گفتار حكيمانه 479شَرُّ الاِْخْوَانِ مَنْ تُكُلِّفَ لَهُ.
امام(عليه السلام)
فرمود:
بدترينِ برادران (دوستان) كسى است كه براى پذيرايى از او (ناچار
باشى)
خود را به زحمت افكنى.[1]
مرحوم سيد رضى بعد از ذكر اين گفتار
حكيمانه مى گويد: «تكليف (و تكلف) هميشه با مشقت همراه است بنابراين دوست پرتوقعى
كه انسان را به تكلف وامى دارد مايه شر است. به همين دليل او بدترينِ برادران محسوب
مى شود»; (قال الرضىّ: لأن التّكليفَ مُستَلزِم للمَشقّةِ، و هو شرٌّ لازِمٌ عن
الأخِ المُتَكَلَّفِ لَهُ، فهو شَرُّ الإخوانِ).
----------------------------------------------
[1]. سند گفتار حكيمانه:
مرحوم خطيب در مصادر مى گويد: اين گفتار حكيمانه را قبل از مرحوم سيد رضى، ابن قتيبه در عيون الاخبار و ابوطالب مكى در قوت القلوب و ابوحيان توحيدى در الصديق والصداقة نقل كرده اند. (مصادر نهج البلاغه، ج 4، ص 321).