عنوان مسئله:
در جایى که دختر بچّه نابالغ است آیا مرد نامحرم مى تواند او را بر زانو بنشاند و یا ببوسد؟ امام(ره) به صورت احتیاط فرموده اند که اگر بچّه بالاتر از شش سال است این کار را نکند، ولى خیلى ها فتوى به حرمت داده اند در دو بخش این مسئله را بررسى مى کنیم:
الف) شش سال به پایین:
ادلّه:
جواز این کار در مورد دختربچّه شش سال به پایین عبارتند از:
1- اجماع:
ظاهر این است که این مسئله اجمالاً لاخلاف فیه است.
2- روایات:
روایات آینده که در مورد شش سال به بالاست مفهوم دارد.
3- سیره:
سیره عملیّه مسلمین بر این جارى است که بچّه هاى زیر شش سال را مى بوسند و دست بر سرشان مى کشند.
ب) شش سال به بالا:
دلیل: روایات:
احادیث زیادى در این زمینه داریم که دلالت بر ممنوعیت این کار دارد (یا حرمت، یا کراهت) چند حدیث را که از بقیّه روشن تر است بیان مى کنیم.
*... عن عبداللّه بن یحیى الکاهلى (شخص ثقه اى است و بقیّه روات هم معتبر هستند) عن ابى احمد الکاهلى (احمد بن نعمان) و اظنّنى قد حضرته قال: سألته عن جاریة لیس بینى و بینها محرم تغشانى (در آغوش من مى آید) فأحملُها و اُقَبّلُها فقال: اذا أتى علیها ستّ سنین فلا تضعها على حجرک.
مى گوید «احمد بن نعمان» از امام صادق(علیه السلام) سئوال کرد، این تعبیرِ «سئوال کرد» آیا به این معنى است که من حاضر بودم و سئوال کرد یا به این معنى است که من با خبر شدم؟ اگر در حضور او سئوال کرده کارى با «احمد بن نعمان» نداریم که ثقه است یا نه، البتّه عبارت «اظنّنى قد حَضَرته» به معنى گمان است و نشان مى دهد که گمان مى کند حاضر بوده که در این صورت باید سراغ «احمد بن نعمان» برویم و ببینیم آیا او ثقه است یا نه. او شخص مجهولى است و در تمام کتب اربعه ظاهراً دو روایت بیشتر ندارد، اگر او خبر داده به درد نمى خورد ولى اگر عبدالله بن یحیى خودش حاضر بوده حدیث خوبى است.
روایت مى گوید او را در دامنت نگیر ولى در مورد بوسیدن چیزى نمى گوید، مرحوم آقاى حکیم مى فرماید در مورد بوسیدن در روایت چیزى نیست ولى از این روایت اولویّت فهمیده مى شود یعنى وقتى مى گوید در دامنت قرار نده به طریق اولى مى فهماند که بوسیدن او هم ممنوع است.
*... عن زرارة (مرسله) عن أبى عبداللّه(علیه السلام) قال: اذا بلغت الجاریة الحرّة ستّ سنین فلاینبغى لک أن تقبّلها.
*... عن زکریّا المؤمن رفعه (مرفوعه است و قسمتى از سند افتاده است) انه قال: قال ابو عبداللّه(علیه السلام): اذا بلغت الجاریة ستّ سنین فلا یقبّلها الغلام....
*... عن عبد الرحمن بن بحر، عن أبى عبداللّه(علیه السلام) قال: اذا بلغت الجاریة ستّ سنین فلاینبغى لک أن تقبّلها.
*... عن على بن عقبة، عن بعض اصحابنا قال: کان ابوالحسن الماضى(علیه السلام) (امام کاظم) عند محمّد بن ابراهیم والى مکة و هو زوج فاطمة بنت ابى عبداللّه(علیه السلام)... .
در خانه محمّد بن ابراهیم بودیم، دخترى کوچک داشت او وارد مجلس مردان شد، هر کدام از حاضران او را در دامن خود مى گذاشتند و مى بوسیدند تا به حضرت رسید فرمود اگر دخترى به شش سال رسید جایز نیست او را نامحرم ببوسد و در آغوش گیرد.
این ممنوعیت دلالت بر حرمت دارد یا کراهت؟
از این روایات که متضافر هستند اجمالا فهمیده مى شود که شش سال محلّى است براى حکم یعنى از شش سال به بالا چنین کارى حرام است ولى قرائنى هم داریم که دلالت بر کراهت دارد.
1- در دو حدیث «لا ینبغى» گفته بود.
2- یک حدیث هم در مورد پنج ساله است و اگر چیزى حدّش مختلف شد وجودش مشکوک مى شود و این حدود دلالت بر درجات مختلف کراهت دارد.
اللهم الا ان یقال حکم به کراهت کنم بخصوص که در محضر امام کاظم(علیه السلام) این کار را انجام دادند و وقتى مقابل حضرت رسید امام تذکّر دادند و اگر ایشان منکر بودند از همان ابتدا مى فرمودند، ولکن لاینبغى ترک الاحتیاط.
