امام علي(علیه السلام) در بخشی از نامه 47 نهج البلاغه مى فرمايد: (خدا را خدا را كه در جهاد با مال و جان و زبان خويش در راه خداوند كوتاهى نكنيد [و از هر سه وسيله در اين راه بهره گيريد])؛ «اللهَ اللهَ فِي الْجِهَادِ بِأَمْوَالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ أَلْسِنَتِكُمْ فِي سَبِيلِ اللهِ». منظور از جهاد با انفس، همان حضور در ميدان هاى جنگ براى حفظ اسلام و كشورهاى اسلامى در مقابل دشمنان است و جهاد به اموال كمك هاى مالى است كه براى بسيج لشكر اسلام در زمان هاى گذشته مى شد و امروز هم تمام كمك هايى كه در مسائل مختلف فرهنگى و اجتماعى و اقتصادى براى حفظ اسلام و مسلمانان مى شود مشمول آن است. جهاد به زبان نيز همان دفاع هاى منطقى و تبليغات مستمر براى پيشرفت اسلام است و امروز استفاده از تمام رسانه هاى ارتباط جمعى را در بر مى گيرد.
جهاد، قانونى عمومى در عالم آفرينش است؛ زيرا تمام موجودات زنده اعم از گياهان، انواع حيوانات و جانداران به وسيله جهاد، موانع را از سر راه خود برمى دارند تا بتوانند به حيات مطلوب ادامه دهند. در خلقت اين جهان هر موجودى معمولاً آفتى دارد كه اگر با آن آفت مبارزه نكند نابود مى شود و يا از پيشرفت باز مى ماند. ريشه هاى درختان براى به دست آوردن آب و غذا در اعماق زمين دائماً در حركتند و هرگاه به مانعى مانند سنگى برسند يا آن را در هم مى شكنند و يا آن را دور زده به پيشروى خود ادامه مى دهند و گاه مى بينيم ريشه هاى لطيف گياهان مانند مته هاى فولادى موانع را سوراخ مى كنند. راه دور نرويم بدن ما در تمام طول شبانه روز در حال جهاد است؛ زيرا ميكروب ها از چهار طريق: آب، هوا، غذا و پوست بدن (آنجايى كه خراشى بردارد) هجوم مى آورند اگر نيروى دفاعى تن و گلبول هاى سفيد خون با آنها به پيكار برنخيزند ممكن است در يك روز انواع بيمارى ها دامن ما را بگيرد اما اين جهاد خاموش و پر دامنه است كه سلامتى ما را حفظ مى كند. جوامعى كه جهاد را ترك كنند نيز در مدت كوتاهى يا نابود مى شوند و يا به ضعف و ذلت كشيده خواهند شد.
در حديثى از پيغمبر اكرم(صلى الله عليه و آله و سلم) مى خوانيم: «مَنْ تَرَكَ الْجِهَادَ أَلْبَسَهُ اللهُ ذُلًّا وَ فَقْراً فِي مَعِيشَتِهِ وَ مَحْقاً فِي دِينِهِ»؛ (آنها كه جهاد را ترك گويند خداوند، لباس ذلت بر اندامشان مى پوشاند و فقر و احتياج بر زندگى آنها حاكم مى شود و دينشان را به تدريج از بين مى برد) سپس مى افزايد: «إِنَّ اللهَ أَعَزَّ أُمَّتِي بِسَنَابِكِ خَيْلِهَا وَ مَرَاكِزِ رِمَاحِهَا»(1)؛ (خداوند امت مرا به وسيله سُمّ سُتورانش [كه به سوى ميدان جهاد پيش مى روند] و به وسيله پيكان نيزه هايش [در برابر دشمن] عزت مى بخشد). در حديث ديگرى از اميرمؤمنان على(عليه السلام) مى خوانيم: «وَاللهِ مَا صَلَحَتْ دُنْيَا وَ لا دِينٌ إِلاَّ بِهِ (بالجهاد)»(2)؛ (به خدا سوگند هيچ دنيا و دينى جز با جهاد اصلاح نشد).(3)