امیرمؤمنان على(علیه السلام) به کمیل فرمود:
مامِنْ حَرَکَة اِلاَّ وَاَنْتَ مُحْتاجٌ فیها اِلى مَعْرِفَة(1)
اگر در وسعت مفهوم «ما من حرکة» بیندیشیم به وسعت برنامه هاى اسلامى آشنا خواهیم شد که اسلام تنها یک رشته عبادات و نیایش ها نیست، و یا تنها عقیده خالى از برنامه هاى عملى نیست; بلکه براى تمام زندگى فردى و سراسر مسائل اجتماعى و همه تلاش ها و کوشش هاى انسانى برنامه دارد، که نخستین مادّه آن آگاهى و شناخت واقعیّات است، و بدون معرفت کافى و بدون جهت گیرى صحیح، حرکات و تلاش ها را بى اثر و حدّاقل کم اثر مى داند.