از روايات متعدّدى استفاده مى شود كه يكى از نشانه هاى سعادت انسان داشتن خانه وسيع است؛ پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) در حديثى فرمود: «مِنْ سَعادَةِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ، المَسْكَنُ الْواسِعُ».(1)
در همان باب از كتاب «كافى» هفت حديث ديگر به همين مضمون يا قريب به آن از معصومان(عليهم السلام) نقل شده است و مرحوم علامه «مجلسى» در «بحارالانوار» جلد 73 احاديث فراوانى در اين زمينه دارد. از جمله در حديثى از امام رضا(عليه السلام) مى خوانيم كه براى يكى از دوستانش خانه اى خريد، و به او فرمود: اين منزل تو بسيار كوچك است، برخيز و به اين منزل جديد نقل مكان كن، آن مرد گفت: اين خانه را پدرم ساخته [و من از او پيروى مى كنم]؛ امام(عليه السلام) فرمود: اگر پدرت نادان و بى خرد بوده، تو هم بايد مثل او باشى!(2)
بديهى است هرگز مفهوم اين روايات اين نيست كه انسان، خطّ اعتدال را رها كرده و به اسراف روى آورد، بلكه اشاره به اين است كه نبايد مانند افراد تنبل و بى همّت در جايى كه امكانات فراهم است به خانه هاى تنگ و تاريك و كوچك كه روح انسان را آزار مى دهد، قناعت كرد. اضافه بر اين، خانه هاى تنگ و كوچك، بهانه خوبى براى ترك صله رحم و دعوت نكردن از مهمان است. مى گويند: كه اگر ما به خانه ارحام برويم آنها نيز به خانه ما مى آيند و ما جا نداريم و به همين دليل از پذيرايى مهمان كه مايه خير و بركت است خوددارى مى كنند، و يكى از علل رواج فرهنگ خانه هاى بسيار كوچك در عصر ما علاوه بر مشكلات مالى، سلطه فرهنگ خالى از عواطف انسانى غربيهاست كه نه صله رحم مى شناسند و نه پذيرايى از مهمان.(3)