان عروس، لوازم اوّلیّه زندگى را همراه او به خانه داماد مى فرستد، و در مقابل، داماد هزینه هاى دیگر عروسى، و حتّى بخشى از هزینه هاى جهیزیّه را (از طریق پرداختن مهریّه نقدى) پذیرا مى گردد، و با این همکارى و همیارى مشکلات حل مى شود.
ولى غالب مردم این حقیقت را فراموش مى کنند که صلاح و مصلحت دو همسر آن است که زندگى را از جاى ساده اى شروع کنند و اگر مى خواهند توسعه دهند این کار تدریجاً صورت گیرد، مسلّماً کشیدن بار چنین زندگى آسانتر است، و روح محبّت و دوستى و صفا و معنویّت در چنین زندگى ساده اى موج مى زند، و ارزشهاى والاى اخلاقى در زیر آوارهاى جهیزیّه سنگین دفن نمى شود.
ولى بیا و ببین چه رقابتها و چشم همچشمى ها، چه تجمّل پرستیها و چه خرافات و موهومات که در این مسأله ساده نفوذ کرده است! گاه از سالیان دراز، هَمّ و غمّ پدر و مادر دختر تهیّه جهیزیّه است، حتّى از خوراک روز، و شام شب، باید بکاهند، تا یک جهیزیّه سنگین را تهیّه کنند، و به اصطلاح آبروى خود را حفظ کرده، و به پندار خود دخترشان را سربلند سازند!
در بسیارى از نقاط هنگام فرستادن جهیزیّه طى یک نمایش مسخره و خنده دار قافله حاملان جهیزیّه با یک دنیا سروصدا به راه مى افتد، چنان جار و جنجالى برپا مى کنند که نه تنها همسایگان، بلکه تمام محل، و گاهى همه شهر با خبر شوند که فلان کس فلان مقدار جهیزیّه براى دختر خود به خانه داماد فرستاده است، و این مایه فخر و مباهات آنها است!
در بعضى از مناطق هنگامى که قافله حمل جهیزیّه کار خود را تمام کرد، آنها را در اطاق یا اطاقهاى متعدّدى در کنار هم مى چینند، و به صورت موزه هاى تماشائى درمى آورند، و از فامیل و دوستان دعوت مى کنند که به تماشاى این موزه بیایند!
چه عادت شوم و زشت و رسم ناپسندى!
بدیهى است اگر جهیزیّه از نظر کیفیّت و کمیّت در سطح پائین باشد عرق شرمسارى بر چهره عروس و کسان او مى نشیند، و بگومگوها شروع مى شود، یکى طنز مى گوید، دیگرى پشت چشم نازک کرده و با نیشخند مى گوید: انشاءاللّه مبارکشان باشد! دیگرى از روى ترحّم مى گوید: اینها مهم نیست مهم آن است که یکدیگر را دوست بدارند!
و اگر زیاد باشد، باد به غبغب انداخته، به شرح گسترده اى درباره تهیّه هر یک از قسمتهاى آن پرداخته، و زحماتى را که براى تهیّه آن از بازارها به قیمتهاى گزاف، از سفر مکّه و زیارت سوریه، از فروشگاههاى درجه اوّل و منحصر به فرد کشیده اند، مى پردازند.
کسى نیست از این افراد سؤال کند اگر جهیزیّه براى زندگى خصوصى عروس و داماد تهیّه شده، نمایش آن بر دیگران چه معنى دارد! هدف از این نمایش مضحک و بى معنى چیست!
مگر ما هر وقت وسائلى براى خانه خود مى خریم دیگران را دعوت براى تماشا مى کنیم!
بدبختانه گاه بگومگوها و گله هاى مربوط به آن، سالها در میان فامیل باقى مى ماند و آثار شوم و سوءِ آن در روحیّه عروس و داماد، شَهْد زندگى را در کام آنها شرنگ مى سازد.
در حالى که مى دانیم فلسفه جهیزیّه، آغاز یک زندگى ساده و آبرومند و توأم با خوشبختى و شادکامى است، نه مسابقه هاى زشت و نمایشهاى مسخره و شرم آور.
از همه بدتر این که، در چنان مجلسى فوراً مقایسه ها شروع مى شود و جهیزیّه این دختر و آن دختر را با هم مى سنجند، این مقایسه معمولا آتش کینه و حسد و عداوت را در دل گروهى از حاضران مى افروزد، و مفاسد دیگرى را به دنبال دارد، چراکه همیشه کارِ بد، زنجیروار کارهاى بد دیگرى را سبب مى شود.
* * *
